Bảo đảm quyền của phụ nữ theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII của Đảng

Văn kiện Đại hội XII của Đảng xác định phương hướng: Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ. Nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện luật pháp, chính sách đối với lao động nữ, tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm của mình. Kiên quyết đấu tranh chống các tệ nạn xã hội và xử lý nghiêm minh theo pháp luật các hành vi bạo lực, buôn bán, xâm hại nhân phẩm phụ nữ.

Hiện nay, có một số vấn đề về quyền của phụ nữ cần quan tâm như sau: Hôn nhân ở tuổi vị thành niên, nhất là ở vùng núi cao, vùng dân tộc thiểu số, không phải là hiếm. Việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản của phụ nữ vùng nông thôn, vùng dân tộc thiểu số, vẫn còn hạn chế. Việc chăm sóc sức khỏe sinh sản tiền hôn nhân cũng chưa được coi trọng. Tỷ lệ vị thành niên có thai trong tổng số phụ nữ có thai tăng từ 2,9% năm 2010 lên 3,2% trong những năm gần đây. Phụ nữ tiếp tục gặp nhiều nguy cơ có quan hệ tình dục không an toàn với chồng/bạn tình. Định kiến giới và tư tưởng thích con trai cùng với việc tiếp cận dễ dàng các dịch vụ kỹ thuật chẩn đoán sớm giới tính thai nhi và dịch vụ phá thai là những nguyên nhân cơ bản góp phần làm gia tăng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tỷ số chênh lệch giới tính khi sinh hiện nay là 111,9 trẻ em trai trên 100 trẻ em gái. Tỷ số chênh lệch này có thể tăng rất cao, thậm chí lên tới 115 trẻ em trai trên 100 trẻ em gái trong những năm cuối của thập kỷ này; và sẽ đẩy Việt Nam lên gần vị trí đứng đầu trong bảng mất cân bằng giới tính khi sinh, theo quan sát trên toàn thế giới.

Phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế Việt Nam, chiếm 48,4% lực lượng lao động. Tuy nhiên phụ nữ thường phải tham gia các công việc không chính thức và dễ bị tổn thương. Nhiều phụ nữ phải tự tạo việc làm hoặc làm việc trong gia đình mà không được trả công. Phụ nữ làm việc trong các khu vực không chính thức có tiền công thấp hơn, tay nghề thấp hơn và ít cơ hội nâng cao tay nghề và đào tạo. 

Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện phương hướng Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và thể chế hóa Hiến pháp năm 2013 về quyền của phụ nữ, cần tập trung giải quyết một số vấn đề sau: 

Trước tiên, nâng cao nhận thức về bình đẳng giới. Cần chuyển biến quan niệm xã hội về cơ hội bình đẳng cho quyền của nữ giới và nam giới để phát triển, phát huy các khả năng, năng lực của cả hai giới trong đời sống xã hội và trong việc thụ hưởng kết quả phát triển một cách bình đẳng. Bảo đảm nguyên tắc bình đẳng giới không có nghĩa là thực hiện sự cào bằng trong việc phân công lao động giữa hai giới.

Cần xác định và thực hiện những yêu cầu cụ thể nhằm bảo đảm quyền bình đẳng giới như: Phụ nữ và nam giới đều bình đẳng tham gia và quyết định mọi công việc trong gia đình và xã hội; Cùng chia sẻ công việc trong gia đình và nuôi dạy con cái; Nữ giới không cam chịu bất bình đẳng giới và phân biệt đối xử trong gia đình và xã hội;  Không khoan nhượng với hành vi ngược đãi phụ nữ, đặc biệt là trẻ em gái; Hạn chế và khắc phục tư tưởng gia trưởng, vì là nguyên nhân chính dẫn đến bạo hành trong gia đình; Nữ giới có quyền và cơ hội học tập, nâng cao hiểu biết như nam giới; Cha mẹ khuyến khích và tạo điều kiện cho trẻ em gái đến trường và tiếp tục theo học lên cao; Hôn nhân không tự nguyện và tảo hôn là một nguyên nhân dẫn đến tan vỡ hạnh phúc gia đình; Lựa chọn hành vi tình dục an toàn là quyền và trách nhiệm của nữ giới và nam giới; Nói không với tình dục trước 18 tuổi.

Thực hiện các biện pháp thúc đẩy, bảo đảm quyền của phụ nữ trong đời sống xã hội như  tuyên truyền để nâng cao nhận thức và khuyến khích các hộ gia đình đầu tư vào trẻ em gái và phụ nữ; Tạo quyền và nâng cao vị thế xã hội cho phụ nữ; Quy định cụ thể về trách nhiệm bảo đảm quyền bình đẳng giới cho các cấp chính quyền; Giám sát, phản biện xã hội để bảo đảm tính hiệu lực thực tế trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về quyền bình đẳng giới.  Để bảo vệ quyền của phụ nữ có hiệu quả hơn, trong điều kiện nước ta hiện nay, cần coi trọng xây dựng mạng lưới giám sát thực thi pháp luật và hoàn thiện cơ chế phản biện xã hội bảo vệ quyền của họ.