Dự thảo của Bộ Công an sẽ vô tình "che mắt, bịt tai" nhà báo, người dân?

Đây là quan điểm của Luật sư Phạm Ngọc Minh (Công ty Luật TNHH Everest) xung quanh việc Bộ Công an đã soạn thảo xong dự thảo lần hai Nghị định quy định về điều kiện kinh doanh thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị.

Quy định không khả thi?

Tại khoản 3 Điều 4 dự thảo này quy định: Chỉ cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội mới được sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng ghi âm, ghi hình, định vị phục vụ hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phòng chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng.

Khoản 6 Điều 5 của dự thảo cũng nghiêm cấm việc sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị gây phương hại an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.

Luật sư Phạm Ngọc Minh

Trao đổi với phóng viên Infonet về vấn đề này, Luật sư Phạm Ngọc Minh  cho rằng, hiện nay, xu hướng các thiết bị điện tử được tích hợp chức năng ghi âm, ghi hình, định vị là rất phổ biến. Hầu hết các điện thoại di động thông minh (smartphone) đều có chức năng này. Các thiết bị điện tử khác như máy ảnh, máy nghe nhạc...đều được tích hợp các chức năng ghi âm, ghi hình.

“Với sự phát triển công nghệ điện tử như hiện nay thì tính năng ghi âm, ghi hình có thể được tích hợp vào rất nhiều thiết bị khác. Sự phát triển công nghệ như hiện nay có thể sẽ vượt xa sự tưởng tượng của người bình thường.

Như vậy, phải hiểu là tính năng ghi âm, ghi hình là rất tiện ích và không thể thiếu trong đời sống dân sự hiện đại. Vậy thì theo xu hướng này, việc cấm sử dụng thiết bị, phần mềm ngụy trang dùng để ghi âm, ghi hình, định vị là hoàn toàn không khả thi, không thể đi vào cuộc sống hiện đại được”- luật sư Phạm Ngọc Minh nói.

Rất khó để bao quát nội hàm của khái niệm “thiết bị phần mềm ngụy trang”, bởi luật sư Phạm Ngọc Minh đưa ra ví dụ: tính năng nguyên thủy của điện thoại di động là dùng để kết nối liên lạc vô tuyết giữa các cá nhân, tổ chức với nhau. Vậy thì liệu đây có thể được coi là thiết bị phần mềm ngụy trang hay không? Một chiếc kính có chức năng ban đầu để chống nắng, bảo vệ mắt, sau đó là thời trang, nay có tích hợp tính năng camera, định vị thì có được xác định là thiết bị ngụy trang hay không?...

Đi ngược lại công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng?

Từng tham gia tranh tụng ở nhiều vụ việc, luật sư Phạm Ngọc Minh cho biết thêm, đối với công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng chống tham nhũng thì có rất nhiều vụ việc vi phạm pháp luật phát hiện, xử lý được là nhờ có các công dân, tổ chức cung cấp các bằng chứng xác thực có được từ việc ghi âm, ghi hình.

“Thực tế cho thấy, có vụ việc cơ quan báo chí, truyền thông đưa tin là các đương sự cung cấp các bản ghi âm, ghi hình chứng minh cho việc tố giác tội phạm nhưng các cơ quan chức năng còn rất khó khăn trong việc xác minh, xử lý.

Như vậy, trong công tác xây dựng pháp luật, nếu theo hướng hạn chế sử dụng các thiết bị ghi âm, ghi hình có đi ngược lại với công cuộc đấu tranh phòng chống tội phạm, phòng chống tham nhũng?”- luật sư Phạm Ngọc Minh đặt câu hỏi.

Đặc biệt, đối với báo chí – một ngành nghề mà ghi âm, ghi hình được coi như là một công cụ để phóng viên tác nghiệp, luật sư Phạm Ngọc Minh cho rằng nếu nghị định này có hiệu lực thì sẽ ảnh hưởng đến quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí.

“Quy định cấm sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình đi ngược lại với quy định về quyền hành nghề hợp pháp của nhà báo, chồng chéo, thậm chí không phù hợp với các quy định luật pháp khác có liên quan đến việc hành nghề của nhà báo.

Điều 13 Luật Báo chí năm 2016 quy định rõ như sau: Trách nhiệm của Nhà nước đối với quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí của công dân: 1. Nhà nước tạo Điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí và để báo chí phát huy đúng vai trò của mình. Báo chí, nhà báo hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và được Nhà nước bảo hộ. Không ai được lạm dụng quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận trên báo chí để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân” – Luật sư Phạm Ngọc Minh phân tích.

Với phân tích như trên, luật sư Phạm Ngọc Minh khẳng định quy định cấm sử dụng thiết bị nguỵ trang ghi âm, ghi hình (dự thảo) là đi ngược lại với quy luật phát triển của tự nhiên, hạn chế quyền tự do ngôn luật của công dân... Đây là điều luật không khả thi và cần phải loại bỏ.