Ông Võ Kim Cự: "Mình bưng bít thông tin là không được"

Sáng 25/7, bên hành lang Quốc hội, ông Võ Kim Cự, nguyên Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, người ký quyết định đầu tư cho Formosa tại địa bàn đã trả lời phóng viên Infonet về việc "né" báo chí vừa qua.

Ông Võ Kim Cự bên hành lang Quốc hội sáng 25/7.

Xin ông cho biết, tại sao Hà Tĩnh lại chọn Formosa đầu tư tại địa phương? Thông thường quy trình cấp phép qua nhiều bước, nhiều cơ quan, vì sao Formosa chỉ trong vài tháng đã hoàn thành cấp phép, có quá nhanh và  có ưu ái gì không?

Ông Võ Kim Cự: Chúng ta làm thủ thủ tục để cấp giấy chứng nhận đầu tư và trình tự của ta là đúng, nghiêm túc theo Luật đầu tư, Luật đất đai và Nghị định 108. Theo đó, Khu Kinh tế Vũng Áng nằm trong vùng đặc biệt khó khăn, bão lũ thường xuyên, đời sống người dân nghèo nàn. Thủ tướng  có Quyết định  72 vừa thành lập khu kinh tế vừa ban hành nhiều chính sách ưu đãi.

Thời điểm đó có hai nhà đầu tư, nhưng cân nhắc kỹ lưỡng. Thực chất  là chấm điểm, nhà đầu tư nào cao điểm hơn, đạt cả về kinh tế và quy mô.

Chúng tôi đã làm đúng luật, đúng trình tự, đúng quy trình luật pháp, không rút ngắn thời gian, không bỏ qua bất kỳ quy trình nào, không có gì ưu ái đặc biệt. Trình tự đủ, ý kiến bộ ngành liên quan đầy đủ. Thủ tướng đã đồng ý thì tiến hành cấp chứng nhận đầu tư.

Nhanh chậm không quan trọng mà quan trọng là chất lượng, trách nhiệm của hội đồng thẩm định ấy. Có khi người ta làm việc tăng thêm thời gian, thêm năng suất, có những phương pháp làm việc tốt hơn bảo đảm điều  kiện.

Vậy ông có thể cho biết tại sao chúng ta cấp phép đúng quy trình nhưng phát hiện 53 sai phạm?

Ông Võ Kim Cự: Đó là những sai phạm về mặt công nghệ môi trường, chứ không phải trong giấy phép đầu tư, hai việc này khác nhau hoàn toàn.

Trình tự để làm thủ tục cấp chứng nhận đầu tư theo NĐ 108, QĐ 72, Điều 34 của Luật Đầu tư và đúng với điều 67 của Luật đất đai và đặc biệt trong NĐ 108 về tiêu chí các nhà đầu tư được ưu đãi. Một là đầu tư vào lĩnh vực ngành mà chúng ta đang thiếu, ví dụ như thép, thời điểm 2007 -2008  đang rất cần thiết. 

Thứ hai là tiền, thứ ba là cảng biển. Ta chưa có cảng biển nào cho tàu 20 - 30 vạn tấn. Đặc biệt có một tiêu chí, đây là dự án cần tới hàng vạn lao động.

Ông lý giải như thế nào về việc cấp phép chứng nhận đầu tư là đúng đắn, đúng trình tự, theo luật nhưng thực thi của chủ đầu tư Formosa lại vi phạm?

Ông Võ Kim Cự: Trước đó, khi nhà đầu tư đăng ký, có văn bản số 323 của Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương và giao cho Hà Tĩnh chỉ đạo khu kinh tế, phối hợp với các  bộ ngành hướng dẫn, kiểm tra và thẩm định hồ sơ. Sau khi có ý kiến tất cả các bộ ngành (tất cả hiện nay còn lưu giữ hết), báo cáo lại với Thủ tướng Chính phủ. Thủ tướng có văn bản 869 đồng ý chấp thuận cấp chứng nhận đầu tư

Theo Nghị định 108, Chính phủ ủy quyền toàn bộ cho địa phương. Việc họ vi phạm như phóng viên nêu là về môi trường. Về mặt quản lý nhà nước, các cơ quan có chức năng được quy định của NĐ 108 cấp giấy chứng nhận đầu tư là đúng đắn, theo luật, không  bị sai, nhưng thực thi của chủ đầu tư Formosa là vi phạm. Ta đã và đang xử lý.

