Mỹ muốn đánh thuế 20% với hàng Mexico để xây tường biên giới: Tiền từ túi ai?

“Đây là chính sách mà chúng tôi đã đưa ra và thảo luận chặt chẽ với cả Thượng viện và Hạ viện Mỹ”, ông Spicer cho biết. “Nó sẽ mang lại nguồn ngân sách cần thiết và phải được thực hiện theo cách khiến công dân Mỹ được tôn trọng”.

Ông Donald Trump đã bắt đầu những ngày đầu tiên trên cương vị Tổng thống bằng việc thực hiện những chính sách mà ông đã hứa khi còn tranh cử.

Tuy nhiên không lâu sau khi thông tin trên được phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer đưa ra, nhiều người trong đảng Cộng hòa đã lên tiếng chỉ trích quyết định này và buộc ông phải rút lại tuyên bố của mình.

Sự việc này đang cho thấy rằng chính quyền Tổng thống Trump đang gặp khó khăn trong việc thực hiện lời hứa buộc Mexico phải chi trả cho bức tường mà ông muốn xây dựng. Nó cũng cho thấy sự bất đồng giữa Nhà Trắng và các nghị sĩ đảng Cộng hòa về chính sách thuế của Mỹ. Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus khẳng định rằng việc đánh thuế này chỉ là một trong số rất nhiều lựa chọn hiện có.

Nếu được áp dụng, mức thuế này sẽ khiến giá tiêu dùng của các mặt hàng ở Mỹ tăng mạnh, đồng thời Mỹ sẽ vi phạm Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và sẽ khiến Mexico áp dụng mức thuế đáp trả. Tuyên bố trên cũng được đưa ra vài tiếng sau khi Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto cho biết đã hủy bỏ cuộc gặp mặt với ông Trump, ban đầu được cho là sẽ diễn ra vào tuần tới.

Các mặt hàng chính mà Mỹ nhập khẩu từ Mexico gồm có linh kiện xe hơi (với tổng kim ngạch 74 tỉ USD) và các thiết bị điện (63 tỉ USD). Mexico cũng là nguồn cung cấp nông sản lớn thứ hai của Mỹ. Nếu mức thuế trên được áp dụng, giá các mặt hàng này ở Mỹ sẽ tăng lên.

Ông Josh Bivens, một giám đốc của Viện Nghiên cứu Chính sách Kinh tế Mỹ (EPI) cho biết: “Ngành công nghiệp xe hơi Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào hai nước Mexico và Canada. Nếu anh đánh thuế không cẩn thận vào chuỗi cung ứng giữa Mỹ và Mexico, chi phí sẽ tăng mạnh”.

Hiện tại, Mexico áp dụng thuế giá trị gia tăng 16% cho tất cả các mặt hàng có xuất xứ trong nước lẫn nước ngoài. Chính phủ Mexico sẽ hoàn trả tiền thuế cho mọi công ty đang hoạt động tại quốc gia này nếu sản phẩm của họ được xuất khẩu ra nước khác, tuy nhiên riêng các công ty Mexico phải trả toàn bộ tiền thuế nếu mặt hàng của họ cũng được bày bán trong nước. Điều này cho phép các mặt hàng của Mỹ có thể cạnh tranh sòng phẳng trên thị trường Mexico.

Ngược lại, ông Bivens tin rằng việc đánh thuế 20% đối với mặt hàng xuất khẩu của Mexico vào Mỹ sẽ hạn chế khả năng thâm nhập vào thị trường Mỹ của các doanh nghiệp Mexico, qua đó vi phạm hiệp ước NAFTA. Mexico cũng có quyền áp dụng mức thuế tương tự đối với các mặt hàng của Mỹ được bày bán tại quốc gia này.

“Nếu anh muốn Mexico chi trả ngân sách xây dựng tường biên giới, đây không phải là cách làm đúng đắn. Làm vậy không khác gì người tiêu dùng của Mỹ đang tự trả tiền cho dự án này”, ông Bivens kết luận.

Ngay từ khi còn tranh cử Tổng thống, ông Trump đã nhiều lần lên án hiệp ước NAFTA, được ba nước Mỹ, Canada và Mexico ký kết vào năm 1994. Ông đã hứa sẽ đàm phán lại với ba quốc gia trên để có được những điều khoản có lợi cho các doanh nghiệp sản xuất của Mỹ trong tuần đầu tiên làm Tổng thống.