Dự án Luật Điện lực: Quy định quá nhiều loại giá và phí

Giá điện luôn thu hút sự quan tâm của người dân.

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho rằng, giá bán điện bình quân ngày càng thấp hơn so với giá thành sản xuất kinh doanh điện nếu tính đầy đủ các yếu tố đầu vào, nên chưa đáp ứng được yêu cầu giảm rủi ro cho doanh nghiệp sản xuất điện khi thị trường nguyên, nhiên liệu và điều kiện thủy văn biến động lớn; chưa thu hút các thành phần kinh tế đầu tư; chưa đảm bảo yêu cầu giá điện được tính đúng, tính đủ để khuyến khích đầu tư phát triển nguồn điện và hệ thống lưới truyền tải, phân phối điện; chưa tạo động lực cho khách hàng sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả.

Cũng theo Bộ Công thương, cơ quan soạn thảo dự án luật mới này thì Luật Điện lực hiện hành giao cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt biểu giá bán lẻ đã không còn phù hợp với thực tế. Để giá điện có thể được điều chỉnh một cách linh hoạt theo tín hiệu của thị trường nhưng vẫn đảm bảo sự quản lý của Nhà nước thì cần quy định theo hướng: cơ chế xây dựng và điều chỉnh giá điện do Thủ tướng Chính phủ quy định trên nguyên tắc tuân thủ các chính sách giá của Luật Điện lực, còn các chi tiết về cơ cấu biểu giá (là các nội dung mang tính kỹ thuật) cần giao cho cơ quan chuyên ngành thực hiện.

Thẩm tra dự án luật, Thường trực Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của QH tán thành bổ sung quy định, giá bán điện thực hiện theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Đồng thời cũng tán thành quy định, Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế quản lý và điều chỉnh giá bán lẻ điện như dự thảo luật.

Về vấn đề cơ chế quản lý và điều chỉnh giá bán lẻ điện, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng, cơ cấu giá điện cần được quy định rõ ràng, công khai, minh bạch hơn trong dự thảo Luật để làm cơ sở tính toán, kiểm tra, giám sát; đồng thời có sự thống nhất với những quy định của dự thảo Luật Giá đang được trình Quốc hội thông qua. Ông Hiển cũng quan ngại giá điện sẽ bị đẩy cao hơn khi dự luật quy định giá và phí.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, nếu quy đinh cả phí điều tiết hoạt động điện lực như dự thảo luật thì giá điện sẽ tăng lên bao nhiêu? Ông Lý cũng có cùng quan ngại với ông Hiển khi đọc dự luật thấy “tầng tầng lớp lớp phí và giá”.

Trình bày về “dự luật tạo cảm giác có rất nhiều loại phí, giá”, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng lý giải, đó là do ngành điện đang trong quá trình tái cơ cấu, tách biệt các khâu từ truyền tải đến bán điện, có khâu giữ độc quyền nhà nước, có khâu xã hội hóa, mỗi khâu có 1 loại giá. Bộ trưởng cũng tiếp thu để thiết kế lại sao cho tránh cảm giác quá nhiều loại phí, giá gây nặng nề.

Về phí điều tiết điện lực, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng giải thích, hoạt động điều tiết điện lực mang tính đặc thù sâu sắc, là một nghề đòi hỏi kỹ thuật cao, nặng nhọc mà tiền lương thấp. Vì vậy, cần có một phương thức buộc các đơn vị phát điện nộp 1 khoản phí cho cơ quan điều tiết (chứ không phải người tiêu dùng phải trả).

Ông Hiển cho rằng, đúng là đưa quy định giá thì tốt hơn cho ngành điện nhưng nếu không làm chắc, cơ chế độc quyền sẽ lấn át.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng bày tỏ sự tán thành, không nên định giá điện, chỉ nên đưa ra khung giá bình quân. Còn giá bán lẻ để đơn vị kinh doanh được tự chủ.

Tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân yêu cầu bỏ quy định 8 loại giá, phí mà cơ quan soạn thảo đề xuất. Dự luật sẽ được chỉnh lý theo hướng Nhà nước quy định giá bán lẻ điện bình quân, làm cơ sở cho các cơ quan xây dựng giá bán cho từng đối tượng phù hợp.

Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu về dự án Luật Điện lực tại kỳ họp thứ ba vào tháng 5 tới đây.

Xuân Hải