Khủng bố đã bộc lộ những “điểm mù” trong an ninh quốc gia Mỹ?

Vậy nhưng tất cả đều bị bất ngờ khi một vụ xả súng đã diễn ra tại San Bernardino, California (Mỹ). Phong cách gây án của những tay súng khiến người ta liên tưởng đến vụ khủng bố liên hoàn ở Paris cũng như các vụ nổ súng đã từng diễn ra ở Mỹ, và dường như các cơ quan an ninh không có cách nào để ngăn chặn được.

Những tình tiết mà các nhà chức trách tiết lộ sau đó càng thể hiện sự nghiêm trọng của vụ việc. Syed Rizwan Farook, 28 tuổi và vợ là Tashfeen Malik, 27 tuổi đã tích trữ nhiều loại vũ khí khác nhau tại nhà, đồng thời tuyên bố trung thành với Nhà nước Hồi giáo (IS) trên trang Facebook của mình.

Những khẩu súng mà các nhà chức trách Mỹ thu thập được sau vụ tấn công tại San Bernardino, bang California (Mỹ).

Các quan chức Mỹ cũng nói rằng một trong hai tay súng (hoặc cả hai) trước đó đã có liên lạc với những kẻ bị FBI nghi có liên quan đến các tổ chức khủng bố, tuy nhiên chính FBI sau đó xác nhận các đầu mối này đều vô tội.

Nhà chức trách Mỹ cùng các chuyên gia chống khủng bố nói rằng, chính bản chất hỗn tạp của các vụ tấn công (kết hợp lý tưởng tôn giáo, ức chế với môi trường sống và dễ dàng tiếp cận các loại vũ khí) đã mang lại một hiểm họa phức tạp khiến khả năng của các cơ quan an ninh gặp khó khăn.

“Xét đến mục tiêu và tính bất thường của vụ tấn công, tôi cho rằng rất có thể động cơ của những tay súng thực tế khá lộn xộn”, ông Daniel Benjamin, một giáo sư thuộc Đại học Dartmouth và đã từng là cố vấn chống khủng bố trong chính phủ Mỹ cho biết. “Những kẻ khủng bố này dường như không hành động vì một lý tưởng nào cụ thể”.

Mặc dù đã nghiên cứu các dữ liệu trong máy tính, điện thoại di động và các tài khoản trên các trang mạng trong 2 ngày, các quan chức phát biểu rằng họ vẫn chưa phát hiện bất kỳ chứng cứ nào cho thấy Farook hay Malik hành động theo sự chỉ đạo trực tiếp từ thành viên của IS.

Tổ chức khủng bố này cũng không hề tuyên bố nhận trách nhiệm cho vụ tấn công tại San Bernardino, khác với khi vụ khủng bố tại Paris diễn ra vào tháng trước. Chính bởi điều này, một số người kết luận rằng ngay cả IS cũng bất ngờ khi vụ việc ở San Bernardino xảy ra.

Sự nhỏ lẻ trong các âm mưu khủng bố ở Mỹ là điều mà các quan chức chống khủng bố Mỹ cảm thấy khó chịu.

“Đây là điều mà chúng tôi đã từng đề cập rất nhiều lần”, giám đốc FBI là ông James B. Comey cho biết. “Bởi mạng Internet khiến nhiều người dễ dàng bị hấp thụ bởi những lý tưởng cực đoan tại nhà bằng nhiều thiết bị khác nhau, khả năng quan sát của chúng tôi rất hạn chế, và chúng tôi luôn lo rằng ai sẽ là người tiếp theo bị vướng vào vòng xoáy cực đoan và gây tôi ác, và liệu chúng tôi có thể ngăn chặn kịp thời hay không”.

Vụ tấn công cũng cho thấy hiểm họa của vụ khủng bố giờ đây đã bắt nguồn từ mạng internet. Chỉ mới một thập kỷ trước, cảnh sát tập trung vào những chuyến đi tới Ả Rập Xê út hay Pakistan của công dân Mỹ để tìm ra những người đã có liên lạc trực tiếp với thành viên của al-Qaeda và bị lý tưởng cực đoan cám dỗ. Giờ đây, các điều tra viên FBI đang lùng sục tìm những thông điệp mã hóa trong ổ cứng cũng như tìm những thông tin liên quan từ Facebook.

