Đừng nói chính quyền không biết ‘bom nổ chậm’ ở làng Quan Độ

Hình ảnh đại công trường "mổ xác máy bay" ở làng Quan Độ trong bài phóng sự cách đây hơn 10 năm - Ảnh: TT

"Khi các khí tài quân sự cũ được bán ra thì người ta đã vô hiệu hóa nó rồi, chúng tôi chỉ mua được cái vỏ rách bươm mà thôi!", một "đại gia" buôn khí tài quân sự cũ ở làng Quan Độ, xã Vân Môn, huyện Yên Phong (Bắc Ninh), đã nói như vậy với tác giả Đỗ Hữu Lực trong bài phóng sự trên báo Tuổi Trẻ cách đây hơn 10 năm.

Ngày đó, làng Quan Độ đã là một làng giàu với nhiều nhà cao tầng và xe hơi. Dân làng đều đi lên từ buôn phế liệu, "cứ nhẩm có lãi là mua" từ ống bơ sữa bò, vỏ lon bia cho đến xác máy bay, xe bọc thép…

"Nếu tàu vũ trụ hết hạn sử dụng mà rao bán ở Việt Nam thì đảm bảo dân làng tôi cũng mua được", chủ tịch xã Vân Môn ngày ấy cũng đã tự hào nói với nhà báo như vậy.

Quan điểm cứ cái gì hết hạn sử dụng thì được coi là... phế liệu đã giúp làng Quan Độ và một vài làng khác trong xã Văn Môn phất lên, nhưng cũng đem lại những hệ quả không tốt đẹp. 

Đó là ô nhiễm và bệnh tật - bệnh hô hấp, bệnh da liễu. Là những sự cố như hít phải khí độc từ vũ khí cũ, và khó tránh khỏi, là những tai nạn cháy nổ.

Đã có những vụ nổ đầu đạn, nổ bình khí gây chết người. Và ngày hôm qua 3-1 là một vụ nổ kho phế liệu mà cảnh tượng hãi hùng sau đó đã chứng minh nơi bị nổ đích thị là một kho đạn.

Ngay trong ngày hôm qua, chủ cơ sở phế liệu này là ông Nguyễn Văn Tiến đã bị khởi tố và bắt tạm giam để điều tra về hành vi tàng trữ, mua bán trái phép vũ khí quân dụng. 

Theo lời khai ban đầu của ông, số đạn bị nổ và bị quăng khắp làng là vô cùng lớn: 7 tấn đầu đạn cũ loại 12 ly 7 và 14 ly 5.

"Đừng có nói là chính quyền không biết gì về cái kho này nhá!" - độc giả đồng loạt phản ứng như vậy trên Tuổi Trẻ Online. Hẳn là chính quyền biết rõ, làng Quan Độ cách đây hơn 10 năm đã là một đại công trường cái gì cũng có rồi.

Câu hỏi đặt ra là quản lý như thế nào đối với những "quả bom nổ chậm" nằm trong lòng các khu dân cư ngày này qua tháng khác? 

Ông Tiến chắc chắn phải chịu trách nhiệm về việc kinh doanh bất chấp tính mạng con người của mình, nhưng chính quyền của xã Vân Môn, của huyện Yên Phong và của tỉnh Bắc Ninh cũng không thể né tránh trả lời công luận.

Hàng loạt vụ nổ vì "cưa bom"

Vụ nổ có nguyên nhân từ khi tài quân sự cũ ngày 3-1 tại Quan Độ đã khiến 2 trẻ em thiệt mạng và 7 người bị thương nặng. Đây không phải lần đầu tiên xảy ra những tai nạn thương tâm do "cưa bom":

- 18-8-2017: một vụ nổ do cưa đạn pháo 105 ly lấy sắt xảy ra tại thôn Tà Lương, xã Tô Hạp, huyện Khánh Sơn, Khánh Hòa, 6 người chết, 1 người bị thương nặng.

- 14-5-2016: một vụ nổ bom xảy ra ở xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh, Phú Yên, 3 thanh niên thiệt mạng.

- 19-3-2016: một người chuyên thu mua phế liệu dùng đèn khò cắt vỏ một quả bom nặng khoảng 100kg, gây nổ kinh hoàng tại khu đô thị Văn Phú, Hà Đông, Hà Nội, 4 người chết, 10 người bị thương.

- 28-5-2015: một quả bom phát nổ lại xã Mỹ Lợi B, huyện Cái Bè, Tiền Giang, một người đàn ông chuyên làm nghề rà sắt thép, bán phế liệu tử vong tại chỗ, một phụ nữ đứng gần hiện trường thiệt mạng.