"Nghiện hút không được công nhận hộ nghèo"

Hội trường kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa 13

Cho ý kiến về việc thực hiện chính sách, pháp luật về giảm nghèo giai đoạn 2005 - 2012, Đại biểu (ĐB) Võ Kim Cự (Đoàn Hà Tĩnh) cho rằng cần mạnh dạn hơn nữa trong việc mở rộng chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp thay vì hỗ trợ trực tiếp bằng tiền. Bởi đây chính là gián tiếp hỗ trợ cho nông dân. Theo ông Cự, khi có hỗ trợ giống tốt, công nghệ thì năng suất sẽ tăng lên và chúng ta sẽ có các sản phẩm chủ lực, đời sống người dân được nâng lên.

ĐB Lưu Thị Huyền (Đoàn Ninh Bình) cho rằng, Chính phủ phải đào tạo nguồn nhân lực, dạy nghề, đào tạo nghề ở vùng nông thôn, thu hút doanh nghiệp, nhà khoa học để ổn định đời sống cho người nghèo. "Có lao động, việc làm lúc đó mới thoát nghèo bền vững", bà Huyền khẳng định.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát, để xóa đói giảm nghèo phải phát triển giao thông, bởi không có giao thông thì không có nông nghiệp hàng hóa. Đồng thời, tăng cường khuyến nông, bảo vệ thực vật, thú y, tạo điều kiện để người nghèo trồng rừng, khuyến khích doanh nghiệp về kinh doanh ở tỉnh nghèo. "Có tỉnh 1 năm doanh nghiệp đầu tư chưa đến 10 tỷ đồng, trong khi có doanh nghiệp giúp nông dân trồng cây thuốc lá thì 1 vụ thu được 70 tỷ đồng", ông Phát dẫn chứng.

"Không để người nghèo ỉ lại nằm chờ hỗ trợ" là vấn đề được nhiều ĐB đề cập và yêu cầu chính sách hỗ trợ phải khắc phục được tình trạng này. Bởi theo nhiều ĐB, như thế mới có thể thoát nghèo bền vững. "Không thể để tồn tại tình trạng người nghèo ở nhà chơi bời cờ bạc, rượu chè say xỉn, đánh đập vợ con, bắt con bỏ học bán vé số, lao động kiếm tiền để nuôi người còn sức khỏe ngồi nhà uống rượu và nghiễm nhiên được hưởng chính sách giảm nghèo của nhà nước", ĐB Ngô Thị Minh (Quảng Ninh) nói.

Theo bà Minh, cử tri mong muốn Chính phủ nên cho phân loại các hộ nghèo và người nghèo. Chính sách chỉ nên hỗ trợ thường xuyên với người nghèo và hộ nghèo do hoàn cảnh bất khả kháng mà họ không thể thoát nghèo. Các trường hợp nghèo khác, chính sách của nhà nước cần hỗ trợ có thời hạn nhất định và kèm theo điều kiện cụ thể để người nghèo và hộ nghèo phải chấp hành và phải vươn lên để thoát nghèo. Kiên quyết cắt bỏ chính sách giảm nghèo khi người nghèo và hộ nghèo không chấp hành các điều kiện nhà nước đưa ra và không có ý thức thoát nghèo.

Đồng tình với quan điểm trên, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh kể câu chuyện khi ông còn làm Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, có một bà già gặp ông và nói rằng: "Tao già như thế này mà ngày nào cũng lên nương để lao động sản xuất. Còn thằng kia nó trẻ như thế kia mà suốt ngày chơi bời, nghiện hút. Thế là chúng mày khuyến khích cho bọn lười nó không đi lao động". Từ câu chuyện này ông Vinh nói: "Nhân dân người ta nhìn rất cụ thể, đồng bào dân tộc người ta nhìn rất cụ thể, tôi thấy rất đúng. Cho nên, nhân đạo có nhân đạo nhưng đồng tiền bỏ ra phải có động cơ và động lực".

Do đó, ông Vinh kiến nghị, cần có điều kiện kèm theo chính sách hỗ trợ, phải cam kết vươn lên như thế nào và tiêu chuẩn như thế nào mới được hưởng hộ nghèo, chứ không phải cứ thu nhập dưới 400 ngàn là hộ nghèo.

“Trong bình xét hộ nghèo nhất định không đưa những trường hợp nghiện hút vào, nếu nghiện hút thì không công nhận, phải như vậy việc hỗ trợ cho hộ nghèo mới có giá trị. Phải thấy xấu hổ khi có điều kiện nhưng không vươn lên thoát nghèo, trừ trường hợp bệnh tật, thiên tai, gia đình neo đơn, gia đình có công thì ta phải chăm lo. Còn những người sức dài vai rộng mà lười lao động thì dứt khoát phải có cách. Tôi nghĩ đó là cách thực tế với người dân nghèo và đồng tiền sẽ có tác động tốt hơn", ông Vinh nói.

Đồng tình với quan điểm trên, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc Giàng Seo Phử nhấn mạnh, cần có chính sách cho hỗ trợ cho ngư dân và vùng có công với cách mạng vì đây là nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nghèo. Bên cạnh đó, phải kiểm tra lại đối với những trường hợp hộ nghèo có người nghiện hút, người cờ bạc rượu chè suốt ngày lười lao động mà được hỗ trợ như người nghèo. Những đối tượng như vậy mà được công nhận hộ nghèo là không khách quan, công bằng với nhân dân. Chính điều này làm cho nhân dân bức xúc.

"Cần phải xem lại, xác định hộ nghèo cho chính xác. Chính từ việc trông chờ vào nhà nước dẫn đến ỉ lại lười lao động. Quốc hội phải xây dựng chính sách khuyến khích thoát nghèo. Nhất định không hỗ trợ, công nhận cho những hộ nghèo khi đang còn sức lao động", ông Giàng Seo Phử nhấn mạnh.