Không bù đắp cho tham nhũng, lãng phí… bằng thuế của dân

Trước khi thảo luận tại hội trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính ngân sách của Quốc hội Phùng Quốc Hiển trình bày Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự án luật phí và lệ phí. 

Báo cáo do ông Hiển trình bày nêu rõ: Nhiều ý kiến nhất trí việc chuyển viện phí, học phí sang cơ chế giá song đề nghị Chính phủ cần báo cáo cụ thể và chi tiết hơn về lộ trình và tác động của việc chuyển sang giá dịch vụ đến đời sống của người dân.

Nội dung báo cáo viết:”Theo quy định tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Giáo dục và Luật Giá, dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và dịch vụ giáo dục, đào tạo tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở giáo dục, đào tạo của Nhà nước đã được chuyển sang cơ chế giá và đang được Nhà nước định giá nhằm khuyến khích đẩy nhanh thực hiện xã hội hóa, thu hút đầu tư để phát triển dịch vụ. 

Chính phủ đã ban hành Nghị định quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập trong các lĩnh vực: Giáo dục, y tế... theo đó, đã quy định rõ lộ trình tính giá dịch vụ sự nghiệp công sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước. 

Do đó, để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, UBTV Quốc hội đề nghị đưa học phí và viện phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của Luật”

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (Tp. HCM). Ảnh: Quốc hội

Phát biểu thảo luận tại hội trường, ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cho rằng, phí lệ phí phải hợp lý, không thể trở thành một loại thuế trá hình. Dân đã đóng các loại thuế trong đó có thuế thu nhập thì không phải móc thêm tiền túi đóng cho các dịch vụ công nữa. 

Không bù đắp cho tệ nạn tham nhũng, lãng phí, kém hiệu quả trong quản lý nhà nước bằng việc sử dụng thuế của dân. Sử dụng thuế đầu tư rất yếu kém, tăng chi phí rất nhiều, không đủ tiền rồi sau đó lại huy động các loại phí khác nhau, kể cả BOT này kia, cuối cùng dân phải đóng thêm.

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa lấy ví dụ, thuế hạ tầng giao thông nhiều trường hợp là thuế thu nhập trá hình. Cầu đường thì nhà nước phải lấy tiền thuế ra đầu tư, phải vay ODA đầu tư. 

Nhiều nước chi phí hạ tầng giao thông cầu đường người ta chỉ thu phí nếu như chứng minh được rằng nó đem lại giá trị gia tăng, nó cải thiện tốt hơn hoặc người dân phải tự nguyện. 

Có những cung đường người ta ghi rõ được xây dựng bằng tiền người dân đóng vào. Người dân được quyền kiện tụng, khiếu kiện nếu như dịch vụ công kém. Vậy thì họ mới trả tiền riêng cho dịch vụ đó.

Đồng tình với quan điểm này, ĐB Đỗ Văn Vẻ (Thái Bình) cho rằng, để bảo đảm rõ ràng, minh bạch, tránh nhầm lẫn, hạn chế khả năng lợi dụng từ ngữ phí, lệ phí để áp mức thu gây gánh nặng cho người dân, cần quy định rõ lại trong Luật.

ĐB Danh Út (Kiên Giang) đồng tình đưa viện phí và học phí ra khỏi phạm vi điều chỉnh của luật nhưng phải có lộ trình, giá sự nghiệp công sử dụng kinh phí ngân sách của nhà nước tránh tác động lớn đến đời sống của người dân, không gây khó khăn, bất lợi cho người nghèo, người dân ở vùng sâu, xa, đồng bào dân tộc thiểu số là những đối tượng còn nhiều khó khăn nhất cần được quan tâm.

Ngoài ra, tại buổi thảo luận, nhiều ý kiến đề nghị bỏ phí đường bộ đối với xe máy.