Ngăn chặn bạo lực y tế, thầy thuốc giỏi chuyên môn thôi chưa đủ?

GS Nguyễn Gia Bình - Chủ tịch Hội hồi sức cấp cứu và Chống độc Việt Nam

GS Ngô Quý Châu, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ về tình trạng bạo lực y tế ngày càng gia tăng với mức độ bạo lực trầm trọng. Tình trạng này có xu hướng lan rộng, xảy ra ở tất cả các tuyến y tế từ Trung ương đến cơ sở, xâm hại sức khỏe, tính mạng của nhân viên y tế và gây tâm lý hoang mang trong toàn ngành y.

Bạo hành nhân viên y tế là một vấn đề nhức nhối không chỉ ở Việt Nam mà còn xảy ra ở nhiều nước trên thế giới. Rõ ràng, tình trạng bạo hành nhân viên y tế ngày càng gia tăng là yếu tố gây tâm lý căng thẳng, hoang mang cho cả đội ngũ y bác sĩ và người nhà bệnh nhân.

Luật bảo vệ sức khoẻ nhân dân của Việt Nam cũng đã quy định nghiêm cấm hành vi làm tổn hại đến sức khoẻ, tính mạng, danh dự, nhân phẩm của thầy thuốc và nhân viên y tế trong khi họ đang làm nhiệm vụ. Tuy nhiên, luật này không ngăn chặn hiệu quả nạn bạo hành nhân viên y tế. Đa số các cơ sở khám chữa bệnh của nhà nước gần như chưa có biện pháp hiệu quả đề phòng cũng như bảo vệ nhân viên y tế tránh được hiện tượng bạo hành.

Theo báo cáo của WHO, nhân viên y tế có nguy cơ bị bạo lực cao trên toàn thế giới, khoảng 8% đến 38% nhân viên y tế bị bạo lực thể xác tại một số thời điểm trong sự nghiệp của họ, Nhiều người khác bị đe doạ hoặc bị xúc phạm. Hầu hết các hành vi bạo lực được gây ra bởi bệnh nhân và người nhà bệnh nhân. Cũng trong các tình huống thiên tai, xung đột, nhân viên y tế trở thành mực tiêu của bạo lực tập thể hoặc bạo lực chính trị. Các nhóm nhân viên y tế có nguy cơ cao nhất bao gồm các điều dưỡng, nhân viên trực tiếp tham gia chăm sóc bệnh nhân, nhân viên phòng cấp cứu và người phụ giúp về y tế.

GS, TS Nguyễn Gia Bình, Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu và chống độc Việt Nam bày tỏ lo ngại, tại Việt Nam, dường như chưa có nghiên cứu nào công bố cụ thể các hình thức bạo hành, số lượng cũng như nguyên nhân gây nên hiện tượng bạo hành nhân viên y tế. Khi xảy ra sự việc, xã hội vẫn coi ngành y là ngành phục vụ nên luôn có tâm lý đổ lỗi cho nhân viên y tế. Chính vì những áp lực như vậy nên người bị hành hung ít khi lên tiếng.

Vì thế, GS, TS Nguyễn Gia Bình nhấn mạnh, cần phải coi nhân viên y tế trong bệnh viện là người thi hành công vụ, có quyền được pháp luật bảo vệ tính mạng, danh dự như những công dân khác trong xã hội.

Giả pháp chống bạo lực ở người thầy thuốc giỏi chuyên môn thôi chưa đủ mà còn phải có các kỹ năng giao tiếp, ứng xử, kỹ năng xử lý tình huống, năm bắt tâm lý người bệnh, gia đình người bệnh để ứng xử phù hợp.

Các chuyên gia đều cho rằng trong điều kiện thực tế hiện nay, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa bệnh viện và công an trong việc đảm bảo an ninh trật tự, an toàn cho bệnh viện với những biện pháp cụ thể, hiệu quả nhất. Kiến nghị với Bộ Tư pháp chỉnh khung hình phạt theo hướng tăng nặng với hình vi gây rối.