ĐB Nguyễn Bá Thuyền: Hội là tự nguyện, hà cớ gì lại cấm?

ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) ví von như vậy về việc thành lập Hội hành nghề kế toán khi bàn về dự thảo Luật kế toán (sửa đổi) chiều 10/6.

Sao “ép” lập Hội phải theo luật?

Phiên thảo luận về dự thảo Luật kế toán (sửa đổi) chiều 10/6 ghi nhận hơn 10 ý kiến ĐBQH tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến. Đa số các ĐB đều bày tỏ quan điểm việc sửa đổi Luật lần này là cần thiết, phù hợp với thông lệ quốc tế và cần có định hướng cụ thể so với luật hiện hành để quản lý ngành nghề kế toán.

Tuy nhiên, khi bàn về quy định tại dự thảo Luật về quy định quy chế thành lập Hội hành nghề kế toán, ông Thuyền cho là không hợp lý.

“Hội là tự nguyện, anh nào thích thành lập Hội uống bia, Hội uống rượu.... thì làm sao cấm được. Nay trong luật lại đưa quy định, mang tính chất bắt buộc muốn thành lập Hội hành nghề kế toán thì không phù hợp”- ông nói.

ĐBQH Nguyễn Bá Thuyền:“Hội uống bia, Hội uống rượu... thích là thành lập, sao ép buộc thành lập Hội hành nghề kế toàn phải theo luật?”.

Riêng với 10 nguyên tắc của nghề kế toán nêu trong dự thảo Luật, ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) cũng nhận thấy sự “nhầm lẫn” giữa nguyên tắc và nghiệp vụ của nghề kế toán. Lấy ví dụ về nguyên tắc thứ 4, quy định “Bộ TC quy định danh mục tài sản nợ phải trả được đánh giá theo giá trị hợp lý...”, ông nhấn mạnh, đây là nghiệp vụ của kế toán chứ không phải nguyên tắc của nghề này.

“Nguyên tắc của kế toán phải là “đầu đội nguyên tắc, vai mang chứng từ, mắt nhìn tay ghi chép””, ĐB Nguyễn Bá Thuyền nhấn mạnh.

Đề cập tới những bất cập quy định trong dự thảo Luật, ĐB Trần Thị Diệu Thuý (TP. Hồ Chí Minh) lo lắng trước tình trạng ạm dụng kế toán thuế đang phổ biến, khi hiện 90% DN nhỏ và vừa đang sử dụng loại hình kế toán này. Theo quy định về chế độ kế toán, doanh nghiệp (DN) có vốn Nhà nước hoặc vốn đầu tư nước ngoài (FDI) phải nộp báo cáo tài chính cho cơ quan tài chính, còn các DN khác chỉ cần nộp báo cáo tài chính cho cơ quan cấp trên, nên hầu hết số DN này chỉ lập báo cáo tài chính theo kế toán thuế, do đó mới phát sinh chuyện báo cáo tài chính không phản ánh đúng hoạt động kinh doanh của DN.

Bà Thuý kiến nghị phải làm rõ việc tồn tại loại hình kế toán thuế có vi phạm pháp luật hay không?

Hàng vạn kế toán... ra đường vì vướng thủ tục

Nhắc lại chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là phải kiên quyết cắt giảm thủ tục hành chính trong các lĩnh vực, ĐB Thuyền đặt vấn đề: vì sao trong dự thảo Luật này lại “đẻ” thêm ra quá nhiều thủ tục rườm rà, rắc rối đến vậy?

Ông đơn cử, việc quy định chỉ duy nhất Bộ Tài chính được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán sẽ là quy định “thụt lùi” so với yêu cầu cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính hiện nay. “Không nên “dựng” quá nhiều rào cản trong luật. Quy định như thế cả ngàn người kéo về Hà Nội học để được cấp chứng chỉ thì nguy, quá tải....Nên phân cấp việc cấp chứng chỉ này cho các Sở Tài chính địa phương để giảm tải”- ĐB Thuyền đề xuất.

ĐB Trần Thị Diệu Thuý lo ngại, theo Điều 55 dự thảo Luật sửa đổi quy định, muốn hành nghề kế toán phải lập doanh nghiệp hành nghề kế toán, như vậy loại trừ cá nhân muốn hành nghề kế toán là chưa phù hợp, làm mất đi quyền kinh doanh của cá nhân. Ngoài ra, dự thảo Luật cũng bổ sung 2 loại giấy tờ là giấy phép hành nghề kế toán và giấy chứng nhận kinh doanh dịch vụ kế toán là chưa phù hợp vì sẽ làm phát sinh thêm TTHC không cần thiết và dễ phát sinh cơ chế xin cho nếu muốn hành nghề kế toán.

Cũng đề cập tới quy định hành nghề kế toán, ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho là có thể trở thành rào cản cho hoạt động dịch vụ kế toán.

ĐB Sỹ Đồng lập luận: với những ngành nghề như luật sư, bác sĩ cần phải có những quy định khắt khe và tương đối phức tạp để quản lý hoạt động hành nghề, vì mức độ ảnh hưởng cũng như tác động lớn đến tính mạng, sức khỏe và tự do, dân chủ của công dân. Còn với hành nghề dịch vụ kế toán hoàn toàn là hoạt động dịch vụ thuần túy và mang tính nghiệp vụ đơn giản. Thậm chí, dịch vụ kế toán còn là ngành nghề thực sự đã tồn tại từ lâu mà không cần có bất kỳ điều kiện khắt khe nào, vì bất kỳ ai có chứng chỉ hoặc đã được đào tạo kế toán đều có thể thực hiện được, chưa kể việc áp dụng kế toán máy đã làm cho công tác kế toán đơn giản hơn rất nhiều.

Vì vậy, theo ĐB Diệu Thuý, hành nghề kế toán về nghiệp vụ chỉ cần chứng chỉ hành nghề và kinh doanh chỉ cần chứng chỉ kinh doanh là đủ.

Ngoài ra theo ĐB Bá Thuyền, việc quy định để được cấp chứng chỉ hành nghề kế toán phải có bằng đại học trở lên là khó khả thi và có thể sẽ đẩy hàng vạn người đang làm kế toán nhưng chỉ có bằng trung cấp trở lên vào cảnh mất việc làm. “Thực tế các doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ quan trường học... họ chỉ cần thuê hoặc tuyển dụng kế toán có bằng trung cấp, chứ không nhất thiết phải yêu cầu bằng đại học. Và số này họ làm việc hiệu quả, có kinh nghiệm chuyên môn. Quy định như vậy trong dự thảo Luật sẽ có hàng chục ngàn người đang hành nghề kế toán nhưng không có bằng đại học... ra đường”- vị ĐB tỉnh Lâm Đồng thẳng thắn nói.

Liên quan tới vấn đề này, ĐB Ma Thị Thuý (Tuyên Quang) kiến nghị, cơ quan soạn thảo cần quy định lại như sau: “Kế toán viên hành nghề là người có chuyên môn nghiệp vụ kế toán, kiểm toán từ trình độ trung cấp trở lên, có thời gian công tác thực tế về tài chính kế toán từ 5 năm trở lên. Đối với người có trình độ cao đẳng thì phải có thời gian công tác thực tế từ 4 năm trở lên, người có trình độ đại học thì thời gian thực tế từ 3 năm trở lên”.