Đằng sau đề nghị "thanh toán Nhân dân tệ trực tiếp tại VN"

Mấy ngày gần đây, một số báo chí đã thông tin về kiến nghị của Hiệp hội Doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam và Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC ) về việc cho thanh toán Nhân dân tệ trực tiếp ở Việt Nam.

Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV Infonet, tại báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ của Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tháng 11/2014 thì không có cụm từ nào kiến nghị cho “thanh toán Nhân dân tệ trực tiếp ở Việt Nam”. 

Hơn nữa, theo một nguồn tin từ VCCI thì kiến nghị này không mới vì đã được phía Trung Quốc đưa ra trong Hội nghị Thủ tướng Chính phủ gặp doanh nghiệp vào tháng hồi 4/2014.

Cụ thể, theo phía Hiệp hội doanh nghiệp Trung Quốc và ICBC, nhu cầu giao địch thanh toán bằng Nhân dân tệ tại Việt Nam là khá lớn và tăng lên rõ rệt theo đà phát triển không ngừng thương mại Việt – Trung.

Do đó, Hiệp hội Doanh nghiệp Trung Quốc tại Việt Nam và ICBC kiến nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể mở rộng phạm vi sử dụng Nhân dân tệ tại Việt Nam hơn ở mức độ hợp lý, đồng ý cho ICBC thực hiện hợp tác về nghiệp vụ Nhân dân tệ với Ngân hàng thương mại Việt Nam (như BIDV) hiện đang thực hiện nghiệp vụ Nhân dân tệ (CNY).

TS Cao Sỹ Kiêm cho rằng: Ở Việt Nam chỉ tiêu tiền Việt Nam, không tiêu tiền nước khác. (Ảnh minh họa từ Intenet).

Theo 2 cơ quan này, tại thị trường biên mậu Việt - Trung, cuối năm 2013, ước tính kim ngạch thanh toán bằng Nhân dân tệ đã đạt khoảng 15 tỷ USD. Phương thức lưu thông Nhân dân tệ chưa được pháp luật Việt Nam quy định. Nhưng, đa số giao dịch thanh toán biên mậu bằng Nhân dân tệ nói trên được thực hiện ở Việt Nam thông qua con đường không chính ngạch.

“Vì vậy, nếu thị trường thanh toán Nhân dân tệ từ biên giới được mở rộng đưa vào nội địa Việt Nam và được các ngân hàng thực hiện theo con đường chính ngạch, thì Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có thể quản lý giám sát nguồn vốn này một cách có hiệu quả, đồng thời có thể tăng cường đóng góp trong việc thu thuế cũng như công tác phòng, chống rửa tiền”, kiến nghị nêu rõ.

Kiến nghị cũng nêu, hiện tại đã có ngân hàng của Việt Nam thực hiện nghiệp vụ đổi CNY-VND nhưng chưa có ngân hàng Trung Quốc được thực hiện nghiệp vụ này. Nếu đồng tiền thanh toán thương mại từ đồng đô la Mỹ... được thay bằng Nhân dân tệ, đây chỉ là sự thay thế về đồng tiền thanh toán mà không ảnh hưởng gì đến tình hình xuất siêu hay nhập siêu.

Trước kiến nghị trên, trao đổi với PV Infonet ngày 5/1, TS. Cao Sỹ Kiêm, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Chủ tịch Hiệp hội DN VVN, thẳng thắn: Chúng ta chưa nên chấp thuận kiến nghị đó ở thời điểm này. Tuy nhiên, việc có đồng ý hay không là do Chính phủ quyết định.

“Tuy nhiên, phải giữ đúng nguyên tắc quản lý ngoại hối của chúng ta là: Ở Việt Nam chỉ tiêu tiền Việt Nam chứ không tiêu tiền nước khác”, nguyên Thống đốc nêu quan điểm.

Theo ông Kiêm, đồng Nhân dân tệ đang có khuynh hướng quốc tế hóa và nó đã được cho phép lưu hành ở một số nước. Nhưng việc họ đề nghị như thế thì chúng ta cần phải cân nhắc, nghiên cứu kỹ chứ chưa nên đồng ý ngay vì chưa thuận lợi lắm. Bởi lẽ, sức cạnh tranh của chúng ta còn chưa lớn, khả năng quản lý thị trường của chúng ta chưa được nâng lên nên dù giữa ta và Trung Quốc có mối quan hệ giao lưu hàng hóa rất rộng khi nhập siêu của Trung Quốc nhiều.

“Nếu đồng Nhân dân tệ được cho phép thanh toán ở Việt Nam đồng nghĩa với việc Trung Quốc mở rộng được phạm vi thanh toán, khi đó hàng hóa của họ sẽ tràn lan ở thị trường Việt Nam. Lúc đó, nếu không quản lý được, nền kinh tế của ta sẽ gặp rất nhiều bất lợi”, ông Kiêm cảnh báo.

Theo nguyên Thống đốc, cũng như đồng đô la Mỹ khi tràn ngập vào nước ta cũng đã làm yếu đồng tiền Việt của chúng ta, hơn nữa, hiện ngoài USD, chúng ta chưa cho thanh toán bằng các loại đồng tiền khác ở Việt Nam. Do vậy, mọi thanh toán khi mua bán, trao đổi hàng hóa phải thông qua đồng ngoại tệ mạnh khác như USD chứ chưa thể thanh toán bằng Nhân dân tệ.

“Chúng ta cứ đảm bảo quan hệ kinh tế bằng việc thanh toán bình thường như các nước khác, phải giữ đúng nguyên tắc quản lý ngoại hối của chúng ta là ở Việt Nam chỉ tiêu tiền Việt Nam chứ không tiêu tiền nước khác”, ông Kiêm nhấn mạnh.

Trong khi đó, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hiệp cũng cho rằng: Đây là kiến nghị khá kỳ quặc, khi đồng Nhân dân tệ chưa thể quốc tế hóa, chưa được thừa nhận thì đó là kiến nghị phi lý, không có khả năng thực tế.

“Nếu đồng ý kiến nghị này sẽ bất lợi cho doanh nghiệp Việt Nam vì Trung Quốc là hàng xóm với nước ta, nếu dùng Nhân dân tệ để thanh toán thì có nguy cơ chúng ta bị khống chế tiền tệ, rất phức tạp, gây sự phụ thuộc vào kinh tế. Chúng ta không thể chấp nhận được kiến nghị này”, ông Hiệp nói thẳng.