Áp sát nguy hiểm tàu chiến Mỹ ở Biển Đông: TQ không hành động bộc phát

Nhận định của giới chuyên gia được đưa ra sau vụ việc Trung Quốc điều động tàu khu trục lớp Luyang xua đuổi tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Decatur của hải quân Mỹ hôm 30/9, trong khi tàu chiến Mỹ xuất hiện gần một số đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi đắp trái phép trong khu vực quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền của Việt Nam) và tiến hành tuần tra trong vòng 10 tiếng đồng hồ.

Tàu chiến Trung Quốc (bên phải) áp sát nguy hiểm gần tàu khu trục tên lửa dẫn đườngUSS Decatur của hải quân Mỹ trên Biển Đông hôm 30/9.

Hải quân Mỹ khẳng định, tàu khu trục Trung Quốc có hành động gây mất an toàn khi hoạt động chỉ cách tàu khu trục của Mỹ có 41 m. Hành động của tàu Luyang buộc tàu USS Decatur phải thay đổi hành trình di chuyển để tránh va chạm.

Song hôm 2/10, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại lên tiếng cáo buộc Mỹ “xâm phạm chủ quyền” trên Biển Đông.

“Theo lẽ thông thường, chúng ta không có cách nào khác là phải chứng kiến những vụ việc tàu chiến Mỹ - Trung nhiều lần hoạt động ngay sát nhau trong thời gian tới. Hành động của tàu chiến Trung Quốc đề đã được lên kế hoạch và tính toán cẩn thận”, Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) dẫn lời ông Collin Koh, nhà nghiên cứu tại Trường Nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam.

Cũng theo ông Koh, Trung Quốc đã đẩy mạnh nâng cao năng lực hải quân do đó, việc phô diễn sức mạnh trên Biển Đông là chuyện bình thường.

Giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales ở Australia, ông Carl Thayer cho rằng động thái của Trung Quốc là nhằm khẳng định Bắc Kinh sẽ làm mọi cách để bảo vệ những tuyên bố chủ quyền phi lý mà quốc gia này tuyên bố trên Biển Đông.

“Đây là hành động mang tính khiêu khích và nguy hiểm nhất mà Trung Quốc thực hiện kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhậm chức. Toàn bộ các chuyến tuần tra đảm bảo tự do hàng hải của Mỹ trên Biển Đông đều bị tàu chiến và máy bay Trung Quốc phát cảnh báo yêu cầu rời khỏi khu vực, nhưng chưa có tàu chiến nào tiến lại gần tàu và gây nguy hiểm cho tàu chiến Mỹ như tàu khu trục lớp Luyang hôm 30/9.

Tuy nhiên, ông Su Hao, Giáo sư tại Đại học Ngoại giao Trung Quốc ở Bắc Kinh lại bảo vệ hành động áp sát của tàu chiến Trung Quốc đối với tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Decatur của Mỹ.

“Mỹ khiêu khích trước và Trung Quốc chỉ hành động phòng vệ. Tàu chiến Mỹ sẽ không rời khỏi khu vực nếu như tàu chiến Trung Quốc không áp sát”, ông Su bao biện.

Còn theo nhà nghiên cứu các mối quan hệ quốc tế tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, ông Zhang Jie, Trung Quốc chắc chắn sẽ đưa ra những phản ứng còn mạnh mẽ hơn do đang phải chịu sức ép ngày càng lớn ở Biển Đông không chỉ từ phía Mỹ mà còn từ Anh và Nhật Bản. Đây là những quốc gia tiến hành tập trận hoặc tuần tra ở Biển Đông nhằm thách thức những tuyên bố chủ quyền phi lý của Bắc Kinh trên vùng biển chiến lược này.

Cả ông Koh và Thayer còn cho rằng, Bắc Kinh sẽ tận dụng những sự kiện trên để khơi dậy chủ nghĩa dân tộc.

“Tôi không tin thuyền trưởng Trung Quốc lại tự ý hành động. Bởi nếu không may hai tàu va chạm, hậu quả sẽ vô cùng khủng khiếp”, ông Thayer nói.

Tàu khu trục lớp Luyang của Trung Quốc có chiều dài là 153 m và lượng giãn nước toàn tải là 6.600 tấn. Tàu có thể chở theo thủy thủ đoàn 250 người và trang bị một súng nòng 100 mm.

Tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Decatur của hải quân Mỹ có chiều dài 155,5m và lượng giãn nước toàn tải là 8.886 tấn. Tàu chở theo đoàn thủy thủ hơn 360 người cùng 90 quả tên lửa.

Còn hôm 4/10, CNN dẫn nguồn tin từ giới chức quốc phòng Mỹ cho hay, Hạm đội Thái Bình Dương của nước này đã lên kế hoạch phô trương sức mạnh quy mô lớn nhằm "dằn mặt" những hành động quân sự ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông.

Kế hoạch của Hạm đội Thái Bình Dương là tiến hành tuần tra nhằm đảm bảo tự do hàng hải bao gồm việc điều động các máy bay và tàu chiến đi qua những khu vực mà Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông cũng như đi qua eo biển Đài Loan.

Cũng theo CNN, kế hoạch mới của Hạm đội Thái Bình Dương sẽ được triển khai ngay đầu tháng 11, đúng thời điểm Mỹ tiến hành các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Động thái này được xem lời cảnh báo cứng rắn của chính quyền Tổng thống Donald Trump trước hành động gây hấn với quân đội Mỹ từ phía Trung Quốc.