Chúng tôi đang đề nghị xử lý nghiêm túc, tiếp tục giám sát chặt chẽ. Formosa không thực hiện nghiêm như ta yêu cầu thay đổi công nghệ, thay đổi thiết bị thì ta kiến nghị thực hiện nghiêm túc hơn, có thể thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, bồi thường toàn bộ, trả lại mặt bằng bình thường như trước đây. Tôi cho rằng việc này hoàn toàn nằm trong thẩm quyền của chúng ta: đất chúng ta, luật của chúng ta, mọi điều kiện trong tầm kiểm soát của chúng ta.

Về việc khắc phục hậu quả diễn ra, Chính phủ, địa phương tích cực chủ động làm trước khi Formosa chưa đền bù. Nay buộc họ đền bù theo cam kết, ưu tiên cho bà con ổn định đời sống, đồng thời bảo đảm khu vực này cả về lâu dài.

Nhiều ý kiến cho rằng để xảy ra sự cố này là do thiếu sự thanh tra, kiểm tra của chính quyền địa phương, ông lý giải sao về điều này?

Ông Võ Kim Cự: Tôi được biết Sở Tài nguyên và Môi trường đã kiểm tra mấy lần và đã báo cáo với Tổng cục môi trường -  cơ quan cấp phép về báo cáo đánh giá tác động môi trường. Họ vừa thẩm định, vừa cấp phép và có trách nhiệm hậu kiểm sau này. 

Đối với cơ quan địa phương có phần trách nhiệm trên địa bàn. Tôi có hỏi lại thì anh em có trao đổi lại họ đã qua mấy lần kiểm tra, kết nối giữa quan trắc với Tổng cục môi trường có vấn đề kỹ thuật nào đấy. Địa phương có phần trách nhiệm ở đây.

Về việc phát hiện hàng loạt sai phạm chôn lấp chất thải của Formosa trên địa bàn Hà Tĩnh, phải chăng chính quyền địa phương không làm tròn trách nhiệm?

Ông Võ Kim Cự: Trước hết có phần của Formosa bởi vì quy định trong quy hoạch có khu vực xử lý chất thải riêng. Nếu lọt ra thì có thêm trách nhiệm nữa. Đó là một số cá nhân của mình bên ngoài tự ý thu gom, tự ý đưa về chôn lấp trong trang trại. Đó là vi phạm mà theo tôi phải xử lý nghiêm, cả bên phía chúng ta. Có phần trách nhiệm trên địa bàn xã, huyện và cấp tỉnh. 

Mấy hôm nay tôi đã nghe thông tin ấy, đổ mấy xe, mấy chục tấn ở đâu..., rất bức xúc, không thể chấp nhận được hành vi như vậy dù số lượng lớn hay nhỏ. Tôi phản đối và đề nghị xử lý nghiêm để nghiêm túc kiểm tra tiếp.

Từng là lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, sự cố Formosa xảy ra khá lâu, sao mãi đến bây giờ, sau họp báo của  Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thì ông mới gặp gỡ, trả lời báo chí?

Ông Võ Kim Cự: Không phải, tôi đã có nói với báo chí từ lâu. Trước đó một vài anh em có gọi điện. 

Ngày 16, 17, 18 chúng tôi tập trung chuẩn bị cho Đại hội Liên minh HTX VN. Tôi luôn sẵn sàng chứ không né tránh, đùn đẩy gì cả cũng như không ai yêu cầu tôi phải gặp báo chí cả. Tôi rất muốn gặp, rất thoải mái, muốn gặp đông hơn nữa, kể cả ngày nghỉ. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chưa gặp tôi.

Tôi muốn gặp báo chí để chia sẻ thông tin chính thống, nói đầy đủ, mình không thể né tránh. Tôi rất tin báo chí có lương tâm, nghề nghiệp, trách nhiệm để ổn định, xây dựng, phát triển. Mình bưng bít thông tin là không được.

Sự việc xảy ra liên quan đến nhiều bộ, ngành, cá nhân, vừa qua dư luận, thậm chí báo chí và người dân cả nước đều quy trách nhiệm cho ông? Ông nghĩ sao về điều này?

Ông Võ Kim Cự: Tôi  không nghĩ thế và cũng chưa bao giờ nghe ai nói thế.

Xin cảm ơn ông!