Bảo đảm tỉ lệ cán bộ trẻ trong cấp ủy vẫn là bài toán khó

Theo tổng kết của Ban Tổ chức Trung ương, trong tống số 3.504 đồng chí cấp ủy viên khóa mới được bầu tại các Đại hội Đảng bộ trực thuộc Trung ương nhiệm kỳ 2015-2020, có 276 đồng chí trẻ (dưới 40 tuổi) chiếm tỉ lệ 7,88%, có tăng 2,48% so với nhiệm kỳ trước (5,4%). Trong đó, có 44 đồng chí cấp ủy viên có độ tuổi từ 30-35 tuổi chiếm tỷ lệ 1,26%; Bình Định có 01 cán bộ trẻ dưới 30 tuổi tham gia cấp ủy. 13 đảng bộ có tỷ lệ cán bộ trẻ tham gia ban chấp hành nhiệm kỳ 2015-2020 cao hơn 10%, trong đó cao nhất là Tuyên Quang đạt tỷ lệ 15,7%. Như vậy, các Đảng bộ đều đảm bảo cơ cấu 03 độ tuổi để đảm bảo bảo tính kế thừa và phát triển. Tuy nhiên, trong số 276 cán bộ trẻ vừa rồi vào cấp ủy thì hầu hết cán bộ nguồn là Bí thư Đoàn thanh niên, còn lại các chức danh khác rất khó khăn để trúng cử khi được đưa ra bầu. Trong tổng số 63 Bí thư Đảng ủy trực thuộc Trung ương mới được bầu hoặc chỉ định, chỉ có 2 đồng chí Bí thư dưới 40 tuổi. Thực tế khi bầu cấp ủy tại 52/68 Đảng bộ vừa qua đã không đạt được tỷ lệ như quy định. Trước kết quả này, có nhiều ý kiến cho rằng đã đến lúc cần phải có tư duy mới hơn về cán bộ trẻ.
 
Tại Đại hội đảng bộ tỉnh Thanh Hóa nhiệm kỳ 2015 - 2020, tỷ lệ cán bộ trẻ dưới 40 tuổi chỉ được 4 đồng chí trên tổng số 71 đồng chí trong Ban Chấp hành. Con số này chỉ đạt được hơn một nửa so với yêu cầu của Bộ Chính trị về cơ cấu cán bộ trẻ trong cấp uỷ.

Theo đồng chí Trịnh Văn Chiến, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa, các đồng chí cán bộ trẻ đều là những người có trình độ chuyên môn năng lực thực tiễn nhưng nếu không có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao và thống nhất hoặc giải quyết những vấn đề về tư tưởng cho tốt trong đảng bộ thì đại hội sẽ không bầu. Cấp ủy cấp triệu tập Đại hội không quyết tâm giành tỷ lệ cho cán bộ trẻ thì khó đạt được như yêu cầu của Trung ương. Nếu quyết tâm thì ngay trong công tác quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ sẽ hợp lý hơn và Đại hội sẽ chấp nhận phương án nhân sự mà cấp ủy đưa ra để bầu đúng định hướng.

Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa ra mắt đại hội

Không chỉ có Thanh Hóa, nhiều Đảng bộ khác cũng trong tình trạng không đạt tỷ lệ cán bộ trẻ so với yêu cầu của Trung ương. Kết quả từ đại hội 68 đảng bộ trực Thuộc trung ương vừa qua cho thấy, dù tỷ lệ cán bộ trẻ đã cao hơn nhiệm kỳ trước, nhưng trên thực tế, chỉ có 13 đảng bộ đạt tỷ lệ cán bộ trẻ theo yêu cầu của Bộ Chính trị, tức là từ 10% trở lên.

Tại Đảng bộ tỉnh Thái Bình, tỷ lệ nữ chỉ đạt 5,56% trên tổng số 54 cấp ủy viên và tỷ lệ trẻ (dưới 35) chỉ đạt 1,85%. Tương tự, Ban Chấp hành đảng bộ tỉnh Hậu Giang nhiệm kỳ 2015-2020 cũng có 4 cán bộ trẻ dưới 40 tuổi trên tổng số 52 đồng chí, chỉ đạt 7,7% so với yêu cầu.

