Công sức thanh tra thành "công cốc"?

“Phải làm tốt việc thực hiện giám sát, xử lý sau thanh tra thì mới đánh giá được hiệu quả, chất lượng công tác thanh tra. Nếu không thì tốn tiền bạc để thanh tra cũng bằng không khi mà không chỉ ra được cái đúng, cái sai của đơn vị, đối tượng thanh tra và chưa làm rõ có tiêu cực, tham nhũng hay không…”. Ông Nguyễn Chiến Bình, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ (TTCP), khẳng định như trên khi tổng kết hội nghị chia sẻ kinh nghiệm về công tác xử lý sau thanh tra, tổ chức tại TP.HCM sáng 18-7.

Thiếu chế tài nên không ai sợ

Theo ông Bình, công tác theo dõi, đôn đốc, kiểm tra thực hiện kết luận, kiến nghị, xử lý sau thanh tra chiếm vai trò chủ đạo (khoảng 70%) kết quả của một cuộc thanh tra nhưng lâu nay ngành thực hiện khá lúng túng. Một phần nguyên nhân, theo các đại biểu dự hội nghị, là do pháp luật hiện hành chỉ mới quy định trách nhiệm đôn đốc, xử lý sau thanh tra với cơ quan thanh tra, còn đối tượng thanh tra và cơ quan phối hợp thực hiện quyết định thanh tra thì chưa đề cập. “Đặc biệt quan trọng nhất là thiếu các quy định về chế tài để bảo đảm hiệu quả công tác thanh tra” - ông Lương Hồng Hà, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Đắk Lắk, nhận định.

Ông Nguyễn Chiến Bình phát biểu kết thúc hội nghị. Ảnh: Ái Nhân

Đại diện Thanh tra tỉnh Bình Định chỉ rõ: Một số biện pháp bảo đảm việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra chưa có hướng dẫn cụ thể như biện pháp phong tỏa tài khoản hoặc xem xét xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính những đối tượng có trách nhiệm thi hành mà không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời.

“Cơ quan thanh tra chỉ có thể đưa ra đề nghị kỷ luật nhưng ai là người tiến hành kỷ luật mới quan trọng. Ví dụ, thanh tra đề nghị cách chức nhân viên một sở thì phải trải qua cuộc họp hội đồng kỷ luật của sở, rồi đưa ra hội đồng kỷ luật tỉnh nữa chứ không thể làm nhanh. Trong khi đó, dù là một nhân viên của sở thì họ cũng có nhiều mối quan hệ…” - ông Nguyễn Yên Sơn, Chánh Thanh tra tỉnh Khánh Hòa, dẫn chứng.

Ông Huỳnh Quốc Cường, Phó Chánh Thanh tra TP.HCM, cũng cho hay nếu những người có trách nhiệm thi hành kỷ luật cán bộ mà thiếu tinh thần trách nhiệm, không xử lý ngay thời điểm thanh tra thì sau đó sẽ vướng thời hiệu. “Ví dụ, có cán bộ qua thanh tra có sai phạm, lúc đó còn làm lãnh đạo ở quận, huyện không xử lý ngay. Sau đó người này lên làm giám đốc sở, ngành ở tỉnh, TP mới xử lý thì thời hiệu theo quy định đã hết, rồi cộng thêm các trở ngại khác nữa sẽ rất khó xử lý” - ông Cường nói.

Chỉ xem như “tin báo tội phạm”

Góp thêm ở một góc khác, đại diện Thanh tra tỉnh Bình Định cho rằng cần có quy chế phối hợp giữa thanh tra với công an, VKS trong xử lý trách nhiệm của đối tượng thanh tra. Theo vị này, thực tế hiện nay hồ sơ do thanh tra chuyển sang chỉ được cơ quan công an xem như là “một tin báo tội phạm”. Một số trường hợp, sau quá trình điều tra, cơ quan điều tra cũng không thông báo kịp thời, đầy đủ cho cơ quan thanh tra được biết. “Có trường hợp kết quả điều tra và kết luận của cơ quan thanh tra có sự khác biệt lớn, nhất là trong nhận định, đánh giá thiệt hại về kinh tế dẫn đến dư luận cho rằng kết luận của cơ quan thanh tra không chính xác, đầu voi đuôi chuột. Có trường hợp kết luận điều tra của cơ quan công an chỉ xác định được một hoặc một số hành vi có đủ yếu tố cấu thành tội phạm trong toàn bộ nội dung vụ việc nhưng phần việc còn lại không được chuyển trả lại và có ý kiến kết luận cụ thể để cơ quan thanh tra tiếp tục xem xét, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo trình tự thủ tục hành chính” - vị này nêu rõ.

Trên thực tế, biện pháp phong tỏa tài khoản của đối tượng thanh tra để bảo đảm thực hiện kết quả thanh tra rất quan trọng. “Tuy nhiên, cho đến nay TTCP vẫn chưa phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước, Bộ Tài chính… ra hướng dẫn” - ông Nguyễn Yên Sơn nói.

Phó Chánh Thanh tra TP.HCM Huỳnh Quốc Cường cũng kiến nghị cần có các biện pháp mạnh đối với đối tượng chây ì trong thực hiện kết luận thanh tra. “Chẳng hạn như công bố lên cổng thông tin điện tử ngành, phối hợp các cơ quan liên quan (kho bạc, sở tài chính) để thu hồi kinh tế, tránh thất thoát. Trường hợp cố tình không chấp hành kết luận, quyết định xử lý sau thanh tra thì kiến nghị UBND TP chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý” - ông Cường đề xuất.

Kết luận hội nghị, Phó Tổng TTCP Nguyễn Chiến Bình khẳng định sẽ tiếp thu các ý kiến để đề xuất trung ương cho sửa đổi, bổ sung quy định hiện hành, cần thiết có thể ra nghị định về xử lý sau thanh tra, ban hành ngay trong năm 2014.