Pakistan sẽ ra sao với sự trở lại của cựu Thủ tướng Nawaz Sharif?

Nawaz Sharif đã từng bị phế truất trong một cuộc đảo chính quân sự năm 1999, bị tù và phải sống lưu đày.

Ông Talat Masood, tướng Pakistan đã về hưu đồng thời là một nhà phân tích quốc phòng cho biết: "Đây là một chiến thắng lý tưởng và ‘duyên dáng’ của Sharif. Ông ấy sẽ phải tập trung hình thành một chính phủ mạnh, rất cần thiết để giải quyết một số thách thức lớn về kinh tế và an ninh".

Ông Nawaz Sharif sẽ phải đối mặt với những thách thức trong việc khôi phục tăng trưởng kinh tế ở Pakistan.

Sharif sẽ phải đối mặt với những thách thức phục hồi tăng trưởng kinh tế của Pakistan, một quốc gia Hồi giáo đông dân thứ hai trên thế giới có nền kinh tế đã tăng trưởng chậm lại xuống chỉ còn trung bình 3% một năm kể từ năm 2008 khi cuộc khủng hoảng năng lượng đã khiến nước này phải cắt điện tới 18 tiếng một ngày.

Để có thể xây dựng được một chính phủ ổn định, ông sẽ phải đại tu nền kinh tế và giải quyết vấn đề quân sự, áp dụng được những bài học và kinh nghiệm từ hai nhiệm kỳ trước của mình.

Nhiệm kỳ đầu tiên của ông (1990-1993) đã bị kết thúc sớm do những cáo buộc tham nhũng và nhiệm kỳ thứ 2 cũng có kết cục không tốt đẹp gì khi ông bị phế truất do một đảo chính quân sự năm 1999 vì đã đuổi một chỉ huy quân sự khi trở về từ một chuyến đi tới  Sri Lanka .

Kết thúc chu kì nợ nần

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Sharif cho biết ông sẽ thuê các nhà quản lý chuyên nghiệp để cứu vớt những công ty nhà nước đang làm ăn thua lỗ và kết thúcchu kỳ nợ nần đã khiến các ông ty sản xuất và truyền tải điện bị tê liệt. Ông cũng có kế hoạch mở rộng việc cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ.

Những người ủng hộ Nawaz Sharif tập trung ở Lahore, Pakistan.

Giáo sư Anatol Lieven thuộc chuyên ngành nghiên cứu chiến tranh tại trường King's College (London, Anh) cho biết: "Đảng của ông có đã có được sự ủng hộ của hầu hết các doanh nhân. Tuyên ngôn tranh cử của ông cụ thể và nghiêm túc hơn so với các đảng khác khi tập trụng vào những cải cách đối với ngành năng lượng và tư nhân hóa”.

Các nhà kinh tế bao gồm Sakib Sherani, giám đốc điều hành công ty nghiên cứu kinh tế vĩ mô Macro economic Insights có trụ sở tại Islamabad cho rằng, ông Nawaz Sharif cũng sẽ cần phải đảm bảo có được các gói cứu trợ khác từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế vào đầu tháng 6 tới để thanh toán các khoản nợ khi theo số liệu của ngân hàng trung ương, kho dự trữ ngoại hối đã giảm 40% so với năm ngoái.

Mặc dù tăng trưởng kinh tế của Pakistan đã chậm lại, nhưng chỉ số KSE 100 (KSE100) vẫn tăng 18%/ năm khi giá cả hàng hóa và chi tiêu tiêu dùng  tăng cao thúc đẩy doanh thu của các công ty. Theo Mohammed Sohail, giám đốc điều hành tại Sàn chứng khoán Topline ở Karachi, chiến thắng của ông Sharif sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng này.

Một trong những trợ thủ chính của Sharif, Chaudhry Nisar Ali Khan, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg tại Rawalpindi hồi tháng trước rằng Liên đoàn Hồi giáo Pakistan (PML-N), đảng của ông Nawaz Sharif sẽ cắt giảm thuế đối với ngành sản xuất và ngăn chặn những thua lỗ ở các công ty nhà nước.

Ông Khan nói: “Khi còn nắm quyền trong những năm 1990, chính đảng của ông đã bắt đầu quá trình tư nhân hóa, mở cửa nền kinh tế, thành lập các ngân hàng tư nhân, các công ty bảo hiểm tư nhân. Vì vậy, chúng tôi biết rất rõ những gì chúng tôi đang nói".

Các thử nghiệm hạt nhân

Sharif đã kết thúc sự độc quyền của nhà nước trong vận tải, hàng không và viễn thông. Ông ra lệnh thực hiện các vụ thử hạt nhân vào năm 1998.

Riaz Hassan, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Nam Á tại Đại học Quốc gia Singapore nói:"Vấn đề của ông Sharif là vẫn chưa nhận ra sức mạnh và quyền tự chủ của các tổ chức. Lần nắm quyền gần đây nhất, trong một khoảng thời gian rất ngắn, ông đã xa lánh Tòa án Tối cao và quân đội. Tôi hy vọng ông đã rút ra được bài học”.

Ông Sharif, 63 tuổi, là con trai cả của một gia đình kinh doanh giàu có. Ông đã tham gia chính trị dưới chính quyền quân sự của Tướng Muhammad Zia-ul-Haq. Ông trở thành Bộ trưởng Tài chính của Punjab vào năm 1983 và sau đó là tỉnh trưởng của tỉnh này.  Ông đã hai lần được bầu làm Thủ tướng Pakistan trong hai nhiệm kỳ liên tục.

Sau cuộc đảo chính quân sự năm 1999, ông đã có 7 năm lưu vong trước khi được cho phép trở lại Pakistan năm 2007.

Muhammad Waseem, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Khoa học Quản Lý Lahore cho rằng, những nỗ lực của ông Sharif nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng và quản lý tại Punjab, nơi mà đảng của ông cai trị từ năm 2008 đã giúp ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử này.  Waseem nói: "Uy tín của ông sẽ bị đe dọa nếu ông không thể nhanh chóng phục hồi lại các công ty năng lượng và giảm tình trạng mất điện. Đây là yếu tố đang có ảnh hưởng đến tất cả các công dân mỗi ngày".

Các cuộc đàm phán với Taliban

Quân đội Pakistan đang chiếm ưu thế về các chính sách an ninh và có liên kết riêng với các nhóm cực đoan đang bị mắc kẹt trong các cuộc xung đột ở Ấn Độ và Afghanistan .

Sharif có lẽ sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ của các chỉ huy quân sự và các đối thủ chính trị để đối phó với các nhóm cực đoan.

Ông Khan của PML-N cho biết trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 4: "Chính phủ và các lãnh đạo của lực lượng vũ trang phải ngồi lại để hiểu rõ ai đang ủng hộ và ai đang chống lại chúng ta”.