Các công ty Anh rót tiền cho bầu cử tổng thống Mỹ như thế nào?

Có hơn 1/5 số tập đoàn lớn nhất của Anh đang tham gia vào việc "rót tiền" cho chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng tới. 

Trong lịch sử ghi nhận khi cuộc bầu cử đi đến giai đoạn kịch tính nhất, nước Mỹ được cho là chịu ảnh hưởng khá nhiều từ các công ty tham gia ủng hộ tài chính cho cuộc đua vào Nhà trắng và điều hành Capitol Hill ( Nhà Trắng và các cơ quan cấp cao của Mỹ đóng tại khu đồi Capital ở Washington)

BP - Một tập đoàn dầu khí lớn của Anh có tham gia vào việc quyên góp cho các quỹ tranh cử tổng thống ở Mỹ

Các công ty thường xuyên cung tiền cho các chính trị gia Mỹ thuộc khá nhiều lĩnh vực như: Tài chính, Dược phẩm, Năng lượng và Quốc phòng. Các công ty đa quốc gia của Anh như là HSBC, Barclays, Experian, Prudential, GlaxoSmithKline, AstraZeneca, BP, Shell và BAE đều có hoạt động trên với các ủy ban hỗ trợ các hoạt động chính trị (PAC) – một ủy ban trung gian chuyên quyên góp tiền từ dân chúng và các tổ chức cho các hoạt động chính trị tại Mỹ.

Theo Trung tâm hỗ trợ các vấn đề chính trị Washington cho biết khoảng 14 trong top 50 các ủy ban điều hành PAC ở nước ngoài có các tập đoàn hỗ trợ chính đóng ở London. Điều này khiến Anh trở thành trung tâm lớn nhất của các công ty đa quốc gia "không phải Mỹ" tìm cách gây ảnh hưởng tới hòm phiếu Mỹ vào 6/11 tới đây.

Mặc dù vậy, các công ty thuộc nhóm FTSE 100 (nhóm 100 tập đoàn kinh tế lớn nhất sàn chứng khoán London - Anh) vẫn tiếp tục công bố với cổ đông của mình trong các báo cáo thường niên rằng họ không tham gia các hoạt động quyên góp chính trị.

Các công ty này có thể làm như vậy bởi các quỹ PAC nhận các khoản đóng góp của họ từ các nhân viên là người Mỹ - thường được dẫn đầu bởi một lãnh đạo là người Mỹ quan trọng nhất trong công ty – và các khoản này thường được tính vào chi phí trang trải cho hoạt động điều hành của công ty. Thường thì quỹ PAC được hoạt động bởi các công ty vận động hành lang và phân phối các khoản tiền trong quỹ cho các chiến dịch quyên góp phù hợp với chương trình nghị sự vận động hành lang của công ty.

Các phán quyết được ban hành trong thời gian gần đây của Tòa án tối cao Mỹ đã làm thay đổi một cách cơ bản cục diện môi trường pháp lý Mỹ, đặc biệt trong việc cho phép các tập đoàn tìm kiếm sự ảnh hưởng của mình tới các ứng cử viên. Và đây là điều mà ông Obama lo ngại từ 2 năm trước: "Tôi tin rằng (các phán quyết này) sẽ mở ra cánh cửa cho những lợi ích đặc biệt - bao gồm cả các tập đoàn nước ngoài - để rót tiền một cách không giới hạn vào cuộc bầu cử của chúng ta".

Trong khi thái độ của các nhà đầu tư ở Châu Âu đang ngày càng khó tính hơn với việc các công ty đại chúng hỗ trợ cho các chiến dịch quyên góp tài chính, thì xu hướng này hoàn toàn ngược lại ở Mỹ.

Các nhà vận động chiến dịch minh bạch lo sợ việc hàng chục triệu USD sẽ biến thành “quỹ đen” khi mà các chi phí không được công khai bởi vì nó không phải là các khoản tiền quyên góp từ các cử tri cá nhân – đã được thấm dần vào quá trình bầu cử Tổng thống Mỹ và làm gia tăng nỗi ám ảnh về một nền dân chủ bị tổn thương, thậm chí là tham nhũng. “Sự lạm dụng đang gia tăng sau vụ bê bối Watergate”. Bruce Freed, chủ tịch của Trung tâm các trách nhiệm chính trị tại Washington nói.

