Chủ tịch đầu tiên của Hoàng Sa trải lòng trước lúc về hưu

Tối 28/4, cuộc gặp mặt tri ân các phóng viên báo chí, cộng tác viên và các cơ quan phối hợp do UBND huyện Hoàng Sa tổ chức đã trở thành cuộc chia tay đầy xúc động với ông Đặng Công Ngữ, Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa, cũng là Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng, trước lúc ông về hưu.

Ông Đặng Công Ngữ phát biểu tại cuộc gặp mặt cám ơn các phóng viên báo chí, cộng tác viên, cơ quan phối hợp do UBND huyện Hoàng Sa tổ chức tối 28/4 (Ảnh: HC)

Đây có lẽ là lần đầu tiên ở Đà Nẵng có một cuộc chia tay cảm động như thế giữa một vị “chức sắc” đầu ngành sắp về hưu với báo giới và các cơ quan từng cộng tác, phối hợp với mình. Không ít người tỏ ra bất ngờ khi hay tin chỉ vài ngày nữa là vị Chủ tịch đầu tiên của UBND huyện Hoàng Sa sẽ về hưu. Ai nấy đều mong muốn ông tiếp tục ở lại, dẫu biết điều đó là không thể.

Cần nhắc lại, trước đây, các vị Trưởng ban Tổ chức chính quyền (nay là Sở Nội vụ) của Đà Nẵng đều được phân công phụ trách UBND huyện Hoàng Sa. Nhưng để Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng chính thức ra quyết định bổ nhiệm Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa một cách “danh chính ngôn thuận” thì phải đến năm 2009, khi Đà Nẵng thí điểm mô hình không có HĐND cấp quận, huyện, phường. Và ông Đặng Công Ngữ là vị Chủ tịch đầu tiên như thế của huyện Hoàng Sa.

Trước khi diễn ra cuộc gặp mặt tri ân do UBND huyện Hoàng Sa tổ chức tối 28/4, vào buổi trưa cùng ngày, ông Đặng Công Ngữ đã dành cho PV Infonet cuộc trả lời phỏng vấn riêng kéo dài hơn một giờ đồng hồ, trải lòng về nhiều điều mà hầu như từ trước đến nay ông chưa từng phát biểu trên báo chí sau hơn 5 năm gánh trọng trách Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa, đồng thời là Giám đốc Sở Nội vụ Đà Nẵng, mà ở cương vị nào cũng đều để lại những dấu ấn đậm nét:

Trước đó, trưa 28/4, ông Đặng Công Ngữ đã dành riêng cho Infonet cuộc phỏng vấn "trải lòng" kéo dài hơn một giờ đồng hồ (Ảnh: HC)

Ông có nhớ đã trải qua thời gian làm Chủ tịch huyện Hoàng Sa được bao lâu không?

Tính ra đến bây giờ tôi đã làm Chủ tịch huyện Hoàng Sa được 1.828 ngày.

Ông tính từng ngày luôn sao?

Ừ, tính từng ngày chứ. 5 năm, hơn một xíu. Từ 25/4/2009 đến 25/4/2014 là tròn 5 năm. Bữa nay 28/4 là thêm mấy ngày nữa!

Trong quá trình đó, điều gì khiến ông cảm thấy tâm đắc nhất?

Phải nói rằng từ khi có UBND huyện Hoàng Sa thì công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, đặc biệt là đối với Hoàng Sa, đã được nâng tầm lên rất nhiều. Điều tâm đắc nhất của tôi là được cộng đồng, báo chí, các cơ quan chuyên môn của TP cũng như TƯ, các địa phương, đồng bào ta ở trong và ngoài nước cũng như bạn bè quốc tế đã động viện, ủng hộ, tiếp sức để tiếng nói của Hoàng Sa vang xa hơn, vang rộng hơn, để nhiều người biết hơn về Hoàng Sa.

Và điều gì khiến ông cảm thấy còn trăn trở, thậm chí là cảm thấy buồn?

Cha ông chúng ta từ thời chúa Nguyễn chỉ với những chiếc thuyền độc mộc, thuyền nan mà đã ra đến nơi, khai phá, chiếm hữu, xác lập và bảo vệ chủ quyền ở Hoàng Sa. Tôi nghĩ họ đã làm những việc vĩ đại và để lại di sản cho đời sau. Nhưng thế hệ trước ta và chúng ta đã không giữ được, và cho đến bây giờ chúng ta cũng chưa làm được gì nhiều. Đó là điều tôi trăn trở nhất.

