Bộ trưởng Bùi Quang Vinh: Hình sự hoá tội phạm kinh tế sẽ làm nản lòng DN

Tham gia góp ý kiến tại hội trường về dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi), ĐB Bùi Quang Vinh (Lai Châu), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư nói thẳng, dự án Luật hình sự (sửa đổi) không nên hình sự hoá các tội về kinh tế, nếu không đây sẽ là rào cản làm nản lòng các nhà đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

Mở đầu phần góp ý kiến của mình, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh bày tỏ quan điểm, Quốc hội đang rất cố gắng sửa đổi các bộ luật, điều luật theo tinh thần sửa đổi Hiến pháp 2013, đảm bảo tốt hơn quyền tự do công dân, quyền con người và quyền tự do kinh doanh của các tổ chức, cá nhân. Đây là hướng tiến bộ, phù hợp xu thế của thế giới.

“Do vậy, khi xem xét hàng loạt bộ luật đang xây dựng và sửa đổi phải dựa trên cơ sở độ mở của Hiến pháp 2013, tránh tình trạng Hiến pháp thì mở còn các bộ luật thì đóng”- ông Vinh nói.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Bùi Quang Vinh, ĐBQH tỉnh Lai Châu

Trên cơ sở như vậy, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh, dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi) không nên hình sự hoá các quan hệ kinh tế, dân sự. Dù đây là điều không mới, nhưng thực tế nó lại đang là trở ngại, làm nản lòng nhiều nhà đầu tư, kinh doanh muốn bỏ tiền ra đầu tư làm ăn tại Việt Nam.

“Tại hội trường này hôm nay tôi chắc có 41 ĐBQH là những doanh nhân, đại diện cho các doanh nghiệp (DN), nhưng ở ngoài kia còn hàng trăm ngàn DN khác cũng đang bày tỏ lo lắng, bức xúc khi chúng ta đưa ra Luật kinh doanh, đầu tư (sửa đổi) thì mở ra rất nhiều cho nhà đầu tư, nhưng chỉ cần sơ suất một chút là vướng vào tội hình sự”- ông trăn trở.

Nhấn mạnh, trong lĩnh vực kinh tế, mục tiêu sai phạm kinh tế là thu lợi bất chính và mục tiêu cuối cùng là tiền. Vì thế, với những hành vi này cần được xử lý bằng các chế tài về kinh tế hơn là hình sự, để có thể thu hồi lại các khoản tiền lợi phi pháp mà người phạm tội đã ... “đút túi” trước đó. “Thậm chí hình thức phạt còn nặng hơn cái họ đã chiếm để ngăn chặn hành vi tái diễn trong tương lai. Còn việc áp dụng truy tố hình sự với các tội danh này sẽ không những không thu hồi được tài sản, thất thoát mà còn đem lại hệ quả xấu cho đất nước trong quá trình đổi mới, phát triển” – người đứng đầu ngành kế hoạch quả quyết.

Nguyên tắc nữa trong làm luật cũng cần nhắc lại, khi làm luật phải đảm bảo lợi ích cho số đông, còn số rất ít vi phạm thì cần chế tài xử lý riêng biệt. Không thể vì cá thể mà đưa ra luật phổ cập cho tất cả, đấy là cái sai.

Tội kinh doanh trái phép, tội cố ý làm trái quy định Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng thì 2 tội danh trên cần làm rõ, vì đó là tội chung. Trong kinh doanh trái phép Luật Đầu tư sửa đổi đã thông qua 2014 đã quy định 6 lĩnh vực ngành nghề cấm, DN không ghi đăng ký kinh doanh nên phải thận trọng. Điều này trong luật hình sự phải "đồng bộ hoá". 

Ông Vinh nhấn mạnh một lần nữa quan điểm, trong nền kinh tế chuyển đổi, chúng ta nên cố gắng không nên hình sự hoá tội danh về kinh tế, thay vào đó là ngăn chặn bằng các biện pháp kinh tế để thu hồi tài sản. 

“Luật kinh tế thoáng bao nhiều mà luật hình sự bó hẹp thì không ai vào làm ăn, kinh doanh tại nước ta. Đây là vận mệnh của đất nước” – ông Vinh nói và cho rằng, đây là lần đầu tiên Quốc hội tham gia góp ý kiến về dự án Bộ luật hình sự (sửa đổi), nên những lần tham góp ý kiến sau cần sự tham gia nhiều hơn từ phía các DN cho từng điều luật có nội dung liên quan tới kinh tế...