Không hạn chế quyền đặt tên nhưng tránh kiểu tên “Hậm Hực”
Tại phiên thảo luận về Bộ luật Dân sự (sửa đổi), sáng ngày 18/8, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường đã nhất trí với một số quan điểm của Ủy Ban Pháp luật của Quốc hội. Tuy nhiên thay mặt cho Ban soạn thảo Bộ Luật Dân sự (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng đã nhấn mạnh, nói cho rõ một số vấn đề.
![]() |
Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường (ảnh: Dân Việt) |
Theo Bộ trưởng Bộ tư pháp Hà Hùng Cường, pháp luật của các nước về đặt tên quy định rất chặt chẽ, không có chuyện người Kinh đặt tên thành người dân tộc khác. Trong thực tế có những cái tên rất phản cảm như “Hậm Hực”.
“Bỏ khống chế số lượng ký tự, thay vào đó cần phải nhấn mạnh, đặt tên phải phù hợp với tập quán của dân tộc đó, địa bàn sinh sống…”- ông Hà Hùng Cường nhấn mạnh.
Bộ trưởng Hà Hùng Cường lấy ví dụ, nước Nga, nhìn thấy chữ đệm biết bố tên là gì. Ta thì tên linh tinh beng. Có lẽ, nếu không phù hợp với tập quán thì cơ quan đăng ký hộ tịch có quyền giải thích cho người dân. Nếu đồng thuận thì chấp nhận đăng ký. Nếu không thì lại có những cái tên như Ronando, thậm chí tên “Hậm Hực”.
Trước đó, ông Phan Trung Lý, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đã trình bày Báo cáo một số vấn đề lớn và dự kiến tiếp thu, giải trình về dự thảo Bộ luật dân sự (sửa đổi).
Theo đó, về quyền đặt tên (Điều 26) tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 3 Điều 26 được chỉnh lý theo hướng chỉ quy định giới hạn về đặt tên đối với người có quốc tịch Việt Nam mà không áp dụng đối với người không có quốc tịch thường trú tại Việt Nam. Bởi vì, người không có quốc tịch thường trú tại Việt Nam về mặt pháp lý vẫn chưa xác lập mối quan hệ Nhà nước Việt Nam và công dân và do đó không cần áp dụng giới hạn này. Đồng thời, bỏ quy định “Họ, tên và chữ đệm của một người không được vượt quá hai mươi lăm chữ cái” do chưa xác định rõ được cơ sở hợp lý của việc giới hạn này và cũng không phù hợp với quy định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp. Một số trường hợp cá biệt đặt tên quá dài, ảnh hưởng đến công tác quản lý hộ tịch, không thuận tiện trong giao dịch sẽ được thực hiện thông qua phương pháp tuyên truyền, giáo dục.
Một số ý kiến cho rằng, tại khoản 2 Điều 26 quy định trường hợp phụ nữ độc thân có con thì họ của con được xác định theo họ của mẹ là quá cứng nhắc và đề nghị nên quy định theo hướng họ của con do người mẹ quyết định. Ủy ban pháp luật đề nghị tiếp thu ý kiến này và chỉnh lý như trong dự thảo Bộ luật.
Bên cạnh đó, về việc thay đổi tên (Điều 28), Báo cáo cũng chỉ rõ, Điểm a khoản 1 Điều 28 quy định: đối với người dưới 14 tuổi thì trong mọi trường hợp đều có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi chữ đệm, tên.
Nhiều ý kiến cho rằng, theo quy định của Bộ luật Dân sự hiện hành thì mọi trường hợp đề nghị thay đổi họ tên đều phải có lý do nhất định để tránh sự tùy tiện. Trẻ em dưới 14 tuổi là độ tuổi đang phát triển, chưa định hình về mặt tính cách, tâm lý, nếu cho phép các em được thay đổi tên và chữ đệm trong bất kỳ trường hợp nào thì chưa phù hợp. Ủy ban pháp luật đề nghị tiếp thu ý kiến này, chỉnh lý theo hướng giữ lại các nội dung của Bộ luật Dân sự hiện hành về các trường hợp được thay đổi tên, chữ đệm.