Cần 1 triệu tỷ đồng để đầu tư cho hạ tầng giao thông 5 năm tới

Thông tin trên được đưa ra tại Hội thảo “Vốn để phát triển hạ tầng giao thông: Nhu cầu và giải pháp” được Viện Kinh tế Việt Nam phối hợp với Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) tổ chức ngày hôm qua (7/9).

Theo Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) Trần Bắc Hà, thực hiện chủ trương lớn của Đảng và Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, địa phương đã quyết liệt vào cuộc và tổ chức triển khai đầu tư phát triển hạ tầng giao thông theo đúng kế hoạch và đã đạt được nhiều kết quả khích lệ, cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh, nâng cao đời sống nhân dân, góp phần xoá đói giảm nghèo, rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền.

Nhiều dự án giao thông tốn hàng nghìn tỷ đồng đang được đầu tư xây dựng tại Hà Nội. (Ảnh: Tuấn Minh)

Tuy nhiên, quá trình triển khai đầu tư hạ tầng giao thông đang gặp thách thức rất lớn có thể gây cản trở đến toàn bộ kế hoạch triển khai do hạn chế về nguồn vốn đầu tư. Vì vậy, để giải quyết bài toán này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 15/2015 về đầu tư theo hình thức đối tác công tư, mở đường cho hình thức xã hội hoá đầu tư tại Việt Nam, đặc biệt là đầu tư vào lĩnh vực hạ tầng giao thông.

Theo ông Chủ tịch HĐQT BIDV, ước tính tổng nhu cầu vốn đầu tư phát triển hạ tầng giao thông trong giai đoạn  từ 2011-2015 là khoảng 400 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 9 lần so với giai đoạn 2001-2010 và ước tính giai đoạn 2016–2020 sẽ cần tới hơn 1 triệu tỷ đồng.

Theo đại diện BIDV, chi đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, trong đó có đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông có xu hướng giảm trong những năm qua.

Cụ thể, chi ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản năm 2014 chỉ đạt 153 nghìn tỷ đồng, thấp hơn 30.000 – 40.000 tỷ đồng so với các năm trước đây. Trong đó, nguồn chi cho GTVT khoảng 20.000 tỷ đồng/năm. “Bình quân nguồn ngân sách nhà nước chỉ có thể đáp ứng được 20-30% nhu cầu vốn của ngành giao thông”, đại diện BIDV thông tin.

Vẫn theo đại diện BIDV, đối với nguồn vốn ODA, hiện nay, Việt Nam đã được đưa ra khỏi danh sách các nước thu nhập thấp và dự kiến sẽ “tốt nghiệp” nguồn vốn vay ưu đãi (IDA) vào năm 2018 nên nguồn vốn ODA có nguy cơ giảm sút trong những năm tới.

Trong khi đó, hoạt động xã hội hoá đầu tư hạ tầng giao thông đã được bắt đầu triển khai từ những năm 2000 trở về trước dưới hình thức doanh nghiệp tự đầu tư và nhà nước chuyển nhượng một số hạ tầng cho tư nhân. Tuy nhiên, công tác này bắt đầu được đẩy mạnh triển khai với các hình thức đầu tư PPP từ năm 2011 đến nay, cụ thể là thí điểm triển khai đầu tư theo hình thức BOT, BT với một số đoạn tuyến trên QL1 và QL14.

Số vốn xã hội hoá đã đạt mức kỷ lục trong những năm gần đây, khi mức huy động năm 2013 đạt 68.563 tỷ đồng, cao hơn nhiều so với cả thời kỳ những năm 2012 trở về trước (49.605 tỷ đồng). Năm 2014, số vốn thu hút đạt 42.572 tỷ đồng, dự kiến con số này trong năm 2015 khoảng trên 45.000 tỷ đồng, nâng tổng mức vốn xã hội hoá  lên hơn 200.000 tỷ đồng.

“Nguồn vốn xã hội hoá hàng năm thường gấp hơn hai lần so với vốn ngân sách nhà nước đầu tư vào hạ tầng giao thông, góp phần giảm tải cho ngân sách nhà nước, đảm bảo việc thực hiện các kế hoạch tái cơ cấu của ngành GTVT được diễn ra kịp thời và đúng tiến độ”, đại diện BIDV đánh giá.