Hoạt động của PAC ở nước ngoài gần như bị các tập đoàn kinh tế Anh lờ đi khi các khoản tiền quyên góp từ họ khá là nhỏ. Có sự liên quan chặt chẽ giữa việc các dòng tiền chảy vào và chảy ra khỏi PAC. Một ví dụ điển hình là thậm chí công ty có chỉ số FTSE 100 năng nổ nhất nước Anh BAE đã ủng hộ cho quỹ của PAC một số tiền được công bố là 609.750 USD trong cuộc đua tranh cử Tổng thống Mỹ 2012, và 61% trong tổng số đó là dành cho ứng cử viên đảng Cộng hòa.

Tất cả các chính trị gia nhận tiền từ quỹ của PAC đều được công khai trong hồ sơ của Ủy ban bầu cử liên bang Mỹ.

Một quảng cáo gây quỹ PAC của Tổng thống Obama

George Dallas, Giám đốc quản lý tài sản các công ty công F&C ở Anh, nói: “ Quan điểm của chúng tôi về cơ bản không ủng hộ cho việc quyên góp tài chính vì một khi bạn đóng góp một cách cào bằng, đen trắng sẽ lẫn lộn ngay. Tuy nhiên nếu bạn tài trợ cho một quỹ PAC thì mọi việc nên được công khai. Các công ty ở Mỹ luôn sẵn sàng tham gia đóng góp cho các vấn đề chính trị vì đó là cách làm việc ở Mỹ. Và nếu có ý định ủng hộ cho các quỹ này thì cần công khai nó”.

Dù sự hiện diện các quỹ PAC khá khác thường, nó đã đảm bảo rằng các khoản ủng hộ của các tập đoàn khá minh bạch và quy mô tương đối nhỏ trong nhiều năm. Tuy nhiên, cục diện thay đổi hoàn toàn hai năm về trước, là hệ quả của phán quyết của Tòa tối cao gây tranh cãi giữa người dân và Ủy ban bầu cử liên bang Mỹ. 

Phán quyết này cho thấy sự ảnh hưởng của đồng tiền được rót từ các tập đoàn lớn lên cái gọi là nền dân chủ kiểu Mỹ.

Hệ quả là, phán quyết của tòa án đã mở cửa cho các công ty hoặc các tổ chức thương mại tự do chi tiền hơn cho các chiến dịch tấn công hoặc hỗ trợ công khai cho các ứng cử viên hay chính sách chính trị. Mặc dù quy định của pháp luật vẫn nghiêm cấm các doanh nghiệp trực tiếp rót tiền của các cổ đông vào túi các ứng cử viên trong cuộc chiến dành ghế tổng thống Mỹ.

Một số các nhà thực hiện chiến dịch minh bạch đã gợi ý về rất nhiều bằng chứng về sự thống trị của các công ty lớn trong quá trình quyên góp cho tiến trình bầu cử tổng thống Mỹ. Người ta cho rằng việc để cho các tập đoàn quyên góp và gây ảnh hưởng đến các sự kiện chính trị lớn sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của các công dân bình thường, Quốc hội và các bang cần phải ngăn chặn sự thống trị này.

Phát ngôn viên của tập đoàn BP, đồng thời là giám đốc thương mại, Lamar McKay đã cho biết về các chính sách năng lượng ở Mỹ “ tác động đến hoạt động của chúng tôi tại Mỹ và công việc của 23.000 công nhân Mỹ. Thế nên đó là điều khá bình thường khi công dân Mỹ ở BP chọn lựa các hoạt động chính trị vì công ty nhằm hỗ trợ các tập đoàn năng lượng thương mại.”

Trong hội nghị thường niên vào tuần tới, hãng bia danh tiếng Diageo sẽ đề xuất với các nhà đầu tư một cơ hội để tham gia phía sau hậu trường chính trường Mỹ. Là một trong ít các công ty thuộc nhóm FTSE 100 đã tài trợ cho cả quỹ PAC lẫn ủng hộ trực tiếp cho các cuộc bầu cử liên bang ở Mỹ, công ty này sẽ yêu cầu cổ đông thông qua một nghị quyết thông thường cho phép đóng góp chính trị ở châu Âu. Hãng bia đã được ghi vào kỷ lục Guinness này đã ủng hộ 400.000 bảng Anh cho các quỹ quyên góp chính trị ở Mỹ vào năm ngoái đã khẳng định sự ủng hộ của mình là đúng pháp luật và hoàn toàn bình thường khi tham gia quyên góp.

Đến nay, chỉ có một số ít các nhà đầu tư chính thống của Anh thể hiện sự phản đối đối với vấn đề này nhưng điều đó có thể trở thành phản tác dụng đối với họ.