Thứ hai là về nhận thức cũng như sự đầu tư cho công tác tuyên truyền, bảo vệ Hoàng Sa, tất nhiên không phải không có nhưng mình làm chưa bài bản và chưa có tính khoa học, chưa động viên được sự đoàn kết của toàn dân tộc để làm việc này. Người ta đã biết thành lập ở đó một đơn vị hành chính kéo vào đất liền. Việc này mình có khả năng làm ngay nhưng cũng chưa làm được.

Còn trong việc đấu tranh, dù UBND huyện Hoàng Sa là chính quyền một huyện thì cũng phải có sự hỗ trợ, tạo điều kiện để thể hiện được vai trò. Nhưng nói thật là mình làm bằng trái tim, bằng tình cảm, bằng trách nhiệm thôi. Vai trò của UBND huyện Hoàng Sa được giao như thế nhưng rất khó khăn để thực hiện nhiệm vụ. Tôi thấy cách làm như thế là chưa ổn. Mình đấu tranh phải có sự sáng tạo, lâu dài, khoa học, bền bỉ. Tư liệu mình thu thập được là bằng chứng rất rõ ràng, không lý gì lại thiếu các biện pháp khác.

Ngày 25/4/2009, tại lễ công bố quyết định bổ nhiệm UBND quận, huyện do UBND TP Đà Nẵng tổ chức, ông Trần Văn Minh (lúc đó là Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, hiện là Phó Trưởng ban Tổ chức TƯ) đã trao quyết định bổ nhiệm Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa cho ông Đặng Công Ngữ (Ảnh: HC)

Xin hỏi thật là trong quá trình làm Chủ tịch huyện Hoàng Sa, phải đối diện với tất cả những vấn đề nhạy cảm, khó khăn như vậy, có khi nào ông cảm thấy mệt mỏi, muốn bỏ cuộc hay không?

Anh hỏi thật thì tôi cũng nói thật, cách làm hiện nay khiến ở vị trí như tôi rất dễ cảm thấy mệt mỏi. Ví dụ tôi làm Chủ tịch Hoàng Sa thì tôi có trách nhiệm, quyền hạn như thế này. Đúng không? Nhưng làm cái gì cũng xin, cái gì cũng ý kiến, rồi có việc đang làm phải bỏ dở, không được đến nơi đến chốn. Rất nhiều việc như thế mà nếu mình không quyết tâm, không có một tinh thần vì Tổ quốc thì nhiều khi cũng thấy mệt mỏi. Thật lòng như vậy.

Tôi nói thật, tôi thiếu sự động viên từ cấp trên. Đó là điều tôi cảm thấy buồn. Nhưng đấu tranh cho Hoàng Sa có lẽ là cái máu trong người mình. Thực sự tôi cũng chưa có đóng góp gì nhiều, nhưng tôi luôn nghĩ mình đã làm thì phải cố cho tròn trách nhiệm, nên tôi rất đau đáu với Hoàng Sa. Bây giờ nó ăn sâu vào tâm khảm của mình rồi. Tôi nghỉ hưu nhưng không phải như vậy là Hoàng Sa chấm dứt ở trong tôi.

Chính vì vậy mà không bao giờ tôi nghĩ đến chuyện bỏ cuộc. Mình không thể bỏ cuộc được, mình không thể chạy trốn việc này. Với lại tính cách của tôi không phải người bỏ cuộc. Tôi theo đến cùng những việc mình làm, đã làm là phải cho có kết quả nhất định. Phương châm sống của tôi là như thế. Nhưng vì điều kiện, hoàn cảnh khiến nhiều khi kết quả không được như mong muốn của mình, nên cũng có lúc bổng, lúc trầm.

Theo đúc kết của ông, để làm tốt vai trò của một Chủ tịch huyện Hoàng Sa thì cần phải như thế nào?

Trước hết là phải xuất phát từ trái tim, phải thực sự coi Tổ quốc là trên hết. Từ góc nhìn như vậy mình mới có sự cống hiến, sự hết mình để làm việc này, chứ còn anh Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa nếu chỉ để làm theo nhiệm vụ, quyền hạn của một anh công chức thì nói thật là mình không có nhiều việc để làm. Vì thiếu cái gì? Mình quản lý lãnh thổ, thì lãnh thổ hiện thời nó như thế. Mình quản lý dân thì dân hiện thời là như vậy.

