Đề nghị tăng mức xử phạt hành vi vi phạm về đo lường

Các đại biểu tham gia kỳ họp Quốc hội khóa XIII

Giải mật: 30, 40, 60 năm hay lâu hơn?

Pháp lệnh lưu trữ quốc gia năm 2001 chưa quy định thời hạn được phép tiếp cận tài liệu lưu trữ hạn chế sử dụng, gây khó khăn cho việc thực hiện quyền tiếp cận thông tin của các tổ chức và công dân, là rào cản trong việc phát huy giá trị tài liệu. Khắc phục điều này, dự thảo Luật lưu trữ quy định, tài liệu lưu trữ thuộc danh mục bí mật nhà nước được tự động giải mật sau 40 - 60 năm.

Ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng “Hiện nay, có tình trạng nhiều tài liệu lưu trữ có nội dung mật nhưng không được đóng dấu mật, ngược lại có tài liệu lưu trữ nội dung không còn mật nhưng không có cơ chế giải mật”. Vì vậy, đề nghị rút ngắn thời gian giải mật (khoảng 30 năm), các ý kiến khác cho rằng nên quy định thống nhất thời hạn giải mật là 40 năm cho phù hợp với thông lệ, luật pháp quốc tế. Một số tài liệu có thể được giải mật sớm hơn thời hạn trên, và cũng có những tài liệu tối mật, tuyệt mật và tài liệu liên quan đến cá nhân dù đến thời hạn vẫn chưa thể được sử dụng rộng rãi. Những trường hợp này đều do cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về tổ chức lưu trữ, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị, việc quy định chỉ tổ chức Lưu trữ lịch sử 2 cấp là ở trung ương và cấp tỉnh như trong dự thảo Luật là phù hợp, tạo điều kiện tốt hơn cho tập trung nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, hiện đại hóa kho tàng, trang thiết bị làm việc; đồng thời đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy, giảm cấp trung gian, góp phần thực hiện cải cách hành chính. Đối với tài liệu lưu trữ ở Lưu trữ lịch sử đã được thành lập ở một số huyện hiện nay thì sau khi Luật này có hiệu lực sẽ được giao cho Lưu trữ lịch sử cấp tỉnh quản lý. Việc lựa chọn, bảo quản, lưu trữ tài liệu của các cơ quan, đoàn thể ở cấp xã được giao cho nhân viên thuộc Văn phòng Ủy ban nhân dân cấp xã là phù hợp.

Đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng, có thể bỏ cơ quan lưu trữ cấp huyện mà chỉ cần có một bộ phận làm công tác lưu trữ. Cũng theo ông, Luật cần đề cập tới quyền khai thác lưu trữ của người nước ngoài và cơ chế trao đổi tài liệu lưu trữ với quốc tế vì nhiều nước trên thế giới đang có những tài liệu quý về Việt Nam…

Ngoài ra, một số đại biểu cũng đề nghị Luật cần điều chỉnh một số vấn đề như sự thống nhất giữa phông lưu trữ Nhà nước và phông lưu trữ của Đảng, quy định về lưu trữ điện tử. Các đại biểu cũng đề nghị Quốc hội xây dựng Luật này theo hướng chi tiết để Luật đi luôn vào cuộc sống.

Quy định rõ việc xử lý hành chính vi phạm về đo lường

Dự thảo Luật đo lường trình Quốc hội lần này có 9 chương, 58 điều, tăng 2 chương và 9 điều. Dự thảo Luật đã tiếp thu, bổ sung và làm rõ hơn các quy định liên quan đến đo lường khoa học và đo lường công nghiệp, xã hội hóa hoạt động đo lường, mức xử phạt với các hành vi vi phạm về đo lường, các phép đo…

Thảo luận về dự thảo Luật Đo lường, các ý kiến phát biểu đều nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Đo lường để đáp ứng nhu cầu quản lý nhà nước và ngăn chặn các hành vi gian lận trong hoạt động đo lường, góp phần bảo đảm công bằng xã hội trong các giao dịch kinh tế, dân sự.

Với các quy định về xã hội hóa hoạt động đo lường, dự luật quy định rõ hơn những khâu, lĩnh vực cần xã hội hóa như hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo… Đồng thời, bổ sung nhiều nội dung quy định nhằm đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động đo lường, như: điều kiện hoạt động của tổ chức được chỉ định giữ chuẩn quốc gia, không phân biệt đơn vị sự nghiệp công lập hay tổ chức tư nhân; điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường; quyền và nghĩa vụ của tổ chức xã hội - nghề nghiệp về đo lường…

Về mức phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật về đo lường, để tăng cường mức độ răn đe, dự thảo Luật quy định trong trường hợp đã áp dụng mức phạt cao nhất theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính mà vẫn thấp hơn số tiền thu lợi bất chính trong suốt quá trình vi phạm thì áp dụng mức phạt từ 1 đến 5 lần số tiền thu lợi bất chính đó. Một số hành vi vi phạm pháp luật về đo lường tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự; cách tính số tiền xử phạt sẽ được quy định trong các văn bản dưới luật.

Nhìn chung, các đại biểu cơ bản nhất trí với báo cáo giải trình và các quy định trong dự thảo luật. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị làm rõ hơn các quy định liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước, quy định về xử phạt hành chính các hành vi vi phạm về đo lường, việc xử lý các tranh chấp về đo lường…Nhiều ý kiến cho rằng mức xử phạt các hành vi gian lận trong đo lường còn quá nhẹ, đề nghị nâng mức xử phạt lên 20 - 50 lần số tiền thu lợi bất chính và truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Trong các quy định xử phạt hành chính với hành vi vi phạm về đo lường, các đại biểu Lê Minh Hiền – Khánh Hòa, Mai Thị Ánh Tuyết- An Giang, Thân Đức Nam – Đà Nẵng, Hoàng Thanh Tùng – Sóc Trăng…đề nghị phải cân nhắc lại các quy định này cho chặt chẽ và khả thi hơn. Trong đó cần có quy định căn cứ để áp dụng mức phạt gấp nhiều lần số tiền thu lợi bất chính nhằm đảm bảo tính thống nhất của pháp luật. Với vi phạm đặc biệt nghiêm trọng, luật nên quy định về mức truy cứu hình sự để tăng tính răn đe. Theo kế hoạch, hai dự luật trên sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 11/11 tới.

Hà Phương – Xuân Hải