Khoa học công nghệ nâng tầm nông sản Sơn La

Khoa học công nghê nâng tầm nông sản Sơn La

Những cánh đồng trồng hoa, rau, cây ăn quả… cho doanh thu từ vài trăm triệu đồng tới hàng tỷ đồng tại Sơn La đã không còn là chuyện hiếm. Đó là thành quả của việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ (KH&CN) trên địa bàn tỉnh thời gian qua.

Có thể nói, nhờ ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) vào sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã đưa Sơn La dần trở thành thủ phủ của nông nghiệp công nghệ cao và trở thành vựa trồng hoa quả lớn nhất miền Bắc.Trong vài năm gần đây, hoạt động ứng dụng KHCN trên địa bàn tỉnh đã được đổi mới, bám sát yêu cầu thực tiễn đặt ra đối với việc phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ cao. Dấu ấn của KHCN đã và đang thể hiện rõ nét trong các quy hoạch xây dựng phát triển HTX, cũng như thành quả của việc áp dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất, phát triển kinh tế nông thôn. Việc áp dụng các tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất kinh doanh của các cơ sở kinh tế hợp tác, HTX đã mang lại những tác động to lớn, là đòn bẩy nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh của sản phẩm, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế cho người sản xuất.

Bắc Yên là một huyện vùng núi cao của tỉnh Sơn La, nằm cách khá xa trung tâm tỉnh và Trung ương nên việc tiếp nhận các dự án đầu tư, các tiến bộ khoa học kỹ thuật còn khó khăn và chậm. Đặc biệt, do sự không thuận lợi về điều kiện tự nhiên cũng như còn nhiều khó khăn về điều kiện phát triển kinh tế xã hội, không thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp nên mặc dù có sự trợ giúp của nhà nước cũng như của tỉnh; song số lượng các HTX trên địa bàn huyện Bắc Yên có ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ còn rất hạn chế. Những năm gần đây, các HTX đã luôn cố gắng đầu tư nhằm tận dụng các ứng dụng khoa học công nghệ vào trong sản xuất.

Trong lĩnh vực trồng trọt, từ nguồn kinh phí hỗ trợ, cùng với sự hỗ trợ về kĩ thuật sản xuất của cơ quan chuyên môn, các HTX đã ứng dụng công nghệ tưới tự động, tưới nhỏ giọt vào sản xuất, vơi quy mô áp dụng từ 4,5 ha năm 2017 lên 20,2 ha năm 2019, nguồn vốn đầu tư tăng từ 377 triệu đồng lên 1.674 triệu đồng. Ứng dụng truy xuất nguồn gốc sản phẩm được áp dụng từ năm 2018 với quy mô ban đầu  là 46 ha và vốn đầu tư là 105 triệu đến năm 2019 quy mô tăng lên 66 ha (tăng 43,5%) với số vốn đầu tư là 250 triệu tăng 138%; Đối với riêng việc tạo giống chất lượng cao thì quy mô cũng như lượng vốn đầu tư cho hoạt động này càng ngày càng giảm.

Nguyên nhân chủ yếu là do đầu năm 2017 các HTX trồng cây ăn quả đã tiến hành lai tạo trồng các giống cho chất lượng cao, sang năm 2018 và năm 2019 chỉ cần đầu tư trồng mới nên diện tích và lượng vốn đầu tư có sự sụt giảm. Trong 6 tháng đầu năm năm 2020 mặc dù đã có sự tăng lên đáng kể nhưng chỉ có 10/22 HTX có ứng dụng khoa học công nghệ vào trong sản xuất. Qua khảo sát thực tế cho thấy tốc độ phát triển về ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật ở các HTX còn chậm.

Một số HTX khi mới thành lập đã tập trung ứng dụng các tiến bộ khoa học kĩ thuật ngay từ đầu để phát triển sản xuất. Hiện nay, công nghệ tưới nhỏ giọt đang được áp dụng tại 4 HTX (HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Bảo Lâm; HTX Xây dựng- Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Chấn Yên; HTX Dịch vụ nông nghiệp Anh Tú; HTX Xây dựng - Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Chiềng Sại); Bên cạnh đó, nhân dân ở các xã đã ứng dụng ghép mắt và trồng một số loại cây ăn quả, rau, hoa, dược liệu... giống mới có hiệu quả kinh tế cao, với tổng số 5.608 ha, góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên diện tích đất canh tác.

Các HTX thuộc lĩnh vực chăn nuôi còn rất hạn chế trong việc áp dụng khoa học công nghệ, chủ yếu vẫn là chăn nuôi theo cách thông thường. Trong tương lai các HTX chăn nuôi có thể tham khảo và áp dụng khoa học công nghệ vào trong quá trình sản xuất như: chăn nuôi khép kín từ sản xuất con giống đến chế biến, tiêu thụ; sản xuất thức ăn, thuốc thú chất lượng cao, tự động hóa chuồng trại... để đẩy mạnh năng suất cũng như chất lượng sản phẩm.

Mai Anh