"Đại tướng đánh thắng Đại tướng của địch thì phong Đại tướng”
PGS.TS Nguyễn Mạnh Hà, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng cho biết: “Tôi có nghiên cứu và nhớ một thời khắc rất khó khăn mà Đại tướng trăn trở, mà ông có ghi trong hồi ký một chương tên là “Quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân của tôi”. Đó là ở chiến dịch Điện Biên Phủ, trong báo cáo của Tổng quân ủy trình ra Bộ Chính trị dự kiến chiến dịch sẽ diễn ra trong vòng 45 ngày đêm”.
“Bộ phận tiền phương của chiến dịch đi trước xác định lại là sẽ thực hiện quyết định đánh nhanh, thắng nhanh trong vòng 2 ngày, 3 đêm. Khi Đại tướng đi ra mặt trận với tư cách là Tư lệnh, kiêm Quân ủy Trung ương chiến dịch và có nắm được ý định của Bộ phận tiền phương chiến dịch là quyết định đánh 2 ngày, 3 đêm sẽ đánh tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ”.
Ông Nguyễn Mạnh Hà kể: "Đại tướng thấy vậy cũng rất lo lắng về thành công của chiến dịch nếu quyết định phương châm đánh nhanh, thắng nhanh. Tuy nhiên, trong suốt 11 ngày trước khi nổ súng diễn ra chiến dịch, Đại tướng suy nghĩ rất nhiều trước một quyết định của tập thể, trong đó có cả ý kiến của cố vấn của Trung Quốc.
Nhưng với trách nhiệm của mình Đại tướng đã phân tích tình hình thấu đáo quân địch, tình hình quân ta và khả năng của ta có đánh được tập đoàn cứ điểm này trong vòng 2 ngày, 3 đêm không? Bởi vì theo Đại tướng chúng ta rất khó có thể đánh thắng được quân địch trong tập đoàn cứ điểm mà trong suốt 8 năm kháng chiến chúng ta chưa từng đánh thắng những tập đoàn cứ điểm này. Trong khi đó, tập đoàn này mạnh gấp 10 lần tập đoàn cứ điểm Nà Sản mà chúng ta đánh 3 lần đều bị tổn thất.
Chính vì vậy mà Đại tướng băn khoăn, nhưng vì đây là ý kiến của cả tập thể và ý kiến của cố vấn Trung Quốc nên Đại tướng rất thận trọng để nghiên cứu tình hình. Nhưng với một trách nhiệm trước toàn dân, toàn quân, toàn Đảng và sinh mệnh của đồng đội, Đại tướng đã đi đến một quyết định rất quan trọng thay đổi phương châm từ đánh nhanh, thắng nhanh sang phương châm đánh chắc, tiến chắc".
![]() |
Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng phu nhân thăm lại Điện Biên Phủ |
“Mặc dù đã có rất nhiều đồng chí trong Đảng ủy quân sự không đồng tình với quyết định của Đại tướng lúc ban đầu, nhưng với tư cách là một nhà cầm quân, ông quyết định làm như vậy và làm theo lời dặn của Bác Hồ. Trước khi ra trận, Đại tướng đã đến chào bác Hồ và bác Hồ đã dặn “Trận này rất quan trọng, giao cho chú toàn quyền tướng quân tại ngoại. Có việc gì thì bàn trong Đảng ủy với các đồng chí cố vấn rồi báo cáo sau… Chú tự quyết định, trận này phải thắng, không chắc thằng thì không đánh...” – ông Nguyễn Mạnh Hà nhắc lại các sự kiện.
Dẫn tài liệu, ông Nguyễn Mạnh Hà trích dẫn tình huống Đại tướng phát biểu trong cuộc họp Đảng ủy quân sự bất thường 6/1/1954: “Đã có đồng chí nào đảm bảo 100% chắc thắng, khi chúng ta nổ súng không?”. Khi đó mọi người mới hiểu ra ý của Đại tướng là phải theo lời của bác Hồ là phải đánh thắng trận này. Bởi vì, trong trận này chúng ta đã tập trung hết bộ đội chủ lực lên mặt trận Điện Biên Phủ.
"Chúng ta có 6 Đại đoàn chủ lực, trong đó có 5 Đại đoàn Bộ binh, 1 Đại đoàn Công binh, pháo binh. Nếu chúng ta không thận trọng thì mất hết, cho nên với trách nhiệm, lương tâm của mình Đại tướng đã có một quyết định như vậy. Quyết định đó theo Đại tướng ghi trong hồi ký là khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân, nhưng đó là quyết định đúng, sau đó được toàn dân, toàn quân ủng hộ và đã giành được chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ" - ông Hà phân tích.
“Một nhà sử học Pháp có viết cuốn sách “Tướng Giáp suýt thua ở Điện Biên Phủ”, cuốn sách có ghi nếu tướng Giáp không thay đổi phương châm đánh thì tướng Giáp sẽ thua. Cho nên, ông ta có viết tiêu đề sách vậy để nhấn mạnh đến sự thay đổi phương châm đánh chắc, tiến chắc có giá trị như thế nào” - ông Hà nhấn mạnh.
Trong cuộc đời của Đại tướng, ông đã đánh thắng rất nhiều vị danh tướng của Pháp và Mỹ. Những vị tướng của Pháp và Mỹ đều thừa nhận thất bại quân sự trước Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tháng 1/1948, bác Hồ có ký Sắc lệnh phong cho ông cấp hàm Đại tướng – cấp hàm cao nhất trong số 11 vị tướng thời điểm đó được phong gồm Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Nguyễn Bình và 9 vị Thiếu tướng khác.
“Sau này Đại tướng có lý giải và đó cũng là câu nói của Bác Hồ: “Đại tá đánh thắng Đại tá thì phong Đại tá, Thiếu tướng đánh thắng Thiếu tướng thì phong Thiếu tướng, mà Đại tướng đánh thắng Đại tướng của địch thì phong Đại tướng…”. Qua cách nói đó, chúng ta biết rằng Trung ương Đảng và Bác Hồ đánh giá rất cao tài năng quân sự của Đại tướng Võ Nguyên Giáp – một con người chưa từng được đào tạo về quân sự nhưng đã đánh thắng tất cả các vị danh tướng của thực dân xâm lược” - ông Hà khẳng định.