Tại Đảng bộ tỉnh Hòa Bình, tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ đều chưa đạt (tỷ lệ nữ chỉ đạt 9,25% và tỷ lệ trẻ chỉ đạt 3,7%, tương đương với 2 đồng chí trên tổng số 54 đồng chí trong Ban Chấp hành).

Theo đồng chí Bùi Mạnh Cường, Phó Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy Hòa Bình, do trên cơ sở quy hoạch cán bộ, có những đồng chí quy hoạch vào Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nhưng do trong danh sách bầu thì một đơn vị có 2 người, mà cán bộ trẻ, cán bộ nữ đó lại là cấp phó nên có thể sẽ chia phiếu.

Đồng chí Cường khẳng định, những đơn vị có 2 người trong danh sách bầu đều là những cán bộ nằm trong quy hoạch, thậm chí, có những đồng chí cấp phó nhưng quy hoạch cấp cao hơn đồng chí đứng đầu đơn vị, cho nên hoàn toàn là do sự lựa chọn của đại biểu.

Biểu quyết phương án nhân sự tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Hòa Bình

Về nguyên nhân, đồng chí Bùi Mạnh Cường phân tích: Khi đưa vào cơ cấu bầu thì phải là những đồng chí có chức danh, mà khi đã có chức danh nhất định thì cũng đã quá 40 tuổi. Vấn đề ở chỗ, khi quy hoạch thì vài đồng chí cho 1 chức danh, trong đó có cả cán bộ trẻ tuổi và có các đồng chí nhiều kinh nghiệm, hoặc đang đương chức và khi đưa ra bầu thì các đồng chí còn đang đủ tuổi, có nhiều kinh nghiệm thường có tỷ lệ phiếu cao hơn. Cho nên, nếu không có những bước đột phá trong công tác cán bộ thì theo tôi, tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ trong Đảng ta những nhiệm kỳ tiếp theo cũng sẽ khó xoay chuyển được. Lấy ví dụ như ở Hòa Bình, đến cuối nhiệm kỳ 2015-2020 sẽ nghỉ hưu 2/3 (41/54 đồng chí), bài toán cán bộ trẻ vẫn đang phải đi tìm lời giải.

Theo đồng chí Vũ Ngọc Dũng - Vụ trưởng Vụ Địa phương I - Ban Tổ chức Trung ương, Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ Chính trị cũng đã chỉ ra rằng cần đảm bảo cơ cấu cấp ủy các cấp có ba đội tuổi, trong đó, tỷ lệ cán bộ trẻ tuổi (dưới 40 tuổi đối với cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) không dưới 10%. Điều này khẳng định rằng Đảng ta có một quyết tâm chính trị rất lớn chăm lo cho cán bộ trẻ nhằm đảm bảo tính kế thừa, tính phát triển cả trước mắt và lâu dài.

Trong khi đó, được biết trong cơ cấu đề án nhân sự mà các Đảng ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương trình Bộ Chính trị thì tỷ lệ cán bộ trẻ đều đảm bảo so với yêu cầu đặt ra. Tuy nhiên, khi đem ra bầu thì nhiều đảng bộ không đạt tỷ lệ cán bộ trẻ như yêu cầu.

