Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son: “Chủ tịch nước phong, thăng quân hàm là phù hợp”
Sáng 6/11, các đại biểu thảo luận ở tổ về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Chia sẻ về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Bắc Son, đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, Hiến pháp sửa đổi lần này đã kế thừa đầy đủ những nội dung cơ bản của Hiến pháp năm 1992. Hiến pháp sửa đổi lần này tiếp tục phát huy được sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, khẳng định tất cả quyền lực của nhà nước thuộc về nhân dân. Trong đó vẫn khẳng định được vai trò lãnh đạo của Đảng đối với nhà nước, với hệ thống chính trị. Bên cạnh đó, Hiến pháp cũng thể hiện sâu sắc hơn quyền và nghĩa vụ của công dân.
Đối với vị trí Chủ tịch nước, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho rằng, việc trao lại cho Chủ tịch nước một số quyền, trong đó có quyền phong, thăng quân hàm là phù hợp.
![]() |
Bộ trưởng Bộ TT&TT chia sẻ tại tổ về dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Ảnh LD |
Gợi lại lịch sử Hiến pháp, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho biết, trong Hiến pháp năm 1946, đối với quân đội, lực lượng vũ trang Chủ tịch nước là người đứng đầu, chỉ huy lực lượng trên phạm vi toàn quốc. Điều 49 của Hiến pháp năm 1946 ghi rõ Chủ tịch nước là tổng chỉ huy quân đội toàn quốc. Đến Hiến pháp năm 1959, 1980 điều 65, 103 cũng ghi rõ Chủ tịch nước là Chủ tịch Hội đồng Quốc phòng.
Tuy nhiên, từ năm 1992, vị trí Chủ tịch nước không phải thực quyền, mà chỉ giữ vai trò đối nội, đối ngoại. Đôi lúc vai trò của Chủ tịch nước chưa thể hiện hết được. Theo Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, từ Hiến pháp năm 1992 hồi đó chỉ có Chủ tịch nước Lê Đức Anh vừa là Chủ tịch nước, đồng thời là Ủy viên Bộ Chính trị phụ trách quốc phòng an ninh, đối ngoại, nội chính nên vai trò thực quyền rất rõ. Hay rõ hơn cả như Chủ tịch Hồ Chí Minh, người đã ký quyết định phong quân hàm cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trung tướng Nguyễn Bình và 9 đồng chí Thiếu tướng đầu tiên khác vào năm 1948.
Nhưng Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho rằng, nếu biên soạn như Dự thảo lần này thì vô hình chung lại thành hạn chế quyền của Chủ tịch nước chứ không phải tăng quyền như ban soạn thảo muốn thể hiện. Hiến pháp sửa đổi ghi, Chủ tịch nước thống lĩnh các lực lượng vũ trang, Chủ tịch hội đồng quốc phòng an ninh, quyết định phong quân hàm cấp sĩ quan, cấp tướng, đô đốc, phó đô đốc, chuẩn đô đốc hải quân và bổ nhiệm Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam.
Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son phân tích, nếu Hiến pháp sửa đổi chỉ ghi “phong quân hàm” thì sẽ không đúng. Vì trong Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam, “phong quân hàm” là phong cho người mới đầu tiên, còn “thăng quân hàm” lại dành cho những người đã có quân hàm rồi và bây giờ thăng quân hàm lên cấp cao hơn, ví dụ thiếu tướng “thăng” lên trung tướng, thượng tướng, hay đại tướng. Vì thế, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son đề nghị Dự thảo cần bổ sung từ “thăng” vào thành cụm từ hoàn chỉnh (phong, thăng quân hàm) để thể hiện rõ quyền Chủ tịch nước, ngoài “phong” còn có quyền “thăng quân hàm”.