Ông Đặng Công Ngữ: "Để làm tốt vai trò Chủ tịch UBND huyện Hoàng Sa, trước hết phải xuất phát từ trái tim, phải thực sự coi Tổ quốc là trên hết!" - (Ảnh: HC)

Vẫn biết cuộc đấu tranh này đòi lại chủ quyền đối với Hoàng Sa là cuộc đấu tranh đầy cam go, phức tạp và lâu dài từ thế hệ này đến thế hệ khác, hoặc có thể lâu hơn nữa. Nhưng mình phải luôn luôn ghi nhớ rằng Hoàng Sa không thể tách rời khỏi Việt Nam. Ông bà ta đã nhạy cảm vấn đề cửa ngõ biển Đông, nếu mình không ý thức được chuyện này thì đương nhiên giặc đến cửa của mình thì mình xoay xở không kịp.

Phải nghĩ rất lâu dài, làm thế nào để đấu tranh việc này, nên với một Chủ tịch huyện Hoàng Sa thì trong khả năng cho phép phải nỗ lực hết mình, bằng con tim, bằng tình cảm cháy bỏng. Từ đó kêu gọi tình cảm, cái tâm của nhiều người cùng đồng lòng, đồng sức. Dân Việt Nam mình mỗi lúc đất nước gặp những vấn đề về nạn ngoại xâm, lãnh thổ bị xâm lấn thì tính đoàn kết cao nhất. Mình phải tranh thủ được cái đó để lấy sự ủng hộ của người dân.

Đó là cái tâm. Còn cái tầm, cái bản lĩnh thì sao, thưa ông?

Lẽ ra với cấp huyện thì chỉ làm những gì trong phạm vi của cấp huyện, nhưng với Hoàng Sa thì phải biết vươn lên tầm quốc gia, dân tộc. Tôi nghĩ vấn đề dân tộc phải đặt lên hàng đầu, coi Hoàng Sa là vấn đề của mọi người. 

Còn bản lĩnh của Chủ tịch huyện Hoàng Sa là phải biết vượt qua những lúc khó khăn. Nhiều năm tôi làm, thực ra là không có người, không có ngân sách, nhưng nhờ sự phối hợp tổng lực của các cơ quan, đặc biệt là các cơ quan tuyên truyền, báo chí cũng như nhờ sự ủng hộ, chia sẻ tấm lòng của từng người bạn, người thân, người dân cùng chia sẻ, động viên mình làm nhiệm vụ đó.

Bản lĩnh ở đây phải bắt đầu từ việc mình làm bằng cả con tim, bằng hết nhiệt tình. Tôi nghĩ tôi đã làm đúng, rất đúng khi không ngại đối diện với những khó khăn, với những dư luận có thể là thế này thế kia. Mình không ngại vì con tim của mình, khối óc của mình nghĩ đó là việc làm cho Tổ quốc. 

Nói thật là khi tôi nhận nhiệm vụ có rất nhiều thông tin trên báo, trên các mạng xã hội, cũng có người khen, người chê, người phê bình, và cũng có cả những lời đe dọa. Nhưng không vì thế mà mình ngại, mình run sợ.

Nói như vậy là trong suốt quá trình làm Chủ tịch huyện Hoàng Sa, ông không thấy có bất cứ trở ngại nào, hoặc có mà ông không xem đó là vấn đề?

Thực ra trong lòng tôi cũng có 3 cái trở ngại. Tôi nói thật tâm như thế. Mình làm cái này trước hết là trở ngại từ bên ngoài. Trung Quốc thì chắc chắn không thích rồi, vì mình làm việc này hoàn toàn đối chọi với họ. Thứ hai là trở ngại từ trong bộ máy của ta. Làm thì phải có sự đầu tư, tạo điều kiện thỏa đáng, nhưng các hoạt động của mình nói chung là phải trong khuôn khổ song lại chưa thật rõ ràng nên rất khó. Và thứ ba là trở ngại từ chính bản thân, do năng lực còn hạn chế nên chưa làm được những điều như mình nghĩ, chưa chia sẻ được hết những điều mình làm, mình nghĩ. Vì vậy mà việc thông tin và mức độ người dân nhận thức về vấn đề Hoàng Sa cũng còn hạn chế.