Nhiều quy định của luật đang “ông chẳng bà chuộc”

Sáng nay (26/7), Quốc hội xem xét Tờ trình Về dự kiến điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2017.

Là người đầu tiên phát biểu ý kiến về dự kiến điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và 2017, ĐBQH Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) mặc dù cơ bản nhất trí với dự kiến chương trình xây dựng pháp luật (XDPL) năm 2016 và 2017 mà Ủy ban thường vụ Quốc hội trình ra Quốc hội, nhưng ông thật sự thất vọng về việc chương trình không có nội dung xem xét thông qua Luật sửa đổi các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh như Chính phủ đề nghị.

ĐBQH Vũ Tiến Lộc cho rằng, Ủy ban thường vụ Quốc hội có lý của mình khi nói rằng hồ sơ dự án Luật chưa có nên chưa có đủ cơ sở đưa vào chương trình XDPL để Quốc hội xem xét thông qua trong kỳ họp này. Nhưng điều đáng nói là trong tờ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cũng không đề cập tới yêu cầu giao Chính phủ chủ trì nghiên cứu chuẩn bị hồ sơ dự luật này để báo cáo Ủy ban thường vụ Quốc hội trình ra Quốc hội trong kỳ họp tới. Mặc dù, việc xem xét thông qua một dự luật quan trọng như vậy đang là yêu cầu rất cấp bách hiện nay.

ĐBQH Vũ Tiến Lộc phát biểu ý kiến tại hội trường.

Theo ông Vũ Tiến Lộc, dự luật này cấp bách bởi lẽ, thực hiện các nghị quyết của Đảng và Hiến pháp năm 2013, trong thời gian qua, Quốc hội đã ban hành và sửa đổi, bổ sung nhiều đạo luật quan trọng liên quan đến doanh nghiệp và môi trường kinh doanh mà điển hình là Luật doanh nghiệp, Luật đầu tư, tạo cơ sở pháp lý quan trọng bảo đảm quyền tự do kinh doanh đã được hiến định của người dân và doanh nghiệp. Một loạt rào cản đầu tư kinh doanh không phù hợp với thông lệ kinh tế thị trường và cam kết hội nhập của Việt Nam đã được xóa bỏ. Môi trường kinh doanh đã trở nên minh bạch, thuận lợi và bình đẳng hơn.

Tuy nhiên, qua thực tiễn thực hiện các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường kinh doanh trong thời gian qua cũng cho thấy đang có quá nhiều bất cập cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, không đáp ứng yêu cầu hội nhập, đặc biệt là nỗ lực vươn tới mục tiêu đưa nền kinh tế nước ta đứng vào top 3 về môi trường kinh doanh trong các nước ASEAN, và thúc đẩy khởi nghiệp hướng tới mục tiêu đất nước có được 1 triệu doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả vào năm 2020 như mục tiêu tổng quát trong Chương trình hành động được nêu trong các nghị quyết 19 và 35/2016 của Chính phủ.

“Nhiều quy định của các luật về doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh đang trong tình trạng “ông chẳng bà chuộc” về cách thức tiếp cận, chồng chéo về nội dung, thiếu tính đồng bộ và nhất quán, không tương thích, thiếu liên thông. Luật doanh nghiệp, luật đầu tư đi một đằng, luật chuyên ngành đi một nẻo. Luật đầu tư bảo bộ ngành không được ban hành điều kiện kinh doanh, luật chuyên ngành lại vẫn giao bộ ngành quy định giấy phép…”, vị đại biểu tỉnh Thái Bình cho biết.

Theo ĐBQH Vũ Tiến Lộc, cộng đồng kinh doanh kiến nghị ít nhất có 50 luật và khoảng 150 điều khoản trong các luật này cần được xem xét sửa đổi, đặc biệt là các thủ tục về đầu tư, đất đai, xây dựng… đang là những nút thắt cần phải tháo gỡ sớm để tạo thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

“Bước đầu, qua thảo luận, các cơ quan Chính phủ cũng đã thống nhất phải sửa đổi 58 điều quy định tại 12 văn bản luật để bảo đảm sự minh bạch, tính đồng bộ, tính thống nhất, liên thông, hợp lý của hệ thống pháp luật, tránh tình trạng “ông nói gà, bà nói vịt”, Bộ “chồng lấn” lên địa phương, Chính phủ “làm thay” doanh nghiệp…”, ông Lộc cho biết.

Theo ông Lộc, riêng danh mục 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện vừa được quy định tại Luật Đầu tư năm 2014, cộng đồng kinh doanh đã kiến nghị và các cơ quan chức năng đã thống nhất phải bãi bỏ ít nhất 70 ngành nghề và 10 ngành nghề khác phải được điều chỉnh cho phù hợp vì các ngành nghề kinh doanh kể trên không thực sự cần thiết vì không hội đủ theo yêu cầu của Hiến Pháp, không rõ mục tiêu quản lý và thiếu tính khả thi nhưng Chính phủ vẫn cứ phải thể chế hóa bằng các nghị định chỉ bởi vì luật đã quy định như vậy, và trong không ít trường hợp, người dân, doanh nghiệp và thậm chí cả cơ quan quản lý không biết đường nào mà lần: “quả trứng có trước hay con gà có trước”... vì các luật khác nhau lại quy định khác nhau.

Theo ông Lộc, việc rà xét, sửa đổi, bổ sung các luật liên quan đến doanh nghiệp và môi trường đầu tư kinh doanh do vậy là yêu cầu cấp bách của thực tiễn và cũng là yêu cầu nhằm thực hiện cam kết của Việt Nam về tự do hóa đầu tư và thương mại theo các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như TPP, EVFTA… đã được ký kết và sẽ đưa vào thực hiện trong thời gian tới.

“Chỉ cần chậm lại 1 kỳ họp 6 tháng, tức là chậm mất nửa thời gian cho kế hoạch phát triển kinh tế xã hội cả năm, chúng ta có thể mất đi cơ hội và niềm tin, sẽ gây cản trở cho sự giải phóng sức dân, cản trở tăng trưởng kinh tế của đất nước, tạo nguồn thu cho ngân sách, tạo việc làm cho con em chúng ta tới nửa năm. Đấy thực sự là một sự lãng phí lớn có trách nhiệm của cả Chính phủ và Quốc hội”, ĐBQH Vũ Tiến Lộc nói.

Theo báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tổng số các dự án thuộc Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XIII là 158 dự án, gồm dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, 136 dự án luật, bộ luật, 03 dự thảo nghị quyết của Quốc hội, 15 dự án pháp lệnh và 03 dự thảo nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội. 

Đến nay, Quốc hội đã thông qua Hiến pháp năm 2013, 107 luật, bộ luật, 01 nghị quyết; Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua 09 pháp lệnh và 03 nghị quyết; hầu hết các dự án còn lại đã được đưa vào Chương trình năm 2016 và được đề nghị đưa vào Chương trình năm 2017.