Chỉ số tăng trưởng của Trung Quốc là “đồ giả”?

Biểu đồ so sánh chỉ số GDP do Trung Quốc đưa ra và chỉ số CAP của Capital Economics

Thậm chí ngay cả nhà lãnh đạo hàng đầu Trung Quốc, Thủ tướng Lý Khắc Cường, cũng đã từng bày tỏ sự nghi ngờ về kết quả GDP (Tổng sản phẩm quốc nội) hàng năm của quốc gia. Trong một cuộc thảo luận năm 2007 với đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh, cả hai đã có một cuộc bàn thảo riêng tư, trong đó, ông Lý đã gọi GDP là “do con người tạo ra, do đó không phải là số liệu thống kê đáng tin cậy”.

Thời điểm khi đang còn là Bí thư Đảng Cộng sản tỉnh Liêu Ninh, ông Lý Khắc Cường cho biết ông nhìn số liệu thống kê về điện, vận chuyển hàng hóa đường sắt và các khoản vay để có được một đánh giá tốt hơn về hoạt động kinh tế. Thông tin này được ghi lại trong một bản ghi nhớ của đại sứ Mỹ, và WikiLeaks đã công bố nó.

Các nhà kinh tế đã cố gắng cùng nhau đi tìm “sự thật”. Một trong những nghiên cứu kỹ lưỡng nhất là sản phẩm của Capital Economics (một công ty nghiên cứu kinh tế có trụ sở tại London). Công ty này đã phát hành một tài liệu có tên là China Activity Proxy (CAP). Chuỗi dữ liệu này được bắt đầu từ năm 2009, vì vậy nó có hẳn một hồ sơ theo dõi. Nó được công bố hàng tháng, chứ không phải phát hành hàng quý giống như dữ liệu về GDP.

Nhóm nghiên cứu của Capital Economics đã sử dụng một trong các chỉ số yêu thích của ông Lý Khắc Cường là sản lượng điện để làm đại diện cho hoạt động công nghiệp. Ngoài ra còn các chỉ số khác cũng được sử dụng để nghiên cứu như: Lô hàng vận chuyển hàng hóa (một biện pháp mở rộng hoạt động kinh tế), diện tích sàn xây dựng (bất động sản), du lịch khách vận (khu vực dịch vụ) và khối lượng hàng hóa (thương mại quốc tế).

“Chúng là những hồ sơ tương đối thấp (thống kê), vì vậy nên phụ thuộc vào câu hỏi ít hơn về mặt thao tác dữ liệu”, Capital Economics giải thích.

Đối với hầu hết mọi thành phần, Capital Economics cho thấy rằng chỉ số CAP của họ khá khớp với số liệu GDP của Trung Quốc, đặc biệt là trong năm 2009 và 2010. Nhưng trong hai năm gần đây, chỉ số CAP của họ cho thấy tốc độ tăng trưởng giảm 1-2 điểm phần trăm so với số liệu GDP chính thức.