Người dân được lợi gì với thẻ căn cước công dân?

Đại biểu UBTVQH đã nêu một số vấn đề còn băn khoăn khi làm việc về Luật Căn cước công dân vào ngày 12/3.

Dự kiến Luật căn cước công dân sẽ có hiệu lực từ tháng 7/2015. (Ảnh minh họa)

Theo ban soạn thảo, căn cước công dân chính là các thông tin cơ bản về đặc điểm nhân dạng của công dân để xác định chính xác một người cụ thể và phân biệt người này với người khác. Cơ sở dữ liệu căn cước công dân được quy định theo hướng đó là một cơ sở dữ liệu chuyên ngành được kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý.

Một vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau là nên gọi với cụm từ “chứng minh nhân dân” hay “căn cước công dân”. Phía ban thẩm tra UBQPAN cho rằng, việc lấy tên gọi “Luật Căn cước công dân” là phù hợp, hơn nữa tên gọi này đã được Quốc hội thông qua trong Nghị quyết về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2014.

Cho rằng đây là biện pháp quản lý chặt chẽ, tuy nhiên Chủ nhiệm UBTCNS Phùng Quốc Hiển còn băn khoăn vì hiện nay đã thông qua nhiều luật, như Luật Lý lịch tư pháp, Luật Hộ tịch, nay có Luật Căn cước thì không biết dữ liệu quản lý ra sao. Ban hành luật này có giảm bớt được thủ tục hành chính cho công dân hay không hay lại có thêm một luật quản lý?

Chủ nhiệm UBPL Phan Trung Lý cho rằng, luật này cần thiết va nếu thông qua sẽ giải quyết được rất nhiều vấn đề liên quan đến giấy tờ công dân. Tuy nhiên luật này cũng tương đối phức tạp vì động chạm nhiều đến yếu tố cá nhân của công dân.

Ông Lý đề nghị cần hết sức thận trọng, có nghiên cứu tổng kết nhưng cần rà soát lại. Vì Hiến pháp cũng quy định công dân được đảm bảo quyền con người, bất khả xâm phạm, được bảo vệ bí mật riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình… được pháp luật bảo đảm an toàn.

Tán thành với tờ trình của Bộ Công an, song Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng, chúng ta không thể có “một cái thẻ không giống ai” và phải hội nhập quốc tế. Do vậy phải đáp ứng yêu cầu quản lý công dân và mong muốn của công dân lên trước. Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị, phải làm sao vừa quản lý được công dân mà không cần nhiều loại giấy tờ, tránh phiền phức cho dân.

Chủ nhiệm UB các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cũng đề nghị phải nhanh chóng hiện đại hóa các giấy tờ liên quan đến công dân, vừa hội nhập vừa tạo điều kiện cho người dân. Bà Mai cũng yêu cầu làm rõ tính thống nhất và kết nối với các Luật Hộ tịch, Luật Cư trú...

Theo bà mai, nếu loại thẻ này thay thế được hộ khẩu thì người dân sẽ vui mừng, tuy nhiên cũng phải đánh giá cụ thể tác động của căn cước mới này như thế nào: Thẻ căn cước này có thể giảm được những thủ tục gì? Nếu không thì có thuận lợi gì? Kinh nghiệm từ các nước ra sao? Đặc biệt phải giải thích rõ vì sao lại phải ghi tên cha mẹ, vì rút kinh nghiệm trước đây, khi chứng minh thư mới đưa tên cha mẹ vào đã bị dư luận phản ứng nhiều.

Theo Thứ trưởng Bộ Công an Bùi Văn Nam, nếu ban hành Luật Căn cước sẽ tạo thuận lợi trong giao dịch và tiến tới sẽ hạn chế các thủ tục hành chính, đảm bảo quyền cho người dân tốt hơn. Luật này cũng có tác động rất lớn đến quyền của công dân, và tới đây sẽ tiến hành bỏ hộ tịch và thẻ điện tử.

Theo kế hoạch, Luật Căn cước công dân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2015.