Nguy cơ căng thẳng tỷ giá

Giá đô la trong các NHTM đang được đưa lên kịch trần - 20.824 VNĐ/USD Ảnh: HT

Đồng bạc xanh đang “đắt” lên

Sau khi “càn quét” thị trường, sức nóng của giá vàng đã lan sang cả thị trường ngoại hối, khiến tỷ giá sau một thời gian “ngủ yên” đã nhúc nhích tăng. Từ chỗ các NHTMCP niêm yết giá mua- bán USD dưới trần, mua vào ở mức 20.565 VNĐ/USD, bán ra 20.615 VNĐ/USD thì nay đã đồng loạt nâng giá USD mua vào sát biên độ trần cho phép. Hơn 3 tháng “căng” tỷ giá ở mức 20.608 VNĐ/USD, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ngày 9/8 cũng đã phải điều chỉnh tăng 10 đồng/USD, mức 20.618 đồng “ăn” một đô la Mỹ.

Ngày 12/8, sau ba ngày NHNN đột ngột tăng tỷ giá bình quân liên NH lên thêm 10 đồng “ăn” một USD thì Vietcombank vẫn “neo” giá bán USD lên kịch trần biên độ - 20.814 -20.824 VND/USD (mua vào – bán ra); tại DongAbank cũng ở mức gần tương tự: 20.800 -20.824 VND/USD ở hai chiều mua bán; NH Á châu (ACB) đưa ra mức giá 20.820 – 20.824 VND/USD; Sacombank niêm yết tỷ giá “rẻ” hơn, 20.730-20.750 VND/USD… Quan sát bảng giá niêm yết của hầu hết các NHTMCP lớn, nhỏ đều cho thấy, hiện các NH đang nâng mức giá mua vào gần sát với giá bán ra, bình quân chênh lệch 10-20 đồng/USD, như Vietcombank “vênh” giữa giá mua và bán chỉ còn cách nhau 10 đồng/USD, thậm chí mức chênh này tại ACB chỉ có 4 đồng/USD.

Trong bản báo cáo mới nhất của NHNN về tình hình hoạt động ngân hàng trong tuần từ 30/7 - 5/8 cũng cho thấy, tình hình cung ứng ngoại tệ của toàn thị trường tương đối ổn định, trạng thái ngoại tệ của hệ thống được cải thiện hơn so với tuần trước, luôn duy trì mức dương trong cả tuần. Trên website của NHNN, tỷ giá của Sở Giao dịch NHNN cuối giờ chiều ngày 12/8 vẫn giữ nguyên giá mua vào 20.600 VND, nhưng giá bán ra cũng đã được nâng lên kịch trần 20.824 VND/USD.

Hiện tượng các NH đua nhau tăng mức mua – bán gần sát biên độ trần khiến nhiều người đặt câu hỏi và lo ngại sẽ tái diễn tình trạng căng thẳng tỷ giá vào cuối năm?

Trả lời câu hỏi này, TS. Nguyễn Đức Thành – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR), trường ĐH Quốc gia Hà Nội, việc tỷ giá tăng thời gian qua không hoàn toàn do “lỗi” từ sự loạn nhịp của giá vàng, nguy cơ lâu dài là sự khan hiếm đồng bạc xanh trong hệ thống. Ngoài nhu cầu cất trữ ngoại tệ của người dân thì nhu cầu mua, vay ngoại tệ của DN tăng dần vào cuối năm khi các hợp đồng trả nợ của DN dồn dập đáo hạn, đã buộc các NH đồng loạt nâng giá mua – bán để đáp ứng nhu cầu thị trường, đồng thời tăng khả năng dự trữ phòng trừ những biến động bất thường trong trung, dài hạn.

“Không loại trừ khả năng hoạt động “carry-trade” sẽ gia tăng thời gian tới, nghĩa là DN ồ ạt vay USD do lợi hơn về lãi suất so với vay bằng tiền Việt, rồi chuyển số tiền này sang VND và gửi lại hệ thống NH để hưởng chênh lãi suất cao. Khi dòng vốn này chảy ngược tất yếu sẽ khiến đồng đô trở nên khan hiếm, gây áp lực lên tỷ giá”, ông Thành cảnh báo.

Tỷ giá sẽ lên tới 22.500 VNĐ/USD

Các số liệu của NHNN mới công bố cho thấy, Trong 7 tháng đầu năm thanh khoản bằng ngoại tệ của các tổ chức tín dụng được đảm bảo, nhưng tín dụng bằng ngoại tệ vẫn tăng ở mức cao. Tháng 7/2011, tín dụng ngoại tệ tiếp tục xu hướng tăng ở mức 1,96%, trong khi tín dụng VND giảm 0,88%. Còn tính chung 7 tháng tăng trưởng tín dụng ngoại tệ đạt trên 24%, đồng nội tệ khoảng 4%, mức chênh gần 6 lần. Tính từ đầu năm NHNN đã mua vào trên dưới 5 tỷ USD.

TS. Đinh Thế Hiển – Giám đốc Giám đốc Viện Nghiên cứu tin học-Kinh tế ứng dụng cho rằng, những nhân tố vĩ mô như lãi suất khó giảm nhiệt: nhập siêu vẫn cao, dòng vốn FDI chưa cải thiện, trong khi đó dự trữ ngoại hối của Việt Nam dù đã được cải thiện khi NHNN công bố mua vào được hơn 4 tỷ USD nhưng vẫn là mức thấp…sẽ khiến tỷ giá ngoại hối tăng trở lại vào quý 3/2011 và tăng mạnh trở lại vào cuối năm. “Trong trường hợp USD phục hồi mạnh và Việt Nam chưa thu hút tốt nguồn vốn đầu tư nước ngòai thì tỷ giá có thể tăng đến 22.500 đồng/USD”, ông dự báo. Vì thế, TS. Hiển cho rằng, khi cả vàng, đô la đang tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn, tính rủi ro cao thì kênh đầu tư hấp dẫn và an toàn nhất cho túi tiền của người dân hiện tại là gửi tiết kiệm, vì hiện lãi suất huy động vẫn được “neo” ở mức thực tế 16-17%/năm, tùy từng kỳ hạn và mức tiền gửi.

Hoài Thu