ĐBQH đề nghị tách cơ quan thống kê ra khỏi Bộ Kế hoạch

Chiều 22/6 Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật thống kê (sửa đổi), chỉ có 9 ĐBQH đăng ký thảo luận về dự thảo này...

Góp ý thảo luận về dự thảo Luật thống kê (sửa đổi), ĐB Bùi Thị An (Hà Nội) lưu ý, luật phải đưa ra được phương pháp tính minh bạch, công khai hướng tới mục tiêu số liệu thống kê của Việt Nam phải so sánh được với số liệu quốc tế. 

Ý kiến này của ĐB An xuất phát từ thực tế số liệu khác nhau “một trời một vực” giữa thống kê tăng trưởng (GDP) trung ương và địa phương, hay con số chênh lệch “khủng” giữa thống kê nước bạn và nước ta trong xuất nhập khẩu tới 20 tỷ USD…

“Trong khi GDP địa phương cao ngất thì GDP cả nước lại rất thấp cho thấy phương pháp tính của chúng ta đã không tính tới “kinh tế ngầm”. Vì thế, các chỉ số thống kê đã không đo được chính xác sức khoẻ nền kinh tế”- ĐB An nói.

Bà An đề xuất, nên đưa Tổng cục Thống kê về trực thuộc Quốc hội, thay vì đặt tại Bộ Kế hoạch và Đầu tư như hiện nay mới đảm bảo được độ chính xách, minh bạch trong công tác thống kê.

ĐB Bùi Thị An: Phải tách cơ quan thống kê ra khỏi Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Cũng nhất trí với các ý kiến ĐBQH nêu ra trước đó về việc “ra riêng” của Tổng cục thống kê, song điều khiến ĐB Nguyễn Văn Tiên (Tiền Giang) băn khoăn là dự thảo Luật chưa quy định rõ nguyên tắc sử dụng số liệu thống kê, như số liệu thống kê tổng điều tra phải có giá trị hơn số liệu của các cuộc điều tra hang năm; hay như số liệu thống kê quốc gia phải có giá trị cao hơn thống kê ngành…

Ông Tiên dẫn chứng, năm 2014 có 2 đơn vị thuộc Tổng cục Thống kê tiến hành 2 cuộc điều tra về dân số và cho ra kết quả khác nhau. Cùng điều tra về tỷ suất sinh nhưng cuộc điều tra về sức khoẻ, dân số cho ra kết quả là 2,1 nhưng cuộc điều tra về phụ nữ và trẻ em lại cho ra kết quả là 2,6.

“Đều là cán bộ thống kê, đều là cơ quan quốc gia mà kết quả điều tra thống kê lại khác nhau một trời một vực thì phải hiểu và giải thích các con số thống kê đó thế nào? Khi hỏi lại thì 2 bên “đổ lỗi” cho nhau do “ông này không chuyên nên điều tra ra số liệu không chính xác…” – ĐB Tiên nêu vấn đề.

Ngoài ra, theo ông, dự thảo Luật nên quy định cụ thể, số liệu thống kê ngoài Nhà nước ngoài chỉ là số liệu tham khảo chứ không thể thay thế số liệu thống kê Nhà nước. “Nguyên lý thống kê mẫu càng cao thì số liệu càng chính xác” – vị ĐB tỉnh Tiền Giang khẳng định.

Chia sẻ quan điểm về việc tách cơ quan thống kê, ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai) trăn trở, chất lượng thống kê tốt hay dở liên quan mật thiết tới công tác tổ chức của cơ quan thống kê.

“Hiện cơ quan thống kê thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư nên sự phối hợp với các bộ, ngành không mạnh, không đảm bảo tính chính xác, tin cậy…. Do đó, nếu cơ quan thống kê thuộc Chính phủ sẽ phát huy vai trò của cơ quan thống kê, độc lập tương đối và sẽ giảm áp lực cho ngành thống kê hiện nay” – ĐB Trương Văn Vở bình luận.

Phát biểu kết luận cuộc thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá, trong chỉ số xếp hạng nâng cao năng lực thống kê quốc gia Việt Nam hiện đang đứng vị trí 71/100 điểm (điểm trung bình thế giới là 66 điểm). “Sửa luật này phải hướng tới bằng được mục tiêu nâng cao năng lực thống kê quốc gia, không được top đầu thì cũng phải trên trung bình, hoặc trung bình khá” – Phó chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.