Đằng sau việc Tổng thống Ukraine Poroshenko tuyên bố tình trạng chiến tranh

Tổng thống Ukraine Poroshenko

Ngày 28/11, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã ký phê chuẩn thiết quân luật sau khi Nga bắt giữ 3 tàu hải quân của Kiev, vụ việc làm bùng phát cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong nhiều năm qua giữa hai nước láng giềng này.

Trên tài khoản Facebook, người phát ngôn của Tổng thống Ukraine, ông Svyatoslav Tsegolko thông báo: "Tổng thống Poroshenko đã ký ban hành lệnh thiết quân luật".

Hôm thứ Hai vừa rồi (26/11), Quốc hội Ukraine (Verkhovna Rada) đã bỏ phiếu tán thành đề nghị của Tổng thống Poroshenko về việc áp đặt tình trạng chiến tranh ở một số vùng của đất nước này trong 30 ngày, sau vụ việc các tàu của Hải quân Ukraine vi phạm biên giới Nga ở Biển Đen và bị phía Nga bắt giữ.

Ban đầu, ông Poroshenko đề xuất áp dụng trình trạng chiến tranh trên khắp lãnh thổ Ukraine trong 60 ngày, và sau đó rút ngắn xuống 30 ngày để tránh làm gián đoạn cuộc bầu cử Tổng thống vào ngày 31/3/2019.

Giám đốc Viện Quốc tế, ông Aleksey Martynov nhận định, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko sẽ cố gắng mở rộng và kéo dài tình trạng chiến tranh ở một số vùng của đất nước sau vụ việc tại eo biển Kerch, nhằm hủy bỏ cuộc bầu cử Tổng thống ở nước này.

Trả lời phỏng vấn với RIA Novosti, nhà chính trị học cho biết: "Có thể ông ta có ý định và đã định thực hiện như tuyên bố ban đầu, nhằm hủy bỏ các cuộc bầu cử và kéo dài thời gian nắm quyền, dù chưa biết trong bao lâu". Ông Martynov cũng nhắc lại rằng, theo các cuộc thăm dò ý kiến, Tổng thống Poroshenko không phải là ứng cử viên được yêu thích trong cuộc đua vào vị trí Tổng thống.

Theo số liệu mới nhất của nhóm điều tra xã hội "Rating", người đứng đầu đảng Tổ quốc, bà Yulia Tymoshenko, đang dẫn đầu danh sách ứng viên Tổng thống với 13,2%, chỉ có 6,8% cử tri sẵn sàng bỏ phiếu cho ông Poroshenko.

Chuyên gia lưu ý rằng chiến thắng của ông Poroshenko trong cuộc bầu cử năm 2014 đã diễn ra trong bối cảnh chiến tranh ở phía đông nam Ukraine (sau đó Tổng thống đương nhiệm giành được hơn 50% phiếu bầu). Đồng thời, theo ông Martynov, hiện bà Tymoshenko có cơ hội chiến thắng lớn nhất trong cuộc bầu cử.

"Cuộc chiến ở Donbass đã không ngăn được chiến thắng của ông Poroshenko trong cuộc bầu cử trước. Hiện tại không có chiến tranh, nhưng tình trạng chiến tranh có thể trì hoãn cuộc bầu cử vô thời hạn.

Bây giờ Tổng thống Poroshenko và đội ngũ của ông ta có một nhiệm vụ là làm thế nào để mở rộng tình trạng này, để các đại biểu Quốc hội sẽ không phản đối", ông Martynov phân tích.

Theo ông, một trong những lựa chọn để mở rộng tình trạng chiến tranh là không "làm tan băng" cuộc xung đột ở Donbass.

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Ukraine Poroshenko

Trong khi đó, Giám đốc Viện Khoa học Xã hội và Quan hệ Quốc tế của Đại học Quốc gia Sevastopol, Giáo sư Chikharev phân tích, Tổng thống Poroshenko đang theo đuổi chính sách chia rẽ đất nước bằng việc áp đặt thiết quân luật ở 10 trong số 24 vùng dọc theo biên giới với Liên bang Nga, Biển Đen và Biển Azov.

"Trước hết, cần lưu ý, việc thiết quân luật tại một số khu vực sẽ gây ra sự chia rẽ tiếp theo ở Ukraine và điều này sẽ thể hiện rằng chế độ Poroshenko hoàn toàn vô trách nhiệm trong cuộc đấu tranh giành quyền lực, thậm chí bằng cái giá là nguy cơ đánh mất sự thống nhất đất nước", Giáo sư Chikharev nói, đồng thời cho hay trong tháng tới chúng ta có thể thấy những khiêu khích tiếp theo trên biển và trên đất liền của chính quyền Ukraine, đó là logic của một cuộc chiến tranh lai.

Được biết, chiến dịch chạy đua vào vị trí Tổng thống Ukrainebắt đầu vào cuối tháng 12/2018, tuy nhiên Tổng thống đương nhiệm vẫn chưa công bố kế hoạch tranh cử.