Ban hành Luật tạm giữ, tạm giam là cần thiết

Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Trần Đại Quangtrình bày tờ trìnhvề Dự án luật tạm giữ, tạm giam

Trình bày tờ trình của Chính phủ về Dự án luật tạm giữ, tạm giam Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng Trần Đại Quang cho biết: Qua tổng kết thực tiễn 16 năm thực hiện “Quy chế tạm giữ, tạm giam”, bên cạnh những thuận lợi và kết quả đã đạt được, nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc đã bộc lộ, có thể nói quy định của pháp luật hiện hành về chế độ quản lý giam giữ đối với người bị tạm giữ, tạm giam chưa cụ thể, nhất là việc thăm gặp thân nhân, người bào chữa và thực hiện các quyền nhân thân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong tạm giữ, tạm giam; chế độ ăn, mặc, ở, khám chữa bệnh còn chưa phù hợp với điều kiện thực tế; chưa có quy định về chế độ đối với người chưa thành niên, phụ nữ có thai hoặc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, người đồng tính hoặc người có khiếm khuyết về giới tính; chưa có quy định cụ thể về việc cho người bị tạm giữ, tạm giam mang quốc tịch nước ngoài tiếp xúc lãnh sự.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, tạm giữ, tạm giam là biện pháp ngăn chặn được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự, do cơ quan, người tiến hành tố tụng áp dụng đối với người bị bắt quả tang, truy nã, khẩn cấp và đối với bị can, bị cáo nhằm cách ly họ ra khỏi đời sống xã hội một thời gian nhất định để ngăn chặn họ tiếp tục phạm tội, ngăn chặn hành vi trốn tránh việc điều tra, truy tố, xét xử, cản trở việc xác định sự thật của vụ án hoặc để bảo đảm thi hành án. Việc thực hiện chế độ tạm giữ, tạm giam vừa qua đã được tổ chức chặt chẽ, phục vụ có hiệu quả cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. 

Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, Đại tướng Trần Đại Quang nhấn mạnh và nêu rõ việc xây dựng, ban hành Luật tạm giữ, tạm giam trong tình hình hiện nay là cần thiết, nhằm tháo gỡ những khó khăn, bất cập, bảo đảm tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam, phù hợp với quy định của Hiến pháp, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, cải cách tư pháp trong tình hình mới.

Dự thảo Luật thực hiện chế độ tạm giữ, tạm giam gồm 11 chương, 87 điều, quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người bị tạm giữ, người bị tạm giam. Theo đó, người bị tạm giữ, người bị tạm giam có quyền: Được bảo đảm tôn trọng tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản; được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, tư trang, chăm sóc y tế, sinh hoạt tinh thần, gửi, nhận thư, nhận quà, nhận sách, báo và tài liệu khác theo quy định của Luật này; được gặp thân nhân, người khác theo quy định của Luật này; được bảo đảm thực hiện quyền tự bào chữa hoặc nhờ luật sư, người khác bào chữa; được gặp luật sư, người đại diện hợp pháp để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của Luật này; được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật, hành vi xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình hoặc của người khác...

Đối với sự cần thiết ban hành Luật tạm giữ, tạm giam, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện, thay mặt Ủy ban tư pháp bày tỏ tán thành với Chính phủ về sự cần thiết ban hành dự án Luật này, bảo đảm các quy định về tạm giữ, tạm giam phù hợp với Hiến pháp năm 2013. Theo đó, quyền công dân chỉ bị hạn chế bởi luật; khắc phục kịp thời những hạn chế, bất cập trong thực tiễn, nhất là tình trạng chết, bức cung, nhục hình, vi phạm quyền con người xảy ra ở nhà tạm giữ, trại tạm giam trong thời gian qua, đồng thời phúc đáp yêu cầu cải cách tư pháp trong tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Thảo luận về những điều còn ý kiến khác nhau của Dự thảo Luật Thú y, đa số ý kiến các đại biểu Quốc hội cho rằng, Dự thảo luật Thú y sau khi tiếp thu, chỉnh lý đã được hoàn thiện một bước, đảm bảo được mục tiêu quản lý có hiệu quả hơn hoạt động chăm sóc, chữa trị bệnh và kiểm soát các nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh cho động vật, phát triển chăn nuôi, bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe con người, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái. Tuy nhiên vẫn còn ý kiến khác nhau với một số nội dung của luật. Về quy định nhân viên thú y cấp xã, một số ý kiến cho rằng, không nên quy định về nhân viên thú y cấp xã trong luật, đa số ý kiến đại biểu tán thành cần thiết quy định về nhân viên Thú y cấp xã. Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Lưu Thị Huyền (đoàn Ninh Bình) đề nghị: Muốn hoạt động thú y đạt hiệu quả hơn, cần xây dựng hệ thống thú y đến tận cơ sở, nhằm tăng cường nguồn lực và trách nhiệm trong công tác thú y. Lực lượng này có vai trò rất quan trọng trong công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn xã, vì vậy việc quy định tại khoản 2 điều 6 của dự thảo luật để luật hóa vai trò trách nhiệm của lực lượng này là rất cần thiết. Đại biểu Lưu Thị Huyền  đề nghị cần bố trí những cán bộ có chuyên môn làm công tác thú y ở cấp xã, đồng thời đề nghị bổ sung quy định về chế độ chính sách để lực lượng này yên tâm công tác.

Các đại biểu nhất trí với quy định về hành vi cấm trong dự thảo Luật Thú y. Đại biểu Nguyễn Thanh Phương, (đoàn Cần Thơ) đề nghị bổ sung thêm hai khoản. Khoản thứ nhất quy định về thời gian sử dụng thuốc trước khi thu hoạch sản phẩm vì điểm này có liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm sức khỏe người tiêu dùng. Vì vậy, thời điểm thu hoạch phải đảm bảo là thuốc không còn trong cơ thể sinh vật hoặc ở mức thấp hơn mức quy định. Tôi kiến nghị trong luật bổ sung một khoản cấm sử dụng thuốc thú y trước khi thu hoạch sản phẩm không đúng với thời gian quy định và không thông báo chính xác về thời gian và liều lượng thuốc sử dụng. Khoản thứ 2, quy định cấm sử dụng các sản phẩm không phải là thuốc thú y để phòng và trị các bệnh trên động vật.

Về thẩm quyền công bố dịch, nhiều ý kiến tán thành với dự thảo luật quy định thẩm quyền công bố dịch động vật trên cạn ở địa phương nên phân cấp đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Tuy nhiên việc công bố dịch cần được quy định rõ ràng chặt chẽ để đảm bảo tính kịp thời, phục vụ công tác ngăn chặn dịch. Đại biểu Trần Thị Diệu Thúy, (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị cần quy định cụ thể mức độ dịch bệnh lây lan như thế nào thì cần phải công bố dịch. Theo đại biểu Trần Thị Diệu Thúy nêu ví dụ tỷ lệ động vật đã bị nhiễm dịch bệnh là bao nhiêu và bao nhiêu xã đã có dịch thì tiến hành công bố dịch. Trường hợp không thể quy định cụ thể những con số này trong dự thảo luật, đại biểu Trần Thị Diệu Thúy đề nghị giao cho bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định chi tiết. Có như vậy các địa phương mới dễ thực hiện và khắc phục được triệt để những bất cập hiện nay về công bố dịch bệnh.