Lập Tòa án khu vực: Không nên đẩy khó khăn cho dân!

ĐBQH Phạm Xuân Thường nêu quan điểm khi thảo luận về Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) chiều 3/6.

ĐBQH Phạm Xuân Thường chỉ ra nhiều điểm bất cập khi thành lập Tòa án cấp khu vực

Không đồng tình với chủ trương thành lập tòa án cấp khu vực, ĐBQH Đặng Thị Kim Chi (Phú Yên) nêu vấn đề: "Nếu thành lập tòa án khu vực thì Hội đồng nhân dân cấp nào sẽ giám sát và bầu Hội thẩm nhân dân tòa án khu vực? Có thành lập cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án khu vực hay không? Có gì khác giữa tòa án khu vực và Tòa án cấp huyện?...".

“Nếu cho rằng thành lập Tòa án khu vực với lý do để tránh lãng phí cũng chưa chắc đúng. Vì hiện nay ở các huyện đều xây dựng trụ sở tòa án, nếu thành lập tòa án khu vực thì có xây dựng trụ sở Tòa án khu vực không? Hệ thống tòa án của các huyện sẽ sử dụng như thế nào? Bộ máy nhân sự của Tòa án cấp khu vực, cấp huyện xử lý làm sao, tăng bao nhiêu biên chế?” – ĐB Chi đề cập.

Theo ĐB Chi, điều quan trọng nhất khi thành lập Tòa án khu vực sẽ làm cho người dân đi lại khó khăn, do địa bàn rộng, trụ sở các cơ quan tư pháp ở xa. Như vậy không đúng với tinh thần cải tạo tư pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và để gần dân. ĐB Chi đề nghị việc thực hiện phải có lộ trình, có thí điểm, có tổng kết, đánh giá thực hiện trước khi đưa vào luật.

Có cùng nhận định tương tự, ĐBQH Phạm Xuân Thường (Thái Bình) cũng không đồng ý thành lập Tòa án sơ thẩm khu vực. Ông cho rằng, Tòa án là cơ quan xét xử hoạt động theo quy định của các Luật tố tụng, ở đó thẩm phán, Hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, không phụ thuộc vào bất kỳ tổ chức, cá nhân nào, kể cả lãnh đạo tòa án cấp đó và trên cấp.

Lý do thứ hai, theo ĐB Thường, việc tổ chức Tòa án sơ thẩm khu vực sẽ làm tăng biên chế, tăng đầu tư cơ sở vật chất. Điều này sẽ không phù hợp với chủ trương tinh giản biên chế bộ máy, chính sách cắt, giảm đầu tư và đặc biệt trong điều kiện kinh tế - xã hội của nước ta hiện nay.

ĐB Thường dẫn dụ ở tỉnh Thái Bình có 8 huyện và dự kiến thành lập 4 tòa khu vực. Hiện nay các tòa án cấp huyện hoạt động rất tốt, không vướng, số lượng việc cũng không nhiều. 2 tòa án cấp huyện sáp nhập lại khoảng 30 biên chế.

Nếu thành lập Tòa án sơ thẩm khu vực, riêng lãnh đạo tòa án khu vực đã 4 người, cộng với 7 tòa chuyên trách, mỗi tòa một chánh tòa, một phó chánh tòa và một thẩm phán. Như vậy đã là 21 thẩm phán, cộng với 4 thẩm phán lãnh đạo, 25 thẩm phán theo cùng với 25 thư ký cùng khoảng 10 cán bộ phục vụ nữa.

“Thành lập Tòa án khu vực mà số lượng biên chế tăng lên gấp 2 hiện nay thì có cần thiết hay không?” – ĐB đoàn Thái Bình nêu.

Ngoài ra, ĐB Thường cũng cho rằng, việc thành lập Tòa án khu vực sẽ gây khó khăn cho người dân trong việc đi lại, rồi chi phí cao hơn, có tỉnh sẽ gấp 2-3 lần hiện tại.

“Nhà nước nhận thuận lợi cho cơ quan của mình và đẩy khó khăn cho người dân là rất không nên, nhất là các Tòa án ít việc cần sáp nhập lại, chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Do vậy tôi đề nghị duy trì tổ chức bộ máy tòa án cấp huyện như hiện nay” – ông Thường nêu quan điểm.

Phản biện lại quan điểm này, ĐB Trần Văn Độ (An Giang)  –  Chánh án Tòa án quân sự Trung ương cho rằng, nếu thành lập Tòa án khu vực không những không "phình" bộ máy mà còn có thể giảm được biên chế về bộ máy giúp việc.

ĐB Độ cho biết, một thẩm phán mỗi năm xét xử khoảng 40 vụ án và phải xử đủ, tránh trường hợp một số tòa của huyện một năm chỉ có mấy chục vụ án. Như năm vừa rồi có 5 huyện không có vụ án nào, nhưng vẫn có chánh án, phó chánh án, thẩm phán, thư ký, bộ máy văn phòng... rất tốn kém, cồng kềnh, không cần thiết.

Về tính đồng bộ, ĐB Trần Văn Độ cho rằng, không có gì vướng mắc: “Tôi chỉ nói Tòa án quân sự chúng tôi có số khu vực khác với Viện kiểm sát quân sự, có số khu vực khác với cơ quan điều tra, nhưng thực tiễn cũng không có gì vướng mắc trong việc không đồng bộ về mặt tổ chức”.