“Đua xây trụ sở nghìn tỉ”: Cẩn thận nợ công “ngấp nghé trần”

Phối cảnh Trung tâm hành chính dự kiến đầu tư 2200 tỷ của tỉnh Nghệ An

Theo thông tin báo chí, hàng loạt các tỉnh, trong đó có tỉnh nghèo đã đề xuất xây trụ sở hành chính với tổng đầu tư lên đến hàng nghìn tỉ. Cụ thể, Nghệ An dự định xây trụ sở 2.200 tỉ đồng, Khánh Hòa dự kiến xây trung tâm hành chính lên tới gần 2.800 tỉ. Trước nữa là Hải Dương cũng định xây trụ sở với mức đầu tư lên đến hơn 2.000 tỉ...

Trong khi đó, theo báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2015, tình trạng nợ công hiện nay vào loại “đáng lo ngại”.

ĐBQH BÙi Đức Thụ đang trao đổi với phóng viên (Ảnh Hồng Chuyên)

Báo cáo về tình kinh tế- xã hội năm 2015 của Chính phủ trình Quốc hội cho thấy tình hình nợ công đang là vấn đề đáng lo ngại. Tuy nhiên, hàng loạt các tỉnh vẫn đua nhau xin xây những trung tâm hành chính nghìn tỷ... Xin ông cho biết quan điểm của mình?

Phải nói rằng trong bối cảnh kinh tế xã hội và ngân sách trong những năm gần đây, kể cả trong vài năm tới, tôi cho rằng cân đối ngân sách là hết sức khó khăn. Nợ công của chúng ta đang cao. Đến cuối năm 2015, nợ công đã lên đến 61,3% GDP, cuối năm 2016, dự kiến lên đến 63,2% GDP, ngấp nghé với trần cho phép là 65% GDP.

Vì vậy, hơn bao giờ hết, cần phải thực thi chính sách tài khóa thắt chặt, tăng cường kỷ luật tài chính, kiên quyết cắt giảm các khoản chi chưa thật cần thiết, chưa thật cấp bách, những khoản chi kém hiệu quả. Những khoàn chi về khánh tiết lễ hội, xây dựng trụ sở, mua sắm xe công để kiểm soát chi ở mức độ cho phép. Đó là vấn đề cần thiết và cấp bách trong tình hình hiện nay.

Tuy nhiên, có một số tỉnh xây dựng trụ sở mà tổng mức đầu tư lên đến hàng nghìn tỉ. Theo quy định ngân sách, giao cho các tỉnh quản lý, sử dụng, phân bổ nguồn ngân sách của mình.

Vì vậy, tôi đề nghị trong bối cảnh chung của đất nước như vậy cần phải cân nhắc, rà soát, các danh mục đầu tư, quyết định đầu tư một cách hợp lý, phù hợp với tình hình chung, không nên đầu tư những cái chưa cần thiết ảnh hưởng đến an ninh tài chính Quốc gia, đến việc gia tăng nợ công của đất nước.

Thưa ông, qua đối chiếu tình hình thu chi ngân sách mà các tỉnh công bố, nhiều tỉnh “mong muốn xây trụ sở nghìn tỉ” lại có một thực tế thu không đủ bù chi?

Có một số tỉnh vẫn phải nhận trợ cấp từ ngân sách trung ương, nhưng đầu tư vào các trụ sở, công trình như tượng đài, quảng trường quá lớn, tôi cho đó là không hợp lý.

Vậy có giải pháp nào để "phanh" lại những dự án trụ sở nghìn tỷ không hợp lý này, thưa ông?

Vấn đề đặt ra, Chính phủ cần phải có hướng dẫn và có quản lý đối với nguồn ngân sách địa phương đã phân cấp nhưng phải thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Trên tinh thần phải triệt để tiết kiệm, dám giảm những khoản chi không cần thiết, để từng bước làm lành mạnh hóa nền tài chính công.

Theo quy định của Luật quản lý đầu tư công, việc quyết định đầu tư phải có nguồn đảm bảo, như chỉ thị 1792 cũng được đưa vào trong lĩnh vực đầu tư công. Quy trình thẩm tra, quyết định, triển khai dự án đã rất rõ.

Tôi cho rằng, hơn lúc nào hết, các bộ ngành, các địa phương, các cơ sở, thực hiện đúng, thực hiện nghiêm các quy định quản lý nợ công, cũng như luật ngân sách nhà nước, các luật khác có liên quan. Chắc chắn tình trạng đầu tư xa hoa sẽ được ngăn chặn.

Thưa ông, có ý kiến ủng hộ việc xây dựng trụ sở tập trung, cho rằng việc đưa các trụ sở về một khu sẽ dễ dàng cho sự phát triển của địa phương, ông nghĩ sao?

Theo tôi việc đầu tư một trụ sở hành chính để gom các cơ quan, có địa điểm tiếp công dân, một cửa, để giải quyết các vấn đề là tốt. Tuy nhiên, phải cân nhắc thời điểm nào, quy mô nào, cần phải tính toán phải cân nhắc, phải tuân thủ quy định của pháp luật về đầu tư công. Phải đảm bào quản lý sử dụng hiệu quả, theo đúng tiêu chuẩn, định mức mà được Bộ Tài chính quy định...

Một số tỉnh còn lấy lý do sẽ bán tài sản công là những trụ sở cũ để bù vào xây dựng, ông đánh giá vấn đề này thế nào?

Một dự án được khởi công phải đảm bảo đủ nguồn vốn trong quá trình xây dựng, theo Luật đầu tư công. Đây mới chỉ là có thể, kể cả cân đối được nguồn vốn cũng phải xem xét tính cấp bách của vấn đề.

Hiện tại có nhiều địa phương, nhu cầu đầu tư hạ tầng tương đối lớn. Nhu cầu xây dựng công trình hạ tầng, xóa đói giảm nghèo cũng rất cấp bách. Theo tôi, cần phải sắp xếp thư tự ưu tiên căn cứ vào tính cấp bách của các công trình.

Đặc biệt, cần phải có lộ trình cho phù hợp, những cái chưa thực cấp bách, liên quan đến ốn định đời sống của bà con nông dân, đời sống nhân dân. Xóa đói giảm nghèo vẫn còn chậm thì điều đó chưa phải là hợp lý.

Xin cảm ơn ông!