Nếu Mỹ - Trung đối đầu, các nước châu Á gặp khó

Trung Quốc "cảnh giác cao" với chiến lược châu Á của Mỹ

60% tàu chiến Mỹ có mặt ở châu Á-Thái Bình Dương năm 2020

Mỹ không để Trung Quốc "song phương" trên Biển Đông

Các quốc gia châu Á - Thái Bình Dương sẽ phải cân bằng mối quan hệ của mình với hai người khổng lồ Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Nhiều quốc gia châu Á có mối quan hệ kinh tế quan trọng với Trung Quốc nhưng cũng đồng thời là đồng minh quân sự của Hoa Kỳ.

“Các mặt chính trị, kinh tế và văn hóa của một châu Á mới trỗi dậy chắc chắn sẽ tác động đến các mối quan hệ về an ninh và kinh tế hiện nay”, Bộ trưởng quốc phòng Singapore Ng Eng Hen phát biểu tại Đối thoại Shangri La.

Ông nêu dẫn chứng là các quốc gia thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Úc, Nhật Bản và Hàn Quốc – đây là các quốc gia mà Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất nhưng lại coi Hoa Kỳ là “cường quốc an ninh thống trị thường trực” trong khu vực.

“Tình trạng các mối quan hệ kinh tế và quốc phòng không đi cùng một hướng sẽ tạo ra thách thức cho các mối quan hệ hiện hữu giữa các quốc gia”, ông Hen nói, “Không quốc gia nào muốn ở vào vị thế phải đứng về một phe nào(trong cuộc đối đầu Mỹ - Trung)”.

Trước đó vào hôm thứ Bảy (2/6), Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Leon Panetta đã tuyên bố Washington sẽ dịch chuyển dần hạm đội hải quân của mình để đến năm 2020, 60% số tàu chiến của Hoa Kỳ sẽ có mặt tại Thái Bình Dương, tăng lên so với 50% như hiện nay.

Ông Panetta giải thích rằng quyết định điều thêm tàu đến Thái Bình Dương cùng với việc mở rộng các mối quan hệ hợp tác quân sự trong khu vực là một phần trong nỗ lực “kiên định và được cân nhắc hết sức thận trọng” nhằm tăng cường vai trò của Mỹ trong một khu vực quan trọng sống còn với tương lai nước này.

Động thái này cho thấy Mỹ lo ngại về sự vươn lên của Trung Quốc về kinh tế và quân đội. Tuy vậy, ông Panetta khẳng định chiến lược này của Mỹ không phải là một thách thức đối với Bắc Kinh.

Hôm qua, Ngoại trưởng Úc Stephen Smith đã hoan nghênh kế hoạch của Mỹ và tuyên bố kế hoạch này sẽ không ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa Canberra với Trung Quốc.

Phát biểu trên truyền hình Úc ngay sau khi trở về từ Singapore, ông Smith cho rằng sự hiện diện của Hoa Kỳ tại khu vực châu Á Thái Bình Dương là “một lực đẩy vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng kể từ sau Chiến tranh thế giới lần II”.

Theo chiến lược châu Á của Mỹ, Úc sẽ đón nhận 2.500 lính thủy đánh bộ Mỹ, một động thái khiến Bắc Kinh bứt rứt không yên. Tuy vậy, ông Smith cho biết trong chuyến thăm Trung Quốc vào tuần này, ông sẽ giải thích rõ rằng Úc muốn tiếp tục phát triển mối quan hệ của nước này với người khổng lồ châu Á.

“Điều mà tôi sẽ chỉ ra cho người bạn Trung Quốc là Úc đã có mối quan hệ ngày càng phát triển với Trung Quốc kể từ khi chúng tôi là một trong những quốc gia công nhận Trung Quốc rất sớm vào năm 1972, cả hai nước đã có mối quan hệ lớn mạnh không ngừng trong 40 năm qua”, ông nói.

Ngoại trưởng New Zealand Jonathan Coleman cũng hoan nghênh kế hoạch dịch chuyển của Hoa Kỳ.

“Chúng tôi thực sự hoan nghênh kế hoạch tái cân bằng tại khu vực chúng ta. Chúng tôi nhận thấy kế hoạch đó đem đến những cơ hội quan trọng để hợp tác với một đối tác có cùng quan điểm”, ông Coleman phát biểu tại Đối thoại Shangri La.

Bộ trưởng quốc phòng Malaysia Ahmad Zahid Hamidi cho biết nước này sẽ tiếp tục hợp tác với cả Trung Quốc và Hoa Kỳ.

“Nếu mục tiêu là ổn định trong khu vực thì chúng tôi hoan nghênh nỗ lực này của Mỹ”, ông nói.

Lê Dung