Bloomberg chỉ ra "rạn nứt mới" trong nội bộ Liên minh châu Âu

Liên minh châu Âu

Hôm 29/7, Ủy ban châu Âu cho biết bắt đầu tiến hành thủ tục pháp lý chống lại Chính phủ Ba Lan và đã gửi một thông cáo chính thức bằng văn bản cho nước này. Theo đó, Chính phủ Ba Lan có 1 tháng để hồi đáp những quan ngại của EU. Phía EU cho rằng các dự luật cải cách tư pháp của Ba Lan không chỉ làm gia tăng mối đe dọa đối với những nguyên tắc dân chủ của Warsaw mà còn của cả khối gồm 28 thành viên này.

Trong bài viết gần đây, tờ Bloomberg đưa ra nhận định: Liên minh châu Âu mới chỉ vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính, gần đây đã lại tiếp tục đối mặt với một cuộc khủng hoảng mới - lần này là về chính trị. Brussels và một số nước Đông Âu đã có sự khác biệt về mặt nguyên tắc pháp quyền. "Trận chiến" giữa Brussels và các nhà chức trách Ba Lan khơi nguồn từ kế hoạch của Warsaw nhằm đưa hệ thống tư pháp phụ thuộc hơn vào chính quyền, đã chia EU thành hai phe.

Tác giả bài báo nhấn mạnh rằng, nước đóng vai trò chính trong cuộc đối đầu này là Ba Lan và Hungary, đây là hai nước "dẫn dắt cuộc tấn công chính trị hướng tới thể chế dân chủ". Nhân cơ hội nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump tại Mỹ và quyết định rút khỏi EU của Anh, các nhà lãnh đạo của những nước này đã tăng cường vị thế của mình. Về phần mình, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lại đang tích cực phản đối khuynh hướng ly tâm. Triển vọng trở ngại về chính trị và thậm chí là cả kinh tế đang dần hiện trước các đối thủ từ Đông Âu của họ.

Tác giả bài báo nhận định, ngay từ khi mới lên nắm quyền tháng 10/2015, đảng "Luật pháp và Công lý" cầm quyền ở Ba Lan đã nhằm vào mục đích "xóa mờ" thể chế dân chủ trong nước. Để đối phó với cuộc cải cách tư pháp Ba Lan, Ủy ban châu Âu đã ban hành thủ tục trừng phạt nước này, mà hậu quả của nó có thể dẫn đến việc Warsaw mất quyền bỏ phiếu trong Hội đồng Liên minh châu Âu.

Bài báo cho rằng Thủ tướng Hungary Viktor Orban đang dự định xây dựng một nhà nước "phi tự do" theo mô hình của Nga hay Thổ Nhĩ Kỳ. Tại Hungary, đạo luật về kiểm soát nhà nước đối với các tổ chức phi lợi nhuận nhận được tài trợ từ nước ngoài đã được thông qua, và đất nước này đang phải đối mặt với các kiện tụng từ Liên minh châu Âu.

Cuối cùng, các nước Đông Âu như Cộng hòa Séc và Romania, cũng tham gia vào cuộc xung đột với EU, họ không chấp nhận những người tị nạn, hoặc cố gắng bỏ kết án những tội ác liên quan đến tham nhũng.

Bloomberg cho biết, Đức đã đưa ra đề xuất liên quan tới các hỗ trợ tài chính trong khuôn khổ EU phù hợp với "các giá trị cơ bản" Châu Âu đối với từng quốc gia, nội dung đề xuất tích cực chống lại Ba Lan và Hungary. Đại biểu Hội đồng châu Âu từ Luxembourg – bà Viviane Reding, trước đây khi còn là Cao ủy EU về Công lý đã nhiều lần đụng độ với Thủ tướng Hungary Orban do vấn đề hoạt động của hệ thống tư pháp tại nước này, đã cho rằng các biện pháp đó là hoàn toàn thỏa đáng.

Bà Reding nhấn mạnh: "Cách tốt nhất để gây ảnh hưởng đến các chính phủ như Ba Lan –là phải liên kết với vấn đề tiền bạc. Đây là biện pháp duy nhất khiến họ hiểu được vấn đề".

Nhiều năm qua, các nhà hoạch định chính sách châu Âu luôn tìm cách bỏ qua khác biệt giữa các tiêu chuẩn đòi hỏi đối với các thành viên mới và các tiêu chuẩn đã được thiết lập cho các nước đã là thành viên Liên minh châu Âu. Tuy nhiên, việc can thiệp vào chính sách nội bộ của các chính phủ dân cử vẫn còn là một vấn đề nhạy cảm đối với tất cả các bên- tác giả nhấn mạnh.