Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch

Ưu tiên hộ dân tộc thiểu số nghèo

Ủy ban Dân tộc đang Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện 10 dự án  Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Đối với Dự án Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch, quy định về đối tượng như sau: Ưu tiên đồng bào dân tộc thiểu số, hộ dân tộc thiểu số nghèo ở địa bàn đặc biệt khó khăn, dân tộc thiểu số rất ít người, phụ nữ dân tộc thiểu số; Văn hóa vật thể và văn hóa phi vật thể tiêu biểu của đồng bào các dân tộc thiểu số; Thôn, bản, xã, huyện, tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Doanh nghiệp, hợp tác xã, các tổ chức kinh tế, xã hội hoạt động ở địa bàn vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đồng thời, Dự thảo cũng chỉ rõ định mức đầu tư, hỗ trợ cho từng nội dung cụ thể như: Khôi phục, bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa truyền thống của 16 dân tộc thiểu số có dân số ít người, gồm 16 dân tộc: La Ha, Phù Lá, La Hủ, Lự, Lô Lô, Chứt, Mảng, Pà Thẻn, Cơ Lao, Cống, Bố Y, Si La, Pu Péo, Brâu, Ơ Đu, Rơ Măm, định mức mỗi dân tộc được hỗ trợ kinh phí 10 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2030. Khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số, định mức kinh phí cho mỗi tỉnh là 2,5 tỷ đồng trong giai đoạn 2021-2030. Đồng thời, tổ chức bảo tồn lễ hội truyền thống tại các địa phương khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch với mức kinh phí đầu tư trung bình mỗi lễ hội được hỗ trợ 700 triệu đồng, (các chương trình đầu tư khôi phục, bảo tồn và xây dựng thành sản phẩm, quảng bá phát triển du lịch đầu tư từ 300 - 500 triệu đồng).

Bên cạnh đó, xây dựng chính sách và hỗ trợ nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú người dân tộc thiểu số trong việc lưu truyền, phổ biến hình thức sinh hoạt văn hóa truyền thống và đào tạo, bồi dưỡng những người kế cận, định mức kinh phí hỗ trợ bình quân là 1 tháng lương cơ bản/nghệ nhân/tháng. Tổ chức lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, truyền dạy văn hóa phi vật thể, định mức kinh phí cho mỗi lớp tập huấn, bồi dưỡng là 300 triệu đồng. Đồng thời, hỗ trợ nghiên cứu, phục hồi, bảo tồn, phát huy văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số có nguy cơ mai một (Các hình thức sinh hoạt văn hóa, tập quán xã hội, nhạc cụ, kiến trúc truyền thống, trang phục truyền thống, các môn thể thao truyền thống...), định mức hỗ trợ cho triển khai là 500 triệu đồng/chương trình. Xây dựng mô hình văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số (mô hình trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa đặc thù các dân tộc thiểu số, mô hình bảo vệ văn hóa phi vật thể các dân tộc thiểu số; mô hình xây dựng đời sống văn hóa các dân tộc thiểu số; mô hình di sản kết nối gắn với các hành trình du lịch di sản để phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số có di sản tương đồng), định mức kinh phí xây dựng mô hình là 500 triệu đồng/mô hình. Xây dựng câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng di dân tái định cư, định mức hỗ trợ là 300 triệu đồng/câu lạc bộ.

Nhiều giải pháp sẽ được triển khai nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số. Ảnh: Mai Anh

Ngoài ra, dự án cũng hỗ trợ hoạt động cho đội văn nghệ truyền thống tại các thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, định mức kinh phí hỗ trợ là 150 triệu đồng/đội văn nghệ. Hỗ trợ đầu tư xây dựng điểm đến du lịch tiêu biểu vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, định mức kinh phí hỗ trợ đầu tư xây dựng là 1,0 tỷ đồng/1 điểm đến du lịch. Xây dựng nội dung, xuất bản sách, đĩa phim tư liệu về văn hóa truyền thống đồng bào dân tộc thiểu số cấp phát cho cộng đồng các dân tộc thiểu số, định mức kinh phí 3 tỷ đồng/bộ ấn phẩm.

Hỗ trợ tuyên truyền, quảng bá giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc

Dư án cũng khuyến khích  tổ chức ngày hội, các chương trình giao lưu, liên hoan về các loại hình văn hóa, nghệ thuật truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số (trang phục, nghệ thuật trình diễn dân gian...), định mức kinh phí 1,5 tỷ đồng/ngày hội. Tổ chức hoạt động thi đấu thể thao truyền thống trong các ngày hội, liên hoan, giao lưu nhằm bảo tồn các môn thể thao truyền thống, các trò chơi dân gian của các dân tộc thiểu số, định mức kinh phí tổ chức 200 triệu đồng/cuộc cấp huyện; 400 triệu đồng/cuộc cấp tỉnh; 1 tỷ đồng/cuộc cấp toàn quốc. Hỗ trợ tuyên truyền, quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa truyền thống tiêu biểu của các dân tộc thiểu số; chương trình quảng bá, xúc tiến du lịch các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi kết hợp với nghiên cứu, khảo sát tiềm năng du lịch, lựa chọn xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng cho các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, định mức kinh phí hỗ trợ 500 triệu đồng/chương trình.

Đồng thời, dự án cũng hỗ trợ đầu tư bảo tồn làng, bản văn hóa truyền thống tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, định mức kinh phí đầu tư 10 tỷ đồng/làng, bản, buôn; xây dựng tủ sách cộng đồng cho các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, định mức kinh phí hỗ trợ 30 triệu đồng/tủ sách và tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của các dân tộc thiểu số, hỗ trợ đầu tư 10 tỷ đồng/lượt đối với việc tu bổ tổng thể; chống xuống cấp hỗ trợ mỗi di tích 1 tỷ đồng/lượt. Bên cạnh đó, hỗ trợ đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao và trang thiết bị tại các thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hỗ trợ 300 triệu đồng/suất đầu tư xây dựng áp dụng cho việc hỗ trợ xây dựng 10.000 thiết chế văn hóa, thể thao thôn vùng dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ trang thiết bị 50 triệu đồng/thiết chế. Hỗ trợ xây dựng mô hình bảo tàng sinh thái nhằm bảo tàng hóa di sản văn hóa phi vật thể trong cộng đồng các dân tộc thiểu số, hướng tới phát triển cộng đồng và phát triển du lịch, định mức hỗ trợ đầu tư là 10 tỷ đồng/mô hình bảo tàng.

Mai Anh