Năm Thìn kể chuyện vẽ tem Tết Rồng

Ba chu kỳ tem Tết về các con giáp

Ông Nguyễn Ngọc Vỹ, Giám đốc Công ty Tem thuộc Tổng Công ty Bưu chính Việt Nam cho biết, ý tưởng thiết kế tem Tết về đề tài 12 con giáp được Công ty Tem triển khai hiện thực hóa kể từ năm 1993, thời điểm phong trào sưu tập tem về các con giáp phát triển vô cùng mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới. Với việc phát hành bộ tem Tết Quý Dậu 1993 gồm 2 mẫu “Gà với đào thắm” và “Gà với mai vàng” do họa sỹ Vũ Kim Liên thiết kế, đã mở đầu cho sự ra đời của dòng tem Tết về 12 con giáp ở Việt Nam. Từ đó đến nay, định kỳ hàng năm, mỗi độ Tết đến xuân về, bộ tem Tết về con giáp tượng trưng cho năm mới đã trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu đối với đông đảo người yêu tem trong và ngoài nước. Theo thống kê, tính đến nay, trải qua 3 chu kỳ thiết kế tem Tết đề tài về con giáp, Bưu chính Việt Nam đã phát hành tròn 20 bộ tem với tổng cộng 38 mẫu tem và 6 blốc tem Tết thể hiện hình ảnh các linh vật tượng trưng cho các năm Âm lịch.

Bộ tem Tết Nhâm Thìn 2012 mới được phát hành là bộ tem Tết thứ năm trong chu kỳ thiết kế Tem Tết thứ ba của Bưu chính Việt Nam. Đáng chú ý, so với các bộ tem Tết về các con giáp phát hành từ năm 1993 đến 2007, một điểm khác biệt của những bộ tem Tết thuộc chu kỳ thứ ba đều là sản phẩm sáng tạo đã giành được giải thưởng cao trong cuộc thi thiết kế mẫu tem Tết cho giai đoạn 2008 - 2013, được Công ty Tem tổ chức năm 2007 với mong muốn tìm kiếm những ý tưởng, phong cách thiết kế tem Tết mới mẻ, khác lạ. Theo nhận định của đại diện lãnh đạo Công ty Tem, nét đặc sắc nhất của các bộ tem trong chu kỳ thiết kế tem Tết giai đoạn 2008 đến nay chính là sự đan xen, hòa quyện, giao hòa giữa văn hóa phương Đông và phương Tây, giữa yếu tố hiện đại và truyền thống. Điều này đã được thể hiện rõ nét trong bộ tem Tết năm Rồng (2012) của họa sỹ Võ Lương Nhi. Với sự độc đáo, giàu sáng tạo trong phong cách thiết kế, bộ tem Tết năm Rồng mới phát hành cùng với bộ tem Tết năm Canh Dần 2010 là 2 bộ tem đã đưa về cho họa sỹ Võ Lương Nhi hai giải Nhất trong cuộc thi thiết kế mẫu tem Tết chu kỳ 2008-2013 được Công ty Tem tổ chức năm 2007.

Bộ tem Tết Nhâm Thìn 2012 mới được phát hành là bộ tem Tết thứ năm trong chu kỳ thiết kế Tem Tết thứ ba của Bưu chính Việt Nam

Ước vọng vươn tới tương lai

“Điểm mặt” trong 20 bộ tem Tết đề tài về các con giáp đã được Bưu chính Việt Nam phát hành từ trước đến nay, hiện mới chỉ có 2 bộ tem Tết thể hiện hình tượng con Rồng, gồm bộ tem Tết Canh Thìn 2000 và Tem Tết Nhâm Thìn 2012. Hai bộ tem Tết năm Rồng này đều đã để lại những dấu ấn đẹp trong lòng nhiều người yêu thích sưu tập tem. Từ kinh nghiệm của hơn 20 năm “đeo đuổi” nghiệp vẽ mẫu tem, họa sỹ Vũ Kim Liên chia sẻ, một đặc điểm cơ bản của tem Tết là bao giờ cũng phải mang màu sắc rực rỡ, thể hiện được sự rộn ràng và sức xuân tươi trẻ với ý nghĩa chào đón một năm mới. “Với tem Tết, tôi rất thích thiết kế dựa theo tranh dân gian như: tranh dân gian Hàng Trống, tranh dân gian Đông Hồ. Đó là những hình ảnh gần gũi, thân thuộc với người Việt Nam”, chị Liên nói.

Trên thực tế, cả 5 bộ tem Tết về các con giáp do họa sỹ Vũ Kim Liên thiết kế đều được thể hiện thống nhất theo phong cách dân gian, mang đậm dấu ấn của truyền thống văn hóa dân tộc. Cụ thể, đối với bộ tem Tết Canh Thìn 2000, hình ảnh Rồng đã được khắc họa trên cơ sở kế thừa cách sử dụng các mảng màu trong tranh dân gian, kế thừa cả cách nghĩ, lối tưởng tượng của các thế hệ người Việt về con vật không có thực này nhằm gửi gắm trong đó mong muốn về cuộc sống tốt đẹp cho mọi người dân.

Khác hoàn toàn với phong cách thiết kế đậm nét phương Đông của bộ tem Tết Rồng năm 2000, hình ảnh Rồng trong tem Tết Nhâm Thìn 2012 của họa sỹ Võ Lương Nhi lại được thể hiện với phong cách mới, đầy táo bạo: vẽ nét màu. Chia sẻ với báo BĐVN về việc lựa chọn phong cách thiết kế mới mẻ, hiện đại này, họa sỹ Võ Lương Nhi cho biết, các bộ tem Tết về các con giáp phát hành trong giai đoạn trước đã được thể hiện bằng nhiều phong cách khác nhau nên việc tìm ra một cách thể hiện mới nhưng vẫn phải mang đậm tính dân tộc là một bài toán khó đối với các họa sỹ. "Khi tham gia cuộc thi thiết kế mẫu cho chu kỳ tem Tết mới, tôi muốn làm sao để tạo ra được mẫu thiết kế tem Tết vừa mới mẻ, mang hơi thở của cuộc sống đương đại nhưng vẫn thể hiện được không khí Tết rộn ràng, tươi vui. Tôi đã lựa chọn cách thể hiện là đổ màu cho nét vẽ đường viền của con giáp, nhờ đó đã tạo ra cảm giác lung linh lạ thường cho hình ảnh con giáp”, chị Nhi nói.

Sau khi được chính thức được lưu hành trên mạng bưu chính công cộng, bộ mẫu thiết kế tem Tết Rồng của họa sỹ Võ Lương Nhi đã được nhiều nhà sưu tập tem và người yêu tem đánh giá khá cao. Nhận định về mẫu thiết kế này, ông Nguyễn Ngọc Vỹ cho hay, nét đặc sắc, độc đáo nhất của bộ tem Tết Nhâm Thìn 2012 chính là ở cách dùng màu sắc tươi trẻ, rực rỡ và cách tỉa vẽ hình ảnh con giáp của người họa sỹ nhằm làm toát lên thần thái của con giáp, và qua hình ảnh con giáp bộc lộ ước mong, khát vọng của con người trước vận hội mới, thời đại mới.

Minh Tú