Luật sư phản đối đề xuất "cán bộ thuế được quyền khởi tố như công an"

Nếu cán bộ thuế được quyền bắt giữ tịch thu tài sản của doanh nghiệp thì dễ dẫn đến lạm quyền.

Đây là quan điểm của Luật sư Tăng Hồng Vũ- Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội xung quanh dự thảo về Luật Quản lý Thuế (sửa đổi) do Bộ Tài chính soạn thảo. Theo đó, mới đây Luật này đã được Ủy ban Pháp luật của Quốc hội báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội bổ sung vào Chương trình xây dựng luật năm 2018 để cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 và thông qua tại kỳ họp thứ 7.

Điểm đáng chú ý, trong dự thảo Luật Bộ Tài chính đề xuất cơ quan thuế, công chức thuế sẽ được xử lý vi phạm hành chính, áp dụng biện pháp ngăn chặn. Trường hợp có căn cứ về hành vi vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế, cán bộ thuế có thẩm quyền niêm phong hàng hóa, kho, hồ sơ, tài liệu, tạm giữ người, áp giải người vi phạm.

Khi phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật về thuế đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì cơ quan thuế, công chức thuế có thẩm quyền khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện các hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự và pháp luật tổ chức điều tra hình sự.

Trao đổi với phóng viên Infonet về vấn đề này, Luật sư Tăng Hồng Vũ – Đoàn luật sư thành phố Hà Nội khẳng định, dự thảo cho phép ngành Thuế được quyền thực hiện các biện pháp mang tính chất hình sự như điều tra, khởi tố là không hợp lý.

Sở dĩ đưa ra nhận định này là vì theo Luật sư Hồng Vũ thì “khởi tố thuộc phạm vi tư pháp. Có thể trao quyền điều tra cho ngành Thuế nhưng kết quả điều tra phải được bên tư pháp giám sát, sau đó phải chuyển qua cơ quan công an”.

Luật sư Vũ đưa ra rất nhiều dẫn chứng: Thứ nhất, cơ quan thuế có quyền thu thuế, ra giấy phạt những người trốn thuế, nhưng nếu đến bắt giữ tịch thu tài sản thì không phải chức năng của ngành thuế. Nếu được quyền làm thế thì tập trung quá nhiều quyền lực cho họ. Tôi cho rằng, cơ quan thuế chỉ có thể đề nghị với Viện Kiểm sát nhân dân để tiến hành khởi tố.

Lý do thứ hai, là trao quyền cho cơ quan thuế sẽ không bảo đảm sự khách quan trong chuyên môn và nghiệp vụ và có thể dẫn tới lạm quyền. “Cơ quan thuế theo tôi chỉ được quyền làm văn bản kiến nghị, tố cáo về các sai phạm của doanh nghiệp chứ không nên giao cho quyền này”- Luật sư Hồng Vũ nhấn mạnh.

Lý do thứ ba là nếu trao quyền như dự thảo đề ra không những có thể lạm quyền mà còn có thể làm cho vụ việc không khách quan, không minh bạch.

“Điều này làm khó doanh nghiệp thêm nhiều vấn đề bởi bản chất hiện nay nhiều doanh nghiệp đã bị làm khó bởi các cơ quan thuế và họ đã vốn chịu nhiều áp lực sẵn rồi, nếu giao tiếp thẩm quyền này cho cơ quan thuế, công chức thuế thì doanh nghiệp còn bị áp lực hơn”- Luật sư Hồng Vũ nhận định.

Chưa hết, vị luật sư này cũng thằng thắn bày tỏ, nếu thẩm quyền này được trao cho  cơ quan thuế, công chức thuế thì vô tình chồng chéo, xung đột với các cơ quan điều tra chuyên trách. Việc thêm chức năng trên cũng dễ dẫn đến tình trạng lẫn lộn giữa hoạt động của cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp của cơ quan thuế với các cơ quan khác.

Trong khi đó, theo quy định hiện hành, hoạt động điều tra, gồm cả điều tra hành vi gian lận, trốn thuế nằm trong phạm vi, chức năng của cơ quan tố tụng trong lĩnh vực tư pháp (như cơ quan điều tra, viện kiểm sát).

“Như vậy, nếu bổ sung chức năng điều tra thuế cho cơ quan thuế thì đồng nghĩa với việc cơ quan hành pháp sẽ kiêm nhiệm chức năng tư pháp. Và theo đó, các văn bản hướng dẫn, các văn bản, luật về thẩm quyền chức năng của cơ quan điều tra và các văn bản liên quan đều phải được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp”- Luật sư Hồng Vũ nói.

Thẳng thắn bày tỏ sự không tán đồng với dự thảo này, Luật sư Hồng Vũ đánh giá: “Trong thời buổi như hiện nay, doanh nghiệp đã đang rất khó khăn để phát triển. Hơn nữa Việt Nam lại đang muốn tiếp cận nền kinh tế thị trường, nhưng nếu để sự can thiệp quá nhiều của cơ quan hành chính như vậy, thì doanh nghiệp làm sao mà có sức lực để phát triển, khi mà liên tục phải dè chừng “ông nọ, bà kia”. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển chung của nền kinh tế”.