"Người dân đang chờ Chính phủ nói và làm đến đâu"

Đây là ý kiến của Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình Bùi Văn Phương bên lề Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XIV vào chiều 20/7.

Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Bình Bùi Văn Phương

Cần quy hoạch đại biểu Quốc hội?

Theo ông Phương Bùi Văn Phương, Quốc hội nước ta khác các nước khác với đặc thù vừa có đại biểu chuyên trách vừa có đại biểu kiêm nhiệm. Ở nhiệm kỳ lần này, đại biểu tham gia Quốc hội lần đầu là 317 người, chiếm tỷ lệ lên tới  63,90%.  Nhiều ý kiến e ngại với tỷ lệ này, bởi số đại biểu mới bao giờ cũng có bỡ ngỡ nhưng tư duy như thế thì không bao giờ đổi mới được. Quan trọng là trước khi đại biểu vào hoạt động đã  có công tác chuẩn bị bồi dưỡng tập huấn chuyên môn nghiệp vụ cho các đại biểu mới trúng cử.

“Tuy nhiên, theo tôi cần sự chuẩn bị sớm hơn, dài hơn nữa. Trên thực tế, các chức danh be bé đều có quy hoạch, sau khi quy hoạch có đào tạo bồi dưỡng, luân chuyển qua thực tiễn. Những đại biểu Quốc hội có vị trí chức năng lớn (nước ngoài gọi là chính khách) ở vị trí cơ quan quyền lực cao nhất, quyết định những vấn đề hệ trọng của quốc gia nhưng công tác chuẩn bị, sự quy hoạch, chuẩn bị trước chưa ai đề cập đến” – ông Phương nói.

Giải thích thêm về vấn đề này, ông Phương nhấn mạnh, có lần bản thân ông đã trao đổi với lãnh đạo Bộ Nội vụ. "Các anh ấy cho rằng không quy hoạch được nhưng theo tôi điều này hoàn toàn có thể thực hiện được. Vì sao? Vì Quốc hội là đại diện cho các giai tầng trong xã hội (thanh niên, phụ nữ, công nhân, nông dân, trí thức, doanh nghiệp, …) với cơ cấu đảm bảo Quốc hội đại diện cho mọi tầng lớp trong xã hội.  Mọi tổ chức đều có bộ máy, nếu chúng ta làm quy hoạch, giao cho các tổ chức này giới thiệu những người đại diện cho họ nói tiếng nói của họ sau đó Đảng lựa chọn những người được các cơ quan tổ chức giới thiệu, trên cơ sở đó có bồi dưỡng sớm. Đặc biệt, nếu các vị đại biểu dân cử cho người ta tiếp cận hoạt động nghị trường. Các nước khác cho các đại biểu tham gia dự thính. Ở nước mình không cần vào, mà ngồi ngoài thông qua các hệ thống màn hình có thể quan sát được hoạt động của Quốc hội như thế nào” – ông Phương nêu ý kiến.

Trả lời câu hỏi của phóng viên Infonet về việc phải lùi thi hành Luật hình sự phần nào thể hiện chất lượng đại biểu Quốc hội “có vấn đề” khi đã bấm nút thông qua, ông Phương cho rằng, Luật bị lùi dù đã được bấm nút thông qua cho thấy đại biểu Quốc hội cũng phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, cũng phải nói thêm rằng, quy trình làm luật có rất nhiều công đoạn, nhiều cơ quan thông qua. Có những lỗi mang tính kỹ thuật ví dụ như một dấu chấm, một dấu phẩy làm sai nội dung. Trong khi đó, đại biểu Quốc hội thảo luận những nội dung lớn mà không thảo luận chi tiết những lỗi chính tả, ngữ pháp.

“Hôm nọ chúng tôi cũng đề nghị sau này cần làm rõ để rút kinh nghiệm. Để làm luật cho tốt, phải chuyên nghiệp. Trong khi gần 500 đại biểu chỉ dành 1/3 thời gian cho hoạt động Quốc hội thì nguyên vào 2 kỳ họp và một số cuộc họp đã gần hết, ngày thường về làm việc của mỗi cá nhân. Đại biểu kiêm nhiệm có mặt dở là người ta không chuyên về việc này, đến kỳ họp mới tham gia, chuyên môn không rõ. Người ta gắn bó, tiến bộ là ở cơ quan chính người ta làm, không ai nghĩ gắn bó ở Quốc hội. Vì vậy, rõ ràng hoạt động của đại biểu Quốc hội không chuyên nghiệp” – ông Phương nhấn mạnh.

Nên tập trung giám sát các trạm BOT và môi trường

Ông Phương cũng cho biết, giám sát chuyên đề là việc tập hợp ý kiến của nhân dân, giám sát những mặt còn yếu kém của cuộc sống. Do đó, có mấy việc nổi lên hiện nay:

Thứ nhất là việc giám sát các trạm BOT. Cử tri phản ánh các trạm này quá dày, tính công khai minh bạch còn hạn chế. Mức phí thu bao nhiêu? Thu trong bao  năm, vì sao thu như vậy? Người dân không biết. Nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ để mức phí các trạm cao gây sức ép cho nền kinh tế, sức cạnh tranh yếu đi vì chi phí cao lên nhất là khi chúng ta đang trong thời kỳ hội nhập, mức cạnh tranh khốc liệt.

“Cần giám sát cái này, trong trường hợp cần thiết, đặc biệt trong lúc này đang khó khăn có thể phải chấp nhận theo hướng cho kéo dài thời gian thu phí, hạ mức phí xuống để giải quyết ngay vấn đề trước mắt cho nền kinh tế” – ông Phương nói.

Vấn đề thứ 2 theo ông Phương là lĩnh vực môi trường. “Tuyên ngôn của Chính phủ đã nêu rõ “một Chính phủ kiến tạo, một Chính phủ hành động, một Chính phủ liêm chính” là quá đúng, hợp lòng dân nhưng dân đang chờ xem chính phủ nói và làm đến đâu. Vừa rồi Chính phủ đã rất quyết liệt, sau khi Chính phủ tuyên bố, "tuyên chiến" với những vấn đề cuộc sống đang đòi hỏi như vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, Chính phủ đã có sự vào cuộc ngay. Khi Chính phủ vào cuộc hàng loạt những sai phạm được chỉ ra trong lĩnh vực ô nhiễm môi trường và mất an toàn vệ sinh thực phẩm” – ông Phương khẳng định.

Theo ông Phương, nếu Chính phủ không hành động kiên quyết sẽ không thể tìm ra những vụ việc có lẽ vẫn tồn tại từ lâu. Theo đó, hai việc lớn Chính phủ thể hiện quyết tâm đã có chuyển biến. “Tới đây vào họp tôi sẽ có phát biểu là toàn bộ những yếu kém đã thấy nhưng vì sao lâu nay những yếu kém đó chậm khắc phục. Câu chuyện cuối cùng là phải quy trách nhiệm cá nhân. Nếu không quy trách cá nhân thì không bao giờ xử lý được tình hình và tiếp tục diễn ra những sai phạm, thiếu sót. Ví dụ những dự án mấy nghìn tỷ đắp chiếu vì không quy trách nhiệm cá nhân được mà trách nhiệm tập thể từ xưa đến nay như chúng ta biết rất khó!”- ông Phương nói.