Chủ tịch QH: “Có nhà nào mà không phải nhà ở xã hội?”

UBTVQH cho ý kiến về Luật nhà ở sửa đổi chiều 10/3. (Ảnh: Nguyễn Dũng)

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu khi UB TVQH cho ý kiến về Dự thảo Luật nhà ở sửa đổi vào chiều 10/3.

Đề nghị Bộ Xây dựng cần có báo cáo tổng kết sau 30 năm đổi mới, Chủ nhiệm UBKT Nguyễn Văn Giàu cũng đề nghị ban soạn thảo Luật nhà ở sửa đổi cần chú ý đến trách nhiệm nhà ở tư nhân, hay quyền sở hữu về nhà. Bên cạnh đó Luật cũng cần thống nhất với một số luật như Luật kinh doanh BĐS, Luật thủ đô, để khi luật ra đời không bị xung đột nhau.

Nhất trí với việc ban hành Quỹ nhà ở xã hội, tuy nhiên theo ông Giàu, Bộ Xây dựng cần sớm tổng kết, đánh giá xem nguồn quỹ này hoạt động ra sao. Bên cạnh đó luật mới đưa ra nhiều quy định mới, có thể làm xáo trộn cuộc sống của nhân dân nên cần có sự đánh giá tác động.

Chủ nhiệm UB Tài chính ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng, cải thiện nhà ở cho toàn dân, trong đó chú trọng đến cải thiện nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp là chủ trương rất lớn. Tuy nhiên ông đề nghị luật cần phải rà soát lại với những quy định kèm theo. Việc quy định đối tượng được hỗ trợ như trong dự thảo quá rộng.

“Người có công, quân nhân, học sinh, người lao động… những đối tượng này không phải tất cả đều khó khăn. Phải thiết kế làm sao cũng là những đối tượng đó nhưng phải có khó khăn về thu nhập và nhà ở. Nếu thiết kế như dự thảo thì đến 50 – 60% dân cư Việt Nam nằm trong đối tượng cần hỗ trợ, như thế sẽ gặp rất nhiều khó khăn về tài chính” – ông Hiển nêu.

Ngoài ra Chủ nhiệm Hiển cũng cho rằng, Luật nhà ở sửa đổi tạo ra nhiều nguồn trung gian, như như quỹ đầu tư BĐS, Quỹ phát triển đất, Quỹ phát triển nhà ở… không một quốc gia nào lại nhiều quỹ như ở Việt Nam. Ông Hiển đề nghị cần hạn chế, bởi nhiều quỹ sẽ bị phân tán.

Trưởng Ban dân nguyện Nguyễn Đức Hiền thì nhận định, nhà ở xã hội rất cần thiết, nhưng tổ chức thực hiện lại chưa đáp ứng yêu cầu. Hiện nhà nước có 2 triệu cán bộ công chức, 2 triệu công nhân, 3 triệu HSSV, 6 triệu lao động trong các cơ sở công nghiệp có nhu cầu về nhà ở. Hay ở đô thị mỗi người chỉ ở dưới 5m2 cũng có 350 nghìn hộ.

Nhưng vì sao thời gian qua DN BĐS chỉ quan tâm tới nhà ở thương mại mà ít quan tâm tới nhà ở xã hội? Ông Hiền đề nghị cần có cơ chế khuyến khích, thu hút DN tham gia loại hình này. Thậm chí ngoài Qũy nhà ở hiện có, cần trích một phần quỹ nào đó để phục vụ mục tiêu này. Ngoài ra cũng cần giám sát để các chủ đầu tư dành 20% quỹ đất phục vụ cho nhà ở xã hội. Ông Hiền cũng đồng tình với chủ trương đưa vấn đề nhà ở tái định cư quy định trong Luật nhà ở sửa đổi lần này.

Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Trương Thị Mai đề nghị nhóm nhà ở xã hội phải rà soát lại các luật liên quan như Luật pháp lệnh người có công. Đặc biệt việc đầu tư cho loại hình nhà ở này phải hết sức minh bạch, trên cơ sở tính đúng tính đủ, tránh nhập nhèm.

Bà Mai cũng đề nghị phải làm rõ thêm Qũy nhà ở xã hội khác gì so với nguồn quỹ từ Ngân hàng chính sách xã hội hiện nay, vì ngân hàng này hiện cũng đang cho hộ nghèo vay. “Đối tượng chính sách xã hội là ai? Thu nhập bao nhiêu được coi là người thu nhập thấp? Đối tượng quy định như dự thảo quá rộng nên ngân sách không kham nổi” – bà Mai nói.

Đồng tình với việc duy trì nguồn quỹ, tuy nhiên Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị tổng kết hiệu quả xã hội khi sử dụng Qũy nhà ở đang có. Quỹ rất cần thiết, song bà Phóng cho rằng, điều quan trọng là cơ chế vận hành thế nào, sử dụng ra sao, làm thế nào đừng để sinh ra bộ máy quá cồng kềnh, đồng thời cũng phải có cơ chế giám sát thực hiện.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng báo cáo tại UBTVQH chiều 10/3. (Ảnh: Nguyễn Dũng)

Tiếp thu những ý kiến đóng góp của các đại biểu TVQH, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng khẳng định, vấn đề nhà ở xã hội đang làm và rất có hiệu quả. Nếu Luật nhà ở trước đây không rõ, thì lần sửa đổi này đã dành hẳn 1 chương, nói rõ hơn về quan điểm nhà ở xã hội.

Đối với Quỹ phát triển nhà ở, Bộ trưởng Dũng cho biết, ở các nước như Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc… đều có. Điển hình như ở Singapore họ đã có quỹ này được 50 năm và hoạt động rất hiệu quả. Ở trong nước, một số tỉnh thành như Hà Nội, TP HCM, hay Lào Cai cũng có quỹ này. Tiếp thu những góp ý của đại biểu, Bộ trưởng Xây dựng hứa sẽ xem xét lại, và mong muốn NH CSXH sẽ tham gia cùng, để người dân có thể được vay với mức lãi suất thấp.

Lý giải về sự cần thiết trong việc quy định loại nhà tái định cư trong luật, Bộ trưởng Dũng cho hay, nước ta đang trong quá trình công nghiệp hóa, phải di dân nhiều, nếu không có khu tái định cư, người dân không thể di chuyển. Nhưng nhà tái định cư tới đây phải khác chứ không thể kém chất lượng như trước đây.

“Chốt” lại phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội cho rằng: “Có nhà nào mà không phải nhà ở xã hội. Có nhà ở văn hóa không? Chẳng lẽ lại là nhà ở kinh tế, hay nhà ở chính trị à? Cứ phân biệt thế này nghe không được sáng lắm”.

Hay đối với loại nhà tái định cư, Chủ tịch Quốc hội cho biết, người ta thường nói chính sách tái định cư, trong đó có nhà để ở. “Nhà tái định cư mà không có trường học, bệnh viện, làm sao mà ở được?”.  Nhà tái định cư chỉ là một điều kiện để định cư, ngoài ra còn phải có chỗ để học hành, chữa bệnh, đi lại…chứ không phải chỉ có mỗi cái nhà.

Yêu cầu không đưa nhà tái định cư vào luật sửa đổi, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Ban soạn thảo Bộ Xây dựng cần rà soát lại những điểm chưa thống nhất, đồng thời những quy định đưa ra cần sáng sủa hơn, rõ ràng hơn.