HN: “Xây nhà vệ sinh tiền tỷ không phải để trang trí”

Ông Trịnh Ngọc Thạch. (Ảnh: Xuân Hải)

Ông Trịnh Ngọc Thạch cho biết: Vấn đề đầu tư ở nước ngoài người ta tính toán rất khoa học, họ có khái niệm là phân tích chi phí lợi ích, có những cái phải đầu tư nhưng phải có hiệu quả. Tức là chi phí ra đem lợi ích về, ví dụ làm một công trình mà làm có lợi ích thực, hiệu quả thực thì bỏ ra bao nhiêu cũng được, nhưng có cái làm ra không hiệu quả, chỉ làm hoành tráng, để trang trí, gây tốn kém lãng phí.

Thưa ông, dư luận cho rằng để xây 14 nhà vệ sinh mà Hà Nội phải chi đến 15 tỷ đồng nếu tính trung bình mỗi nhà vệ sinh sẽ lên đến hơn 1 tỷ đồng, ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Tôi nghĩ đôi khi chúng ta hơi đề cao tính chi phí mà không đề cao tính hiệu quả. Đấy là lãng phí.  Cái này các nước phương tây họ làm rất chặt chẽ. Ta đã nghèo thì chớ nhưng còn thích ăn chơi, hoành tráng, chỉ để lại cái tiếng thôi, còn hiệu quả thực của nó thì không có. Tất cả những cái đó tôi cho là lãng phí, mà lãng phí thì phải loại bỏ.

Thưa ông, trong khi Thành phố đang rất  thiếu nhà vệ sinh công cộng, ngay trung tâm bờ hồ Hoàn Kiếm cũng rất thiếu, sao mình không làm những nhà vệ sinh cho dân với chi phí vừa phải mà lại làm những công trình nhà vệ sinh quá tốn kém đó?

Tôi nghĩ trong đầu tư dân sinh của chúng ta còn chưa hiệu quả, chưa chú ý đến những việc dân sinh đời thường như nhà vệ sinh luôn thiếu. Thứ hai, đường đi cho người khuyết tật, cái này nước ngoài làm rất tốt và tôi thấy TP Hồ Chí Minh cũng đã làm được nhưng ở Hà Nội  lại không có. Ta cứ làm những công trình hoành tráng nhưng việc nhỏ, yêu cầu nhỏ như lối đi cho người khuyết tật lại không có.

Ở góc độ quản lý phải tính đến những lợi ích dân sinh nhưng chi phí đầu tư cho xây dựng nhà vệ sinh lại quá lớn như vậy là sao?

Tôi sợ họ làm những công trình đó không phải vì dân mà vì chính quyền lợi của họ. Nhiều người nói rất hay đó là lợi ích nhóm, tức là làm công trình đó người ta phải được cái gì rồi kế đến mới là dân được cái gì thì tính sau. Người ta tính lợi ích cho người làm trước còn dân được hưởng thế nào lại không tính.

Nếu tính trung bình thì mỗi nhà vệ sinh phải chi phí hơn 1 tỷ đồng, ông đánh giá thế nào về chi phí này?

Tôi không biết rõ là dự án này sẽ làm như thế nào, nhưng nếu tính như vậy thì nó hơi quá mức, vì  công năng hiệu quả thực của nhà vệ sinh chắc không đến thế, nhưng nó bị nâng lên bởi những cái phết, phẩy, cho lợi ích của người làm như tôi đã nói ở trên. Phải có gì người ta mới làm nên tiền nó vào chỗ đấy là chính chăng?

Liên quan đến việc lãng phí, hiện trên hai chục km đường 32 của Hà Nội mà có tới 5 cổng chào tiền tỷ và hội chứng làm cổng chào cũng đã bắt đầu “nở rộ” tại các làng, xã của Thành phố, theo ông cần có biện pháp cụ thể nào để chống lãng phí trong việc xây cổng làng?

Cái này phải ngăn chặn bởi nó là sự lãng phí. Mình đang nghèo mà lại hay chạy đua, thích tiếng hơn thực thì phải xem lại.

Bây giờ chính quyền phải vào cuộc, cái này không ai tự bỏ tiền ra làm mà phải có người cấp kinh phí.  Người cấp kinh phí, phê duyệt đề án phải có ý kiến. Nhưng nếu anh lờ đi thậm chí anh có lợi ích ở đấy nữa thì người ta sẽ làm thôi.

Hà Nội hiện có nhiều công trình như xây bảo tàng ngàn tỷ không hiệu quả, cổng chào, con đường nhiều tỷ, nhà vệ sinh tiền tỷ, cổng  chào tiền tỷ,... đã được đại biểu Quốc hội lên tiếng là lãng phí. Vậy trách nhiện và nguyên nhân do đâu, sao Thủ dô không làm gương?

Mọi người đều hỏi nhau điều đó. Có thể có tư duy quản lý, có thể có công việc quá bận mà coi là việc nhỏ, có thể đó chưa phải là việc lớn của người ta. Chúng ta nhìn bảo tàng thấy lãng phí nhưng có người thấy không lãng phí, thậm chí đó chưa phải việc cấp bách việc khác còn cấp bách hơn.

Trách nhiệm thì là trách nhiệm của Thành phố rồi. Lãnh đạo thành phố phải có trách nhiệm cao nhất việc này.

Là đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội, ông suy nghĩ gì về việc dự án này, liệu có dấu hiệu lãng phí hoặc chi quá mức cần thiết?

Chắc chắn khi biết có chủ trương cụ thể mà như vậy thì chúng tôi sẽ phải đề nghị thành phố giám sát, có đề xuất kiến nghị chi tiêu ngân sách phải có hiệu quả, tiết kiệm, đặc biệt là chống lãng phí.

Xin trân trọng cảm ơn ông!