Đồng chí Vũ Ngọc Dũng cho rằng, có một số nguyên nhân cơ bản khiến cán bộ trẻ chưa trúng cử. Thứ nhất, do nhận thức của cấp ủy chưa coi trọng đến đội ngũ cán bộ trẻ, chưa thực sự tin tưởng ở cán bộ trẻ để giới thiệu nhân sự cho cấp ủy khóa mới. Thứ hai là, khi có áp lực chỉ đạo của Trung ương về tỷ lệ cán bộ trẻ thì các địa phương chuẩn bị đề án tuy đủ nhưng còn thiếu thực chất, vẫn phần nào mang tính hình thức. Có địa phương khi thực hiện Chỉ thị thì mới bắt đầu tiến hành luân chuyển cán bộ trong một thời gian ngắn khiến cho cán bộ luân chuyển chưa có đủ thời gian thử thách, chưa thể hiện được năng lực và chưa tạo được những kết quả hoặc là dấu ấn tại địa phương… cho nên tỷ lệ phiếu bầu trong đại hội không cao. Bên cạnh đó, một số cán bộ khi luân chuyển về giữ các chức vụ cấp phó thì cũng chưa có đủ thời gian và vị trí công tác để được giao nhiệm vụ quan trọng cho nên chưa tạo được uy tín tại địa phương, nên đó cũng là nguyên nhân khiến tỷ lệ phiếu bầu chưa cao tại đại hội. Vấn đề nữa, đó là cơ chế tuyển chọn, tuyển dụng cán bộ công chức của chúng ta từ khâu tuyển chọn đến khâu bố trí, sử dụng, bổ nhiệm cán bộ cũng là vấn đề cần được xem xét. Nếu như cơ chế hiện nay ở tầm tuổi dưới 40 mới vào được cấp ủy thì như vậy phải trải qua rất nhiều công đoạn thực tiễn.

Không thể nói nguồn cán bộ trẻ thiếu tại các địa phương bởi trước đại hội, Trung ương đã mở tới 6 lớp bồi dưỡng dự nguồn cán bộ cao cấp, mỗi lớp cũng đã có đến hàng chục cán bộ trẻ dưới 40 tuổi được cử đi học. Tại các địa phương cũng đã mở rất nhiều lớp cán bộ nguồn tham gia với tỷ lệ cán bộ trẻ được cử đi học rất cao. Do đó, tỷ lệ 10% cán bộ trẻ mà Trung ương yêu cầu là có cơ sở khoa học và thực tiễn, nếu quyết tâm thì các cấp ủy sẽ thực hiện được. Tuy nhiên, những kết quả từ Đại hội các Đảng bộ vừa qua cho thấy, vẫn còn những "rào cản", những khó khăn, vướng mắc trong việc bảo đảm tỷ lệ cán bộ trẻ trong cấp ủy.

Cũng đã có những địa phương, bộ, ngành được coi là có bước đột phá trong công tác cán bộ khi tổ chức thi tuyển cán bộ lãnh đạo để tạo cơ hội cho cán bộ trẻ bứt lên như: Quảng Ninh, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Ninh Bình, Phú Thọ, Bắc Giang, Long An, Bình Dương, Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vận tải … Tuy nhiên, để được nhân rộng thì cũng cần có thời gian.

Để khắc phục tình trạng thiếu hụt cán bộ trẻ trong cấp ủy, theo đồng chí Vũ Ngọc Dũng - Vụ trưởng Vụ Địa phương I - Ban Tổ chức Trung ương, trước tiên các cấp ủy phải quán triệt sâu sắc hơn nữa chủ trương của Đảng về chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ nói chung cán bộ trẻ nói riêng, mạnh dạn bố trí, sắp xếp cán bộ vào các chức danh có cơ cấu trong cấp ủy. Mạnh dạn tin tưởng giao cho cán bộ trẻ thể hiện được bản lĩnh, năng lực sở trường. Bên cạnh đó, cần đổi mới cơ chế tuyển dụng, bố trí, đề bạt cán bộ thông qua hình thức thi tuyển thì chúng ta mới tìm được những cán bộ trẻ mang tính chất đột phá. Tuy nhiên, chúng ta phải giữ vững được nguyên tắc Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, các cơ quan tham mưu phải tính toán đến việc xây dựng công nghệ đào tạo, chọn cán bộ như thế nào bắt đầu từ khi phát hiện chăm lo như thế nào rồi quy hoạch bồi dưỡng, sử dụng, bố trí, đề bạt để cán bộ được trưởng thành, rèn luyện thực tiễn./.