ĐB Nguyễn Thị Thủy nói gì khi bị cho rằng “vì dân hay vì quan?”

ĐB Nguyễn Thị Thủy: Tôi phát biểu trên lợi ích chung của quốc gia

Tôi phát biểu trên lợi ích chung của quốc gia

Trao đổi bên hành lang Quốc hội sáng 26/5, ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng, luật sư trước hết là nghề có trách nhiệm bảo vệ công lý, bảo vệ pháp chế.

Luật Hình sự 2015 đang quy định luật sư không phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác thân chủ của mình, trừ trường hợp anh không tố giác tội mà thân chủ đã thực hiện là tội xâm phạm an ninh quốc gia và tội đặc biệt nghiêm trọng khác.

“Đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia, đây là điều đầu tiên bất kỳ người dân nào cũng phải bảo vệ. Nếu an ninh quốc gia bị lung lay, xâm phạm, đe dọa thì không một nghề nghiệp nào có thể ổn định để mà yên tâm hoạt động kể cả nghề luật sư”- ĐB Nguyễn Thị Thủy nêu.

Ngoài ra, ĐB Nguyễn Thị Thủy cũng phân tích, về các tội đặc biệt nghiêm trọng khác, được giới hạn ở điều 389, không liệt kê tất cả các tội đặc biệt nghiêm trọng mà chỉ là một số tội, ví dụ tội giết người khi người bào chữa không tố giác tội đó thì anh phải chịu trách nhiệm do không tố giác tội phạm.    

“Luật sư trong quá trình bào chữa mà anh biết thân chủ của mình đã thực hiện hành vi giết người chôn xác ở sau nhà, trong khi đó gia đình đang đau khổ, tìm kiếm người thân của mình. Các cơ quan tố tụng cũng đang nỗ lực để tìm ra tội phạm, luật sư biết điều đó mà anh không tố thì…đó là một việc.

Ví dụ thứ hai, là tội đánh tráo trẻ em dưới 1 tuổi. Tức thân chủ đó đã có hành vi đánh tráo trẻ em dưới 1 tuổi của gia đình này với con gia đình khác. Đó không chỉ là tội phạm hình sự thông thường nữa mà đó là tội ác.

Bây giờ anh (luật sư- PV) biết việc đó mà anh không tố giác ra thì tôi nghĩ rằng ở góc độ đạo đức, đạo lý của một con người thông thường đã không thể chấp nhận được, chưa nói một người luật sư mang trên mình sứ mệnh bảo vệ công lý, là người có trách nhiệm bảo vệ pháp chế theo điều 3 của Luật luật sư, điều đó chúng tôi thấy không đồng tình với một số ý kiến phát biểu”- ĐB Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.  

Theo đó, những tội được liệt kê ở điều 389 không còn là tội phạm hình sự thông thường nữa mà khi hành vi đó xảy ra nó đã là tội ác rồi. Quan điểm của tôi cho rằng, nếu phi hình sự hóa tiếp tội không tố giác tội phạm do thân chủ của mình với tội xâm phạm an ninh quốc gia, tội đặc biệt nghiêm trọng trong điều 389 là điều rất đáng phải cân nhắc.

Trả lời câu hỏi suy nghĩ gì trước phát biểu của mình không nhận được sự đồng tình của dư luận, đặc biệt giới luật gia, ĐB Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh: “Phát biểu của tôi là trên cơ sở vì lợi ích chung của quốc gia, của dân tộc, vì sự bình yên chung của nhân dân. Những điều đó cũng cần phải tiếp tục trao đổi.

Tôi rất lắng nghe các ý kiến, để từ đó có thêm thông tin để phục vụ hoạt động người đại biểu, đại diện cho nhân dân ngày càng hoạt động tốt hơn”.

