Báo Pháp: Tham nhũng tràn lan trong quân đội, Tổng thống Ukraine bất lực?

Nạn trộm cắp và tham ô trong Quân đội Ukraine từ lâu không còn là điều gì mới mẻ. Tuy nhiên, mức độ tham ô ngày càng lớn đang gây ra những vấn đề nghiêm trọng đối với Ukraine trong quá trình hợp tác với các đối tác phương Tây- những nhà tài trợ quân sự cho Ukraine. Và dường như Tổng thống Poroshenko không có khả năng giải quyết tình trạng này.

Tổng thống Ukraine Poroshenko

Thông tin trên do tờ La Croix của Pháp đưa ra. Theo đó, dù ngân sách quân sự của Ukraine đã được gia tăng đáng kể nhưng quân đội nước này vẫn suy yếu vì nạn trộm cắp và tham ô ngày càng gia tăng. Đây chính là một trong các nguyên nhân khiến đám đông tụ tập biểu tình ở gần tòa nhà Quốc hội Ukraine ngày 17/10 để yêu cầu thành lập Tòa án đặc biệt chống tham nhũng.

La Croix cũng cho biết, ngày 11/10/2016, 2 quan chức cấp cao trong Bộ Quốc phòng Ukraine đã bị bắt giữ vì tội biển thủ công quỹ. Người thứ nhất là Igor Pavlovsky, giữ chức Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và người thứ hai là Vladimir Gulevich, người đứng đầu cơ quan mua sắm quốc phòng nhà nước. Hai nhân vật này bị cáo buộc vào tội biển thủ 5 triệu euro khi ký kết các hợp đồng mua nhiên liệu năm 2016 khi nâng giá thành mua nhiên liệu thêm 16% so với mức ký kết ban đầu.

Mặc dù cuộc xung đột ở vùng Donbass cũng có những giai đoạn ổn định nhất định nhưng về cơ bản, Ukraine vẫn đang trong trạng thái chiến tranh, và để tiếp tục hoạt động, Bộ Quốc phòng Ukraine phải gia tăng ngân sách quân sự. Năm 2013, ngân sách quân sự của Ukraine là 1,6 tỷ euro, năm 2014 tăng lên 2,1 tỷ euro và cho đến nay vẫn duy trì ở mức này. Điều này giúp Quân đội Ukraine củng cố được sức mạnh để tiếp tục đấu tranh chống “các phần tử ly khai” ở vùng Donbass, nhưng những vụ biển thủ công quỹ ngày càng gia tăng.

Đầu tháng 7/2017, giới lãnh đạo Nhà máy sản xuất xe tăng Lvov đã bị bắt giữ. Thay vì trang bị cho xe tăng các động cơ mới, giới lãnh đạo nhà máy này đã trang bị các động cơ cũ đã được tân trang và mua ở thị trường chợ đen với giả rẻ để chiếm đoạt khoản tiền chênh lệch. Đến tháng 8/2017, 5 cán bộ Bộ Quốc phòng Ukraine đã bị bắt vì gian lận khi ký các hợp đồng mua mũ và áo chống đạn cho quân đội.

Quân đội Ukraine

Các cáo buộc trộm cắp thiết bị và biển thủ công quỹ trong Quân đội Ukraine không còn là điều gì mới mẻ nhưng theo La Croix, mức độ biển thủ công quỹ đang ngày càng gia tăng với số tiền ngày càng lớn. Tình trạng này làm mất niềm tin của người dân đối với chính quyền Ukraine. Nó cũng khiến hợp tác của Ukraine với các đối tác phương Tây đang tiến hành trợ giúp quân sự cho Ukraine bị đặt dưới mối đe dọa nghiêm trọng.

“Những vụ bắt giữ gần đây cho thấy Ukraine đang cố gắng phản ứng với thực tế tiêu cực này. Tuy nhiên, các sự kiện trong một vài tháng gần đây đang gây ra các lo ngại thực sự. Cho dù những người phạm tội bị bắt nhưng còn lâu mới bị kết án tù. Tính từ cuộc cách mạng Maidan năm 2014 đến nay, Ukraine vẫn chưa thực hiện được quy trình xét xử tòa án quy mô lớn nào đối với những kẻ tham nhũng”- Tờ La Croix viết.

Chính cuộc chiến chống biển thủ công quỹ và tham nhũng là một trong những yêu cầu chính của người biểu tình trong Maidan 2014. Sau sự kiện này, dưới áp lực của châu Âu, chính quyền Ukraine đã cho thành lập Ủy ban Quốc gia về chống tham nhũng. Nhưng để hoạt động có hiệu quả, ủy ban này cần phải có sự hỗ trợ của tòa án đặc biệt chống tham nhũng, tuy nhiên hiện cơ quan này vẫn chưa được thành lập. Đây là lý do chính khiến người biểu tình ngày 17/10/2017 ra yêu cầu thành lập cơ quan này.

Những người biểu tình ở tòa nhà Quốc hội Ukraine hôm 17/10

Theo tác giả bài báo, có cảm tưởng rằng Tổng thống Ukraine Poroshenko đang tìm mọi cách lảng trách yêu cầu này (thành lập tòa án đặc biệt chống tham nhũng). Mỗi một lần được báo cáo về các vụ biển thủ trong Quân đội, Tổng thống đều đe dọa sẽ xử phạt nặng nhưng ông lại không có động thái nào để thúc đẩy tiến trình thành lập tòa án chống tham nhũng.

Trong một bài phát biểu mới đây, Tổng thống Ukraine Poroshenko tuyên bố rằng tòa án đặc biệt chống tham nhũng sẽ được thành lập trong năm 2019, có nghĩa là sau khi Ukraine tổ chức cuộc bầu cử tổng thống. Tuy nhiên, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã tuyên bố rằng việc thành lập cơ quan này là điều kiện quyết định để IMF cung cấp gói viện trợ tiếp theo cho Ukraine.

Theo La Croix, đây là điều kiện rất khó khăn cho Tổng thống Ukraine Poroshenko vì dường như ông Poroshenko đang bất lực trước nạn tham nhũng này. Các biện pháp của IMF đưa ra cũng chỉ là nhằm ngăn chặn tình trạng tham nhũng ngày càng tràn lan tại Ukraine nói chung và trong quân đội nước này nói riêng.

“Cuộc chiến chống tham nhũng của các quan chức cấp cao Ukraine đang diễn ra rất chậm chạp. Khi cuộc bầu cử Tổng thống Ukraine vào tháng 3 năm 2019 càng đến gần thì sẽ càng khó khăn trong việc tiến hành các cuộc cải cách thực sự trong lĩnh vực này”- La Croix kết luận.