Cần nhận diện cả hành vi tham nhũng chính sách
Theo Đại biểu Trần Văn Mão, khi nói đến tham nhũng, tham nhũng chính sách không mấy khi được nhận diện nhưng tác hại của nó lại khôn lường và đi liền với lợi ích nhóm. Do đó Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi cần bổ sung thêm hành vi tham nhũng chính sách để phòng chống.
“Cần bổ sung thêm hành vi nữa là tham nhũng chính sách, lợi dụng chính sách để lũng đoạn. Đây là hành vi rất tinh vi, xảo quyệt và đây mới là hành vi tham nhũng lớn, chứ không còn là tham nhũng vặt”, Đại biểu Trần Văn Mão kiến nghị.
Đồng tình với Đại biểu Mão, Đại biểu Hứa Văn Nghĩa (đoàn Trà Vinh) đặt câu hỏi vì sao doanh nghiệp tư nhân dễ dàng xây dựng biệt thự, khu nghỉ dưỡng trên đất nông nghiệp cho dù họ bị người dân phản ứng. Có những doanh nghiệp mới ra đời chưa có tiếng tăm gì nhưng bỗng chốc nhận được dự án khủng rồi sớm… lụi tàn trong thời gian ngắn.
“Phải chăng có lợi ích nhóm trong đây?”, Đại biểu Hứa Văn Nghĩa đặt câu hỏi. Nhận diện hành vi này, Đại biểu Nghĩa còn chỉ ra tham nhũng trong cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: “Có những doanh nghiệp bán vốn rất rẻ rồi trở thành tài sản của chính gia đình lãnh đạo doanh nghiệp đó sau khi cổ phần hóa”.
![]() |
Đại tá Hứa Văn Nghĩa, Phó Chỉ huy Trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Trà Vinh, đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh. |
Ông Hứa Văn Nghĩa cũng đồng tình với dự thảo mở rộng phạm vi điều chỉnh ra ngoài khu vực nhà nước, bao gồm các tổ chức kinh tế, công ty đại chúng, tổ chức tín dụng, quỹ đầu tư.
Tuy nhiên trong quy định về phòng chống tham nhũng trong lĩnh vực tư nhân, hai nhóm chủ thể bắt buộc kê khai tài sản nhưng quy định cơ quan quản lý nhà nước tiến hành kiểm tra, thanh tra khi có căn cứ. Ông Nghĩa cho rằng quy định này dễ bị lạm dụng, do vậy cần có quy định cụ thể về việc thanh, kiểm tra.
“Phải có căn cứ cụ thể mới tiến hành thanh tra, kiểm tra, chứ có những doanh nghiệp mỗi năm tiếp đến 10 đoàn thanh, kiểm tra. Như vậy là đã làm trái lại với chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ”, Đại biểu Nghĩa nói.
Góp ý về quy định đối tượng phải kê khai tài sản để phòng chống tham nhũng, Đại biểu Trần Văn Mão kiến nghị cần mở rộng diện kê khai tài sản từ cấp Phó phòng trở lên bởi có không ít cán bộ công chức dù chỉ làm đến chức Phó phòng nhưng đã có vài căn biệt thự và hàng chục tỷ đồng. Ông Mão cũng đề nghị mở rộng diện kê khai tài sản ở những người có vị trí then chốt, nhạy cảm có thể phát sinh tham nhũng như đất đai, tài nguyên, môi trường,…
Về kiểm tra xác minh kê khai tài sản, dự thảo quy định chỉ được tiến hành khi có dấu hiệu rõ ràng và khi có đơn tố cáo, khi chuẩn bị bầu cử, đề bạt. Tuy nhiên Đại biểu Mão cho rằng cần phải quy định xác minh tài sản thu nhập như một hoạt động thường xuyên mới đảm bảo được hiệu quả trong việc phòng, chống tham nhũng. Kết quả kiểm tra phải được thông báo công khai tại nơi cư trú hoặc tại đơn vị công tác.
![]() |
Đại biểu Trần Văn Mão, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An. |
Trong khi đó, Đại biểu Nguyễn Thị Thu Trang (đoàn Nghệ An) kiến nghị đưa vào một chương về kê biên và thu hồi tài sản tham nhũng với những quy định đặc thù. Theo đó, có thể trao thêm quyền cho thanh tra, kiểm toán, các cơ quan tiến hành tố tụng.
Với cơ chế hiện nay các cơ quan tiến hành tố tụng chỉ tập trung chứng minh tội phạm. Nhiều vụ án tham nhũng đã xét xử, bản án tòa tuyên buộc bị cáo phải bồi thường số tiền rất lớn, nhưng cơ quan thi hành án rất khó thi hành việc thu hồi. Chẳng hạn như vụ án xảy ra tại Vinashin, Tòa tuyên án buộc cựu Chủ tịch Vinashin phải hoàn trả hơn 600 tỷ đồng nhưng đến nay chưa thu hồi được đồng nào”, Đại biểu Nguyễn Thị Thu Trang nói.
Điều 3 của dự thảo Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi quy định 12 hành vi tham nhũng gồm: 1. Tham ô tài sản. 2. Nhận hối lộ. 3. Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. 4. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ vì vụ lợi. 5. Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi. 6. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. 7. Giả mạo trong công tác vì vụ lợi. 8. Đưa hối lộ, môi giới hối lộ được thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn để giải quyết công việc của cá nhân, cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi. 9. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản của Nhà nước vì vụ lợi. 10. Không thực hiện nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi. 11. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi. 12. Nhũng nhiễu vì vụ lợi.