Hôn nhân đồng giới: Không cấm nhưng không thừa nhận là sao?!

Ban soạn thảo - Bộ Tư pháp cho rằng, vấn đề đồng tính và chung sống với nhau, coi nhau là vợ chồng giữa những người cùng giới tính đang là vấn đề thực tế ở Việt Nam. Mặc dù pháp luật hiện hành đã lựa chọn giải pháp cấm việc kết hôn giữa những người cùng giới tính nhưng việc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng giới tính vẫn diễn ra.

Nhiều thành viên UBTVQH đồng tình với quan điểm: Không cấm nhưng cũng không thừa nhận hôn nhân đồng giới tại Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Trong điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và trào lưu thế giới hiện nay thì việc cấm đoán và xử lý hành chính như hiện hành là không còn phù hợp, do đó cần thay đổi quan niệm và phương thức quản lý nhà nước về vấn đề này.

“Hôn nhân giữa những người cùng giới tính là vấn đề có tính nhạy cảm xã hội cao. Do đó, việc thừa nhận hôn nhân của họ cũng cần phải được xem xét, cân nhắc, nhìn nhận trên nhiều khía cạnh khác nhau với lộ trình, bước đi phù hợp. Trong hoàn cảnh ở nước ta hiện nay, Chính phủ cho rằng Nhà nước và pháp luật không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính nhưng Nhà nước cũng không nên can thiệp hành chính vào quyền được sống theo bản dạng giới, khuynh hướng tính dục; cần tôn trọng việc sống chung như vợ chồng giữa những người cùng giới tính, cũng như các thỏa thuận của họ trong việc xác lập, giải quyết các vấn đề phát sinh từ cuộc sống chung” (nội dung trong tờ trình của Bộ Tư pháp).

Bộ trưởng Bộ tư pháp Hà Hùng Cường cho rằng, nhiều nước đã giải quyết vấn đề này một cách có lộ trình, tức là trước hết, Nhà nước thừa nhận việc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng giới tính sau đó mới thừa nhận hôn nhân giữa những người này.

Trong quá trình xây dựng dự án Luật cũng còn có ý kiến cho rằng, quan hệ hôn nhân giữa những người cùng giới tính là không phù hợp với chức năng xã hội của hôn nhân, cũng như với quan niệm truyền thống về hôn nhân và gia đình ở nước ta.

Về vấn đề hôn nhân đồng tín, chính Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cũng đang tồn tại hai hướng ý kiến khác nhau. Hướng ý kiến thứ nhất thống nhất với quy định như dự thảo Luật, vì hiện nay, quan niệm và nhận thức của xã hội về vấn đề đồng tính đã thay đổi so với thời điểm thông qua Luật hôn nhân và gia đình năm 2000. Hướng ý kiến thứ hai đề nghị giữ như quy định hiện hành vì cho rằng, đây là một hiện tượng không phù hợp với đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục, truyền thống gia đình Việt Nam và quy luật sinh học cũng như không đảm bảo chức năng của gia đình về duy trì nòi giống, không nên khuyến khích để mối quan hệ này phát triển.

Chủ nhiệm Uỷ ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với quy định không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính và thấy rằng, thời điểm này trong xã hội vẫn còn những ý kiến khác nhau về vấn đề này. Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cần tổng kết việc thực hiện quy định cấm kết hôn giữa những người đồng tính, tiến hành khảo sát thực trạng người đồng tính tại Việt Nam.

Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nêu quan điểm, vấn đề đồng tính có thể điều chỉnh trong luật này và cần phải điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực tế. Ông Hiện tán thành với chủ trương không thừa nhận hôn nhân đồng tính, nhưng “nếu thích thì có thể về ở với nhau”. Nghĩa là nhà nước không cấm nhưng cũng không thừa nhận.

Tuy nhiên Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Phan Trung Lý lại không đồng tình với quy định mập mờ như vậy. Luật hôn nhân trước đây cấm, giờ ta lờ đi, như thế là không rõ ràng, trong khi đã là luật pháp thì phải rõ ràng chứ không nửa chừng.

Theo ông, vấn đề quyền con người phải được tôn trọng. Theo ông Lý thì nên công nhận hôn nhân đồng giới chứ không nên lờ đi. Bởi về mặt nguyên tắc nếu đã không cấm thì được làm.

Cả hai Phó Chủ tịch Huỳnh Ngọc Sơn và Uông Chu Lưu đều nêu thắc mắc: Khi người ta đã chuyển giới, “nam ra nam, nữ ra nữ” rồi thì có công nhận không?

Ông Tưởng Duy Lượng – Phó Chánh án TAND Tối cao đồng tình với quy định như trong dự thảo và quan điểm của Uỷ ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội. Gọi vui nhóm đối tượng này là “sự nhầm lẫn của tạo hóa” song ông Lượng cho rằng, nếu họ muốn chung sống với nhau thì cũng không vấn đề gì.