Đề xuất tăng mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt và giá thuốc lá

Thảo  luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật thuế, hầu hết ý kiến các ĐBQH đều tán thành, phải đánh thuế thật cao và "thẳng tay" với mặt hàng thuốc lá.

Từ năm 2008 tới nay, mức thuế TTĐB đối với mặt hàng thuốc lá vẫn được “neo” ở mức 65%. Theo đề xuất của Bộ Tài chính tại dự án sửa đổi, bổ sung một số điều Luật thuế TTĐB, lộ trình tăng thuế đối với mặt hàng thuốc lá sẽ được chia làm 2 giai đoạn với bước thuế suất tăng chỉ 5%/lần, từ 65% lên 70% vào năm 2016 và từ 70% lên 75% vào năm 2019.

Theo đại biểu Bùi Mậu Quân (tỉnh Hải Dương), mặt hàng thuốc lá, rượu bia phải được đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Ở các nước khi mua bán các mặt hàng này thì người mua phải trình thẻ căn cước để xác định độ tuổi, nếu hút thuốc trong nhà hàng thì chủ còn bị phạt… nhưng ở nước ta thì ai cũng có thể mua được, từ người già tới trẻ nhỏ. ĐB Bùi Mậu Quân nhấn mạnh, song song với chính sách bảo vệ sức khỏe người dân, thì những yếu tố gây hại này không kiểm soát được sẽ là sự lãng phí lớn nguồn lực đất nước.

“Tôi đề nghị phải đánh thuế thật cao với mặt hàng thuốc lá”- ĐB Quân nói.

Các ĐBQH đề xuất tăng "thẳng thay" thuế TTĐB đối với thuốc lá

Ý kiến của ĐB Bùi Mậu Quân nhận được sự đồng tình từ nhiều ĐB khác. ĐB Vũ Thị Hương Sen (tỉnh Hải Dương) cho rằng, nên tăng thẳng thuế TTĐB đối với mặt hàng thuốc lá chứ không cần phải theo lộ trình từng bước, vì tác hại của mặt hàng này đối với sức  khỏe ra sao thì ai cũng biết quá rõ rồi.

Không tán thành với lý do đưa ra của Ủy ban Tài chính ngân sách về chuyện tăng thuế TTĐB đối với thuốc lá theo lộ trình, ĐB Nguyễn Văn Tuyết (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) nói: “Cứ nói doanh nghiệp trong nước không cạnh tranh được là không đánh thuế à? Tôi tán thành đề xuất đánh mạnh thuế đối với rượu, bia, thuốc lá của Ủy ban các vấn đề xã hội, chứ không theo lộ trình chậm chạp như đề xuất của Ủy ban Tài chính ngân sách để bảo vệ quyền lợi của cộng đồng”.

“Nếu cứ lấn cấn quyền lợi của một bộ phận người lao động trong các ngành sản xuất thuốc lá, rượu bia mà để chính sách có độ trễ là có lỗi với dân” – ĐB Huỳnh Văn Tí (tỉnh Bình Thuận) bày tỏ quan điểm.

Nhấn mạnh việc tăng thuế TTĐB đối với mặt hàng thuốc lá không chỉ vì ngân sách mà là hướng đến cộng đồng, hướng dẫn tiêu dùng, ĐB Trần Quang Chiểu (tỉnh Nam Định) nêu ý kiến, biện pháp hữu hiệu để giảm tỷ lệ người hút thuốc lá trên thế giới hiện nay vẫn là tăng thuế. Người hút thuốc lá không vì đắt lên họ sẽ bỏ, vì bỏ thuốc lá vô cùng khó. Nhưng với người chưa hút hoặc mới hút thì nếu giá thuốc lá cao do thuế cao thì họ sẽ có tác động mạnh. Hiện thuế thuốc lá của ta thấp nhất thế giới và khu vực.

Trước lo lắng nếu thuốc lá bị đánh thuế cao sẽ tạo đà cho buôn lậu thuốc lá “nở rộ”, ĐB Chiểu nêu thực tế, hầu như mặt hàng nào cũng buôn lậu. Buôn lậu vào Việt Nam chủ yếu là các mặt hàng trong nước không sản xuất được như thuốc điếu Hero, Jet…. Thêm nữa, các nước họ tính thuế trên giá bán lẻ, vào khoảng 80-90%, chứ với mức thuế đề xuất hiện nay thì nếu tính theo giá bán lẻ thuế TTĐB đánh vào thuốc lá tại Việt Nam chỉ khoảng 45%.

Ngoài ra, giá thuốc lá và thuế thuốc lá của Việt Nam hiện rẻ nhất thế giới. Như Pháp 3 năm tăng thuế thuốc lá 4 lần, một gói thuốc cả trăm ngàn, ta hầu như không có gói thuốc nào trên 50 ngàn đồng, ngoại trừ xì gà.

Do đó, vị ĐB này quả quyết: “Phải tăng mạnh thuế và tăng giá thuốc lá”.

Mức tăng cụ thể các ĐBQH đưa ra đối với mặt hàng thuốc lá là, ngay năm 2018 thuế TTĐB đối với thuốc lá phải tăng lên 75% , thay vì 70% như đề xuất.

Nhưng cũng có ý kiến ĐB đề xuất mức tăng cao hơn. ĐB Võ Thị Dung (TP.Hồ Chí Minh) đề nghị, ngay trong năm 2015 mức thuế suất đánh vào thuốc lá tăng ngay lên 85%, vào năm 2016 sẽ là 100%. “Mức tăng thuế theo lộ trình đề xuất là từ năm 2016 mới tăng lên 65% là không đáng kể, không thấm vào đâu. Tăng mạnh tay luôn một lần để chính sách có tính răn đe”- bà nói.

Trước đó, sáng 3/11 trình bày tờ trình về dự án sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB và các Luật về thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đưa ra tính toán, nếu thực hiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế thì ước tính tổng số thuế hỗ trợ cá nhân, doanh nghiệp năm 2015 khoảng 3.900 - 4.000 tỷ đồng và mỗi năm tăng chi khoảng 1.300 tỷ đồng từ Quỹ hoàn thuế để thực hiện hoàn thuế giá trị gia tăng.

Để đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước, số thu ngân sách sẽ được bù đắp bằng việc điều chỉnh thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với các mặt hàng thuốc lá, rượu, bia, kinh doanh casino.