Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran, Israel lo "sốt vó" trước bom hạt nhân

Theo Sputnik, ông Ephraim Asculai, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia tại Israel và có kinh nghiệm hơn 40 năm công tác tại Ủy ban Năng lượng Hạt nhân cho biết, người dân Israel không tin vào tuyên bố của Tehran liên quan tới việc chương trình hạt nhân được phát triển vì mục đích hòa bình.

Dù Israel có quyền phòng vệ nhưng theo ông Asculai, Iran và Israel vẫn nên ngồi xuống để cùng đàm phán nhằm hạ nhiệt căng thẳng.

Lò phản ứng hạt nhân tại cơ sở Arak của Iran hồi tháng 12/2019. (Ảnh: Reuters)

Theo bản báo cáo thường niên của cơ quan tình báo quốc gia Israel, trong vòng hai năm tới, Iran sẽ trở thành một quốc gia hạt nhân với năng lực sản xuất tên lửa có sức hủy diệt hàng loạt.

Cũng theo bản báo cáo, nếu chính quyền Tehran tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân như tốc độ hiện nay, quốc gia này sẽ có đủ lượng uranium làm giàu để sản xuất một quả bom nguyên tử vào cuối năm 2020. Ngoài ra, Iran cũng sẽ có những tên lửa có thể mang theo bom hạt nhân trong vòng hai năm tới.

Đây không phải là lần đầu tiên Israel cảnh báo về việc Iran sắp trở thành một quốc gia hạt nhân nếu như các nước trên thế giới không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Hồi năm 2012, phát biểu trước Hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ), Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo Cộng Hòa Hồi giáo Iran chỉ còn vài tháng nữa là có thể sản xuất được một quả bom hạt nhân. Tuyên bố của ông Netanyahu được đưa ra dựa trên những đánh giá của Cơ quan Tình báo Israel (Mossad). Cũng theo ông Netanyahu, Iran đã trải qua giai đoạn làm giàu uranium và hiện tiến tới sản xuất vũ khí hạt nhân.

Lời cảnh báo tương tự cũng từng được cựu lãnh đạo Mossad là ông Ephraim Halevy đưa ra. Theo ông Halevy, Iran có thể sản xuất bom hạt nhân vào năm 2013.

Thời thế thay đổi

Ông Asculai nhấn mạnh thêm, thời thế nay đã khác.

“Trong quá khứ, Iran bị trói buộc bởi hiệp ước hạt nhân mang tên 'Kế hoạch Hành động chung toàn diện' (JCPOA). Cụ thể, Iran sẽ không thể làm giàu uranium vượt mức 3,6% và cũng không thể sở hữu hơn 300 kg uranium làm giàu. Giờ thì Iran không còn bị trói buộc bởi bất cứ sự hạn chế nào”, Sputnik dẫn lời ông Asculai.

Sau cái chết của Tướng Qasem Soleimani, Chỉ huy lực lượng Quds thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) sau vụ không kích bằng máy bay không người lái (UAV) của Mỹ nhằm vào khu vực gần sân bay quốc tế Baghdad hôm 3/1, Iran tuyên bố quốc gia này sẽ không tiếp tục tuân thủ cam kết giới hạn chương trình làm giàu uranium và rút khỏi JCPOA.

Trước đó, theo thỏa thuận hạt nhân JCPOA từng được Iran ký kết với nhóm P5+1 gồm Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga, Mỹ và Đức vào năm 2015, Tehran đã đồng thuận hạn chế các hoạt động sản xuất hạt nhân để đổi lại phương Tây và LHQ gỡ bỏ lệnh trừng phạt.

Tuy nhiên, vào tháng 5/2018, Tổng thống Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận JCPOA, đồng thời quay trở lại áp đặt hàng loạt lệnh trừng phạt với Iran. Ông Trump cũng hối thúc các bên tiến tới ký kết một thỏa thuận mới nhằm hạn chế thêm đối với chương trình phát triển hạt nhân của Iran. 

Do đó, theo ông Asculai, Israel không nên coi thường động thái mới nhất của Iran.

“Iran từng nhiều lần nói tới việc muốn hủy diệt Israel. Do đó, khi Iran muốn sở hữu các loại vũ khí hạt nhân, quốc gia này càng trở nên nguy hiểm. Nếu bạn là người Israel, bạn nên lo lắng vì điều này”, ông Asculai chia sẻ.

Trong quá khứ, Iran từng nhấn mạnh chương trình hạt nhân của nước này phục vụ mục đích hòa bình và vũ khí hủy diệt hàng loạt không phải là phương án lựa chọn bởi nó đi ngược lại với học thuyết quốc phòng và cũng trái với quy tắc của người Hồi giáo Shiite.

“Những lời lẽ như trên chỉ để nói cho người dân họ nghe, còn các nhà khoa học và kỹ sư hạt nhân Iran sẽ làm mọi việc theo chỉ đạo của nhà lãnh đạo”, ông Asculai nói.

Kế hoạch ngăn chặn

Trong những năm qua, Israel được cho đã đưa ra nhiều biện pháp nhằm phá hoại chương trình hạt nhân của Iran. Đầu tiên phải kể tới mã độc Stuxnet lan truyền trên hệ thống máy tính toàn cầu vào năm 2010 đã gây ra những thiệt hại đáng kể cho các cơ sở hạ nhân của Iran.

Thậm chí, Cơ quan Tình báo Israel Mossad còn được cho là thủ phạm sát hại một số nhà khoa học cấp cao của Iran. Song Tel Aviv chưa từng lên tiếng xác nhận.

Gần đây nhất, một vụ đánh cắp hơn 100.000 tài liệu tại một nhà kho ở Tehran. Số tài liệu này bị đánh cắp được cho sẽ cản trở Iran tiến tới con đường sản xuất bom hạt nhân.

Mặc dù ông Asculai cho rằng, Israel có quyền phòng vệ nhưng tốt hơn hết là Iran và Israel nên cùng ngồi xuống đàm phán. Song theo giới chuyên gia, Tehran dường như không quan tâm tới vấn đề này.

Thậm chí, sau cái chết của Tướng Soleimani, ông Mohsen Rezaei, Thư ký Hội đồng Khẩn cấp quốc gia Iran và từng là một quan chức của IRGC tiếp tục đưa ra thêm lời cảnh báo về các cuộc tấn công tiềm tàng của Mỹ nhằm vào Iran. Theo ông Rezaei, nếu Mỹ tấn công Iran, “các mục tiêu chủ chốt” trên lãnh thổ Israel sẽ bị hủy diệt.

“Đáp lại tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump, người từng nói Washington sẽ tấn công Iran nếu Tehran có hành động trả thù. Chắc chắn trong tình huống này, chúng tôi sẽ hủy diệt hoàn toàn thành phố cảng Haifa của Iseael và các mục tiêu chủ chốt trên lãnh thổ Israel”, ông Rezaei nói hôm 5/1.