Các quan chức Mỹ nói rằng việc vụ tấn công ở San Bernardino được tiến hành do ảnh hưởng của IS có thể sẽ gây sức ép lên chính quyền Tổng thống Obama để họ đẩy mạnh các chiến dịch quân sự chống lại tổ chức khủng bố, đồng thời mở rộng thêm nhiều biện pháp nữa nhằm xác định những kẻ bị nghi có liên quan khủng bố.

Ông Michael G. Vickers, người từng là một trong những quan chức tình báo cấp cao tại Lầu Năm Góc cho biết, vụ tấn công ở San Bernardino có thể sẽ buộc FBI xem xét lùng sục mọi yếu tố liên quan đối với kẻ tình nghi khi điều tra.

Tại nhà của các tay súng, cảnh sát đã phát hiện nhiều văn bản và chứng cứ thể hiện sự trung thành của các hung thủ đối với IS.

“Liệu họ có sẵn sàng dò tìm bất kỳ những người đã bấm like nội dung trang của người khác trên Facebook hay không”, ông Vickers cho biết và nói rằng Farook rất có thể đã lưu những đường link dẫn đến trang của những kẻ có lý tưởng cực đoan.

Làm vậy cũng sẽ buộc FBI phải điều phối lại nhân sự. Kể từ sau vụ khủng bố 11/9, một nửa của FBI có nhiệm vụ điều tra những vụ việc nghiêm trọng diễn ra trong nước, còn nửa kia hoàn toàn tập trung xác định hiểm họa an ninh quốc gia Mỹ.

Đầu năm nay, FBI đã thuyên chuyển hàng trăm đặc vụ điều tra trong nước nhằm đương đầu với hiểm họa từ IS trước những lo ngại rằng tổ chức khủng bố có thể sẽ tuyển mộ người Mỹ để tiến hành âm mưu của mình, hoặc có những kẻ bị IS ảnh hưởng sẽ châm ngòi bạo lực.

Sau đó, khi số người Mỹ đến Syria giảm bớt, những đặc vụ này được giao nhiệm vụ cũ. Nhưng sau khi các vụ khủng bố tại Paris và San Bernardino xảy ra, FBI rất có thể sẽ còn tiếp tục đau đầu trước việc bố trí nhân sự.

Từ lâu, FBI phụ thuộc rất nhiều vào các chiến dịch mồi nhử nhằm thu hút những kẻ có âm mưu khủng bố và đã lập nên một lực lượng đặc biệt hoạt động trên khắp đất nước, nhằm phối hợp hoạt động với lực lượng cảnh sát trên toàn quốc và xác định những khu vực có thể bị tấn công.

Đầu năm nay, FBI đã thành công khi ngăn chặn được một vụ khủng bố có liên quan đến IS khi yêu cầu cảnh sát địa phương tăng cường an ninh tại một sự kiện đông người ở Garland, bang Texas (Mỹ). Trong sự kiện này, những người có mặt được mời thi vẽ hình chế giễu nhà tiên tri Mohammed.

Hai kẻ từ thành phố Phoenix (cũng thuộc bang Texas), một trong số đó đã bị FBI theo dõi từ lâu, đã có ý định nổ súng vào những người có mặt, tuy nhiên chúng đã bị tiêu diệt kịp thời. Một trong hai tay súng đã nhiều lần trao đổi với một thành viên của IS ở nước ngoài, tuy nhiên ông Comey cho biết FBI vẫn chưa thể xác định nội dung của các thông điệp này do chúng đã bị mã hóa.

Tuy nhiên, khi có rất ít nguồn thông tin và manh mối cần thiết, việc can thiệp ngăn chặn khủng bố trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ The Washington Post, nhật báo lớn nhất và là lâu đời nhất tại Washington D.C, Mỹ. Bên cạnh những tờ báo lớn khác như The New York Times, The Wall Street Journal và Los Angeles Times, The Washington Post thường đăng tải các phóng sự về Nhà Trắng, Quốc hội và những khía cạnh khác của chính phủ Mỹ.