 Trước đó vào ngày 24/5, khi tham gia góp ý kiến vào dự thảo Luật hình sự 100/2015/QH13, ĐB tỉnh Bắc Kạn Nguyễn Thị Thủy (TS chuyên ngành Luật hình sự, Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao) đã đề nghị đưa quy định luật sư phải tố cáo thân chủ vào bộ luật Hình sự sửa đổi, nếu không tố cáo thì luật sư sẽ bị khởi tố về tội “che giấu tội phạm”.

ĐB Trương Trọng Nghĩa: Quyền miễn tố giác cũng không tuyệt đối!

Ngay sau phát biểu này, vẫn trong khuôn khổ phiên thảo luận,  ĐBQH Trương Trọng Nghĩa – (Đoàn TP Hồ Chí Minh), từng là Phó Chủ nhiệm Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã cho biết rất thất vọng khi cho rằng, luật sư không phải để hành nghề kiếm tiền, ở đây là trách nhiệm với những người mà Hiến pháp và luật pháp giao cho chúng tôi đi gỡ tội bào chữa cho họ, nhớ là luật sư không phải chỉ cãi cho tội phạm, luật sư còn đi bào chữa cho các nạn nhân, cho những người bị thiệt hại, cho rất nhiều đối tượng khác nhau, chứ không phải mình nói luật sư là cứ đi cãi cho những kẻ phạm tội.

“Khi chúng tôi cãi cho những kẻ phạm tội thì đó là quyền hiến định của họ, công lý cho phép họ được đứng ra bào chữa thì có nguyên tắc như vậy. Bây giờ cần có ranh giới ở chỗ này. Khi những người ấy họ bộc lộ trong quá trình làm việc với luật sư thì biết được một số thông tin người đó có thể có phạm tội. Ranh giới giữa trách nhiệm công dân đối với đất nước, đối với xã hội và đối với nghề luật sư đối với người thân chủ là niềm tin mà người ta đã trao cho mình. Ranh giới này ở mỗi nước có thể có khác nhau, nhưng tôi đồng ý có ranh giới, tức là quyền miễn này không tuyệt đối.

Chính vì vậy, tôi kiến nghị tại vì anh dùng chữ "tố giác" rất rộng. Tố giác, anh có biết gì nhiều không mà anh tố giác, có những người thực sự họ nhận tội nhưng họ không có tội, họ nghĩ "hôm đấy tôi đã đẩy thằng đó chết" nhưng thực ra người đó chết không phải vì do anh ta đẩy nhưng người ta ăn năn hối lỗi người ta nhận tội, rồi mình đi tố giác chẳng hạn. Giao cho luật sư một nghĩa vụ tố giác mà không giới hạn lại thì phá hỏng, làm hư đi quan hệ của luật sư và làm cho vai trò của luật sư trong hệ thống tư pháp và trong nhiệm vụ bảo vệ công lý là bị ảnh hưởng, nó khác với những người mà vì tình cảm mà người ta không tố giác

Ngoài ra, ĐB Trương Trọng Nghĩa cũng nêu ra, Điều 19 quy định những hành vi tội phạm đang diễn ra và sẽ diễn ra, tức là đang được chuẩn bị, luật sư đâu có được miễn, chỉ miễn những hành vi đã xảy ra, những tội phạm đã xảy ra.

Ví dụ người đó nói "Tôi đang chuẩn bị phạm tội đây!" hoặc "Tôi sắp chuẩn bị phạm tội đây!" mà có căn cứ nếu luật sư không tố giác thì luật sư không được miễn trừ. Chính vì vậy, tôi đề nghị nên nhìn nhận vấn đề lại, khác đi và tôi đề nghị ý thức lại rằng để đạt được thành tựu ngày nay trong những quy định đối với luật sư, đối với quyền có người bào chữa bị can bị cáo là một thành tựu rất lớn trong cải cách tư pháp của chúng ta, của Đảng và Nhà nước ta trong vòng mười mấy năm qua.

Chúng tôi đề xuất những ý kiến này không phải dựa trên quyền lợi của luật sư mà chính là ý thức trách nhiệm đối với nền tư pháp của nước nhà.