Nộp phí bảo trì, chưa mong cải thiện chất lượng cầu đường

Doanh nghiệp hoài nghi quỹ bảo trì đường bộ sẽ không cải thiện được chất lượng đường sá - Ảnh Duy Nguyên

Phí bảo trì đường bộ bắt đầu thu từ ngày 1/1/2013 tới. Sau khoản phí phải bỏ ra khá cao, điều doanh nghiệp quan tâm nhất là chất lượng đường sá có được nâng cao?

Theo ông Trần Huy Hiền, Chủ tịch Hiệp hội giao nhận vận tải hàng hóa Việt Nam, tính hiệu quả của việc thu phí này chưa được đề cập đến mà chỉ nói rất sơ sài ở điều 8 Nghị định 18 về Quỹ bảo trì đường bộ. Câu hỏi đường có tốt lên hay không? Thời gian vận tải có giảm không khi thu phí? Vẫn chưa ai trả lời. Nếu như chất lượng cầu đường sẽ tốt hơn thì doanh nghiệp sẵn sàng đóng phí mà không một lời kêu ca.

Ngoài ra, điều khiến các doanh nghiệp lo ngại hơn là việc trích quỹ cho đơn vị thu phí. Theo Thông tư 197 của Bộ Tài chính về Hướng dẫn chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện, đối với thu phí từ ô tô, các đơn vị đăng kiểm (đơn vị thu phí) được phép để lại 1% số tiền phí để chi tổ chức thu. Trong đó, sẽ phải trích chuyển về Cục Đăng kiểm Việt Nam 3% số tiền phí được để lại, để phục vụ công tác quản lý thu, nộp phí sử dụng đường bộ của hệ thống cơ quan đăng kiểm trên toàn quốc.

Đối với phí thu từ mô tô, xe máy, các phường, thị trấn (đơn vị thu phí) được để lại tối đa 10%, còn các xã được để lại tối đa 20% số phí sử dụng đường bộ thu được để trang trải chi phí tổ chức thu theo quy định.

Một doanh nghiệp vận tải nghi ngại: “Số tiền “rót” xuống làm đường sẽ còn lại bao nhiêu sau khi trích chi cho tất cả các khoản? Chất lượng cầu đường cũng khó lòng nâng cao”.

Trong khi đó, đại diện Trung tâm đăng kiểm tỉnh Phú Yên cho rằng, việc tổ chức thu phí bảo trì đường bộ sẽ tốn kém rất nhiều chi phí cho đơn vị. Ngoài việc bố trí thêm người còn phải trang bị thêm chỗ ngồi riêng, máy móc, thiết bị, số sách riêng… Đó là chưa kể việc cất giữ và vận chuyển tiền quỹ thu được khá lớn rất nguy hiểm và nhiều rủi ro.

“Với khoản chi phí tăng thêm và một công việc khó khăn như vậy mà chỉ trích lại 1% cho đơn vị đăng kiểm là quá ít”, vị này nói.

Trong những năm gần đây, vốn dành cho công tác bảo trì hệ thống quốc lộ hết sức hạn hẹp, năm 2010 là gần 2.500 tỷ đồng, năm 2011 gần 2.600 tỷ đồng, năm 2012 chỉ đạt gần 2.770 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này mới chỉ đáp ứng được 40% nhu cầu. Còn đối với hệ thống đường  bộ do địa phương quản lý, kinh phí cấp cho công tác bảo trì lại càng thấp hơn, chỉ mới đạt khoảng 20-30% nhu cầu.

Phương tiện lưu thông vẫn sẽ phải chịu cảnh tắc đường, kẹt xe, ổ gà... nhiều năm nữa cho dù có quỹ bảo trì - Ảnh Duy Nguyên

Thứ trưởng Bộ GTVT, ông Nguyễn Hồng Trường cho biết, thu qua trạm thu phí mỗi năm chưa được 1.000 tỷ đồng. Nếu thu phí bảo trì đường bộ từ ngày 1/1/2013, dự kiến, mỗi năm sẽ thu được từ 3.000-4.000 tỷ đồng. Còn nếu thu cực đại theo đề án, mỗi năm có thể lên tới 6.000 tỷ đồng.

Trong khi việc thu quỹ bảo trì đường bộ nhằm mục đích bổ sung nguồn tài chính vào công tác quản lý, bảo trì đường bộ, làm cho đường sá tốt hơn, thì ông Trường lại cho rằng: “Phí này chỉ tác động rất nhỏ vào việc cải thiện chất lượng cầu đường, chỉ chiếm 0,1% chi phí làm đường. Khi đã có quỹ, hy vọng trong vòng 5-10 năm nữa, chất lượng đường sá sẽ tốt hơn bây giờ”.

Như vậy, rõ ràng các doanh nghiệp vận tải, đối tượng chịu phí, thì đang “ngậm ngùi” khi sắp phải đóng một khoản phí khá cao trong khi phương tiện vẫn tiếp tục chạy trên những cung đường chưa thể cải thiện chất lượng.