Không để người lao động bị lợi dụng

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề của xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai cho rằng, việc sửa đổi Bộ luật Lao động nhằm xây dựng các tiêu chuẩn lao động theo hướng phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là các vấn đề về tiền lương và tiền lương tối thiểu, thời gian làm việc, nghỉ ngơi; an toàn lao động, vệ sinh lao động.

Tiền lương tối thiểu phải hướng đến mục tiêu bảo vệ nhóm lao động yếu thế, về bản chất là mức sống tối thiểu và là căn cứ giới hạn tối thiểu cho người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về tiền lương, đặc biệt đối với một số ngành, nghề lao động giản đơn.

Các đại biểu thảo luận tại tổ về dự án Bộ luật Lao động sửa đổi

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh của QH Nguyễn Kim Khoa nhấn mạnh, tiền lương, tiền công là gốc của nhiều vấn đề trong các quy định về lao động. Nếu không giải quyết được gốc rễ vấn đề này thì chắc chắn sẽ nảy sinh đình công, bãi công, lãn công....

Tăng thời gian làm thêm

Theo ông Đặng Ngọc Tùng - Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động VN:"Dự thảo Bộ luật lao động (sửa đổi) giữ nguyên số giờ làm việc 48 giờ/tuần nhưng tăng số giờ làm thêm tối đa lên 360 giờ/năm (hiện nay là 200 giờ/năm). Theo tôi, muốn tăng số giờ làm thêm thì phải quy định rõ người lao động làm việc mỗi tuần bao nhiêu giờ, và phải được nghỉ chiều thứ bảy và ngày chủ nhật".

Thảo luận tại tổ về vấn đề này, một số đại biểu cho rằng, quy định như dự án Bộ luật là hợp lý, đáp ứng được nhu cầu làm thêm giờ của một bộ phận doanh nghiệp, nhu cầu tăng thêm thu nhập của người lao động nhất là các ngành da giầy, dệt may,... Số giờ làm thêm theo ngày, tháng là chặt chẽ hơn so với bộ luật hiện hành...Đồng thời, hạn chế tình trạng lạm dụng người lao động làm việc thêm giờ liên tục trong một thời gian ngắn (theo mùa, vụ, khi có đơn hàng…)

Hầu hết các ý kiến đại biểu cho rằng, việc kéo dài thời gian làm thêm là đi ngược lại với xu hướng tiến bộ, khi trình độ công nghệ, sản xuất ngày càng phát triển thì thời giờ làm việc sẽ giảm xuống để bảo đảm điều kiện làm việc, sức khỏe và đời sống của người lao động.

Theo đại biểu Phùng Khắc Đăng-Sơn La, nếu tăng thời giờ thêm cần phải xây dựng cơ chế giám sát, chế tài xử lý vi phạm, không để doanh nghiệp lợi dụng thời giờ làm thêm giảm bớt tiền lương của người lao động. Trong thực tế, các khoản chi phí đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế... tạo cơ hội cho chủ sử dụng lao động khai thác triệt để sức lao động, dẫn đến hậu quả người lao động sẽ cạn kiệt sức lao động sớm hơn so với độ tuổi lao động.

Theo dự án luật, chỉ cho phép làm thêm giờ trong một số ngành, nghề cụ thể, theo độ tuổi nhất định và phải quy định tiền lương làm thêm giờ cao hơn mức hiện hành và có sự phân biệt giữa làm thêm ban ngày, làm thêm ban đêm, làm thêm vào ngày nghỉ.

Quy định theo hướng này một mặt phù hợp với sức khỏe, bảo đảm thu nhập của người lao động, mặt khác người sử dụng lao động phải cân nhắc giữa chi phí tài chính và hiệu quả của việc sử dụng người lao động làm thêm giờ. Có như vậy mới khắc phục được tình trạng vi phạm pháp luật về thời giờ làm thêm, hạn chế các ông chủ lợi dụng người lao động.

Đảm bảo quyền lợi người lao động thử việc

So với quy định về hợp đồng lao động hiện hành, dự án Luật sửa đổi quy định về phân loại hợp đồng lao động, theo đó bỏ giới hạn 36 tháng đối với hợp đồng lao động có thời hạn xác định từ đủ 12 tháng trở lên. Quy định thời hạn (15 ngày) bắt buộc để ký hợp đồng lao động bằng văn bản đối với người lao động làm việc theo loại hợp đồng xác định thời hạn từ 12 tháng trở lên.

Nâng mức tiền lương của người lao động trong thời gian thử việc để bảo đảm quyền lợi cho người lao động (85% so với 70% hiện hành). Quy định cụ thể hơn các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động; cách tính trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm...

Dự thảo nâng thời gian nghỉ thai sản của lao động nữ làm việc trong điều kiện lao động bình thường từ 4 tháng lên 5 tháng. Trước khi hết thời gian nghỉ thai sản theo quy định nêu trên, nếu có nhu cầu và được người sử dụng lao động đồng ý, lao động nữ có thể trở lại làm việc khi đã nghỉ ít nhất 4 tháng cộng lại trước và sau sinh....Dự án bộ Luật Lao động sửa đổi sẽ tiếp tục được thảo luận tại hội trường trong tuần tới, trước khi được QH xem xét thông qua